Het nieuwe jaar betekent ook de aftrap van een rally die van oorsprong tussen Parijs en Dakar (Senegal) verreden werd. Honderden auto's, vrachtwagens, quads en motoren gingen op weg om de eindstreep te halen, waarbij ze onderweg nogal wat uitdagingen tegenkwamen. Gedurende de jaren waren er enkele Nederlandse successen zoals van De Rooy op de vrachtwagen.
En dan nu de grote vraag: kan er ook wat verdiend worden met de Dakar Rally? Dat deelname handenvol geld kost, al was het alleen maar aan materieel en onderdelen, is een gegeven. Reken op minimaal €80.000 maar meer is ook zeker niet vreemd.
Alleen deelname al kost duizenden euro's, van een dikke €16.000 voor een motor tot zo'n €40.000 voor een truck. Per voertuig voor assistentie wordt ook nog dik betaald, tussen €2.500 en €15.000 per voertuig (auto versus truck) en minimaal €9.000 per persoon dat ter ondersteuning mee komt. Oftewel, de kans dat je (dik) over een ton heen gaat wordt bij de auto's en trucks heel groot!
En laten we maar meteen met de deur in huis vallen: dit verdien je zeker niet terug met het prijzengeld. Hoewel er niet heel veel bekend is over het prijzengeld, heb ik wel weten te achterhalen dat je niet mee moet doen aan Dakar om er rijk mee te worden. Want er moet eigenlijk altijd geld bij, tenzij je heel goed rijdt!
Er is geen overall prijzengeld voor de Dakar. Enkel de winnaar per etappe, per klassement, krijgt een bedrag:
Daarnaast bieden sponsoren, zoals de voertuigfabrikanten, vaak een mooi bedrag voor de topteams aan het einde van de rally. Deze bedragen liggen meestal tussen $250.000 en $500.000. Meedoen aan de Dakar doen de meeste dus voor de ervaring, de spanning en eventueel de eer. Uiteraard is er een trofee voor de winnaars.
Inmiddels wordt de rally niet meer tussen Parijs en Dakar verreden maar is de naam Dakar Rally wel blijven bestaan. In 2020 is Saoedi-Arabië voor het eerst het toneel van de duizenden kilometers durende rally. Er is behoorlijk wat geld nodig om mee te doen, wat de vraag oproept of er ook wat te winnen valt, naast (eeuwige) roem. Oftewel: hoe hoog is het prijzengeld van de Dakar Rally?
De Dakar Rally is een rally over vele duizenden kilometers die van oorsprong tussen de Franse hoofdstad Parijs en de Senegalese hoofdstad Dakar verreden werd. De eerste race werd gehouden in 1978 dus de rally kent een rijke en lange traditie. De Dakar, zoals de rally in de volksmond genoemd wordt, wordt gehouden voor vier type voertuigen: auto's, vrachtwagens (tot en met 2017), quads (sinds 2009) en motoren. Elke type voertuig heeft zijn eigen klassement.
Wat de Dakar Rally uniek maakt is dat deze niet alleen voor professionals gehouden wordt, maar dat amateurs ook welkom zijn om deel te nemen. Vergis je alleen niet: de rally is van oorsprong zwaarder dan welke andere rally dan ook. Dit is precies de reden waarom het wedden op deze motorsport vaak grote quoteringen hebben. De rally is bedacht door de Fransman Thierry Sabine, die in 1977 verdwaalde in de Libische woestijn tijdens de Abidjan-Nice rally.
Een rally is een race over off-road terrein. Vaak zie je dat dit redelijk vaste circuits zijn, waar aangepaste auto's op racen. De Dakar gaat traditioneel over écht ruig terrein, zoals door bergen of de woestijn, en vraagt dus veel van de coureurs en materieel. Dakar ligt midden in de woestijn en het parcours strekt zich duizenden kilometers uit over veelal onherbergzaam terrein. Een etappe kan maar zo tussen de 500 en 1000 kilometer liggen, dat in een dag moet worden afgelegd.
De Dakar Rally begint meestal net na de jaarwisseling, al zijn er edities die nog net in december begonnen. Dat het niet geheel zonder gevaar is, blijkt wel door de vele ongelukken maar vooral ook sterfgevallen tijdens de Dakar edities. Bedenker Thierry Sabine overleed in 1986 nadat zijn helikopter crashte, een ongeluk waarbij nog 4 anderen om het leven kwamen. Ook voor deelnemers is het rijden niet geheel zonder risico, er zijn inmiddels 28 deelnemers overleden, de laatste in 2016. In het totaal kostte de rally tot nu toe het leven aan 70 mensen, waarvan dus 42 niet-deelnemers (omstanders, journalisten etc.).
De rally begon dus in 1978 met een route van Parijs naar Dakar en dat is vele jaren zo geweest. In 1992 werd er al eens gefinisht in Kaapstad, later in de jaren '90 waren steeds minder Fransen te spreken over de rally die in hun ‘achtertuin' plaatsvond en werden er andere routes toegevoegd. Dit kwam vooral nadat in 1994 van Parijs naar Dakar én terug gereden werd. In 1995 en 1996 werd er van Grenada naar Dakar gereden, net als in 1999, in 1997 werd er enkel in Afrika gereden en startte de rally in Dakar om via Agadez weer in Dakar te eindigen. In 1998 was Parijs weer de startplaats en lag de finish traditioneel weer in Dakar.
Vanaf 2000 werden de routes nog meer opgeschud, zo werd er van Parijs naar Caïro gereden, weliswaar via Dakar. Ook werd er vanaf dan in andere steden in Frankrijk én daarbuiten het startschot gegeven, van Marseille tot Barcelona en Lissabon. In 2008 werd de race een dag voor de start, die in Lissabon zou zijn, afgelast. Dit omdat Al Quaida dreigingen had geuit richting de rally. Dit was meteen de reden om de Dakar rally helemaal weg te halen uit Afrika, in 2009 werd de rally voor het eerst verreden in Zuid-Amerika, Argentinië om precies te zijn. Tot en met 2019 werd er gereden door Zuid-Amerika en waren Argentinië, Chili, Peru en Bolivia toneel van de rally.
Dit heeft wel geleid tot minder populariteit van de rally, bij Dakar denken mensen, en ik ook, toch aan de uitgestrekte woestijnen van Afrika. Of dat de reden is dat dit jaar, 2020, voor het eerst in meer dan een decennium weer een rally gereden wordt in de woestijn is niet bekend, maar het zou mij niet verbazen. Het zal ook te maken hebben met de veiligheid die nu weer beter gewaarborgd kan worden, zonder twijfel.
In 1981 doet er voor het eerst een Nederlands team mee bij de vrachtwagens, eigenlijk niet zozeer voor de Dakar race als om te oefenen in de woestijn met de DAF die zij bij zich hebben. Deze is niet heel goed aangepast aan de omstandigheden en het team is dan ook niet heel succesvol. Team De Rooy, onder leiding van Jan de Rooy, is in de jaren '80 en '90 een naam om rekening mee te houden. In het truckersklassement eindigen ze toch maar een keer op de eerste plek: in 1987. Hans Stacey evenaart dit succes eenmaal in 2007. Bij de auto's doet Tim Coronel sinds 2007 een poging maar slagen vooralsnog lukt het niet om de rally te winnen. Erik van Loon kwam in 2015 op de vierde plek, dat is het beste dat de Nederlandse autocoureurs tot dusver zijn geweest.
Op de motor doet Frans Verhoeven een aantal jaren niet onverdienstelijk mee aan de rally, maar winnen heeft er (nog) niet in gezeten. De successen zijn dus beperkt tot de twee truckteams.
Aan de Dakar editie van 2020 doen er weer een aantal Nederlandse teams mee. Maar liefst 26 Nederlandse teams, met in het totaal 53 Nederlandse deelnemers, zullen aan de start verschijnen. Na twee jaar afwezigheid van trucks doen deze dit jaar ook weer mee, wat leidt tot deze Nederlandse inbreng:
| Nummer | Team | Merk | Categorie |
| 37 | Paul Spierings | Husqvarna | Motor |
| 40 | Edwin Straver | KTM | Motor |
| 54 | Mirjam Pol | Husqvarna | Motor |
| 93 | Guillaume Martens | KTM | Motor |
| 96 | Wesley Pittens | Yamaha | Motor |
| 115 | Olaf Harmsen | KTM | Motor |
| 124 | Martien Jimmink | Husqvarna | Motor |
| 146 | Gerben Lieverdink | KTM | Motor |
| 307 | Bernhard ten Brinke / Tom Colsoul | Toyota | Auto |
| 314 | Erik van Loon / Sébastien Delauney | Toyota | Auto |
| 316 | Peter van Merksteijn / Michael Orr | Toyota | Auto |
| 347 | Tim Coronel / Tom Coronel | Buggy | Auto |
| 359 | Maik Willems / Rob van Pelt | Toyota | Auto |
| 369 | Teun Stam / René Bargeman | Toyota | Auto |
| 429 | Kees Koolen / Jurgen van den Goorbergh | CAN-AM | SSV (auto) |
| 505 | Janus van Kasteren / Marcel Snijders / Darek Rodewald | IVECO | Truck |
| 506 | Martin van den Brink / Wouter de Graaff / Mitchel van den Brink | Renault | Truck |
| 507 | Gert Huzink / Rob Buursen / Martin Roesink | Renault | Truck |
| 514 | Pascal de Baar / Jan van der Vaet / Stefan Slootjes | Renault | Truck |
| 522 | Vick Versteijnen / Teun van Dal / André van der Sande | IVECO | Truck |
| 524 | Richard de Groot / Raph van den Elshout / Jan Hulsebosch | Renault | Truck |
| 525 | Gerrit Zuurmond / Jasper Riezebos / Klaas Kwakkel | MAN | Truck |
| 527 | Jan van de Laar / Ben van de Laar / Dolf Huijgens | DAF | Truck |
| 530 | Ed Wigman / Joël Ebbers / Dirk Schatorie | MAN | Truck |
| 531 | Michiel Becx / Erwin Kuijpers / Bernard der Kinderen | IVECO | Truck |
| 533 | William de Groot / Edwin van de Langenberg / Harrie Schuurmans | DAF | Truck |
We hebben dus behoorlijk wat Nederlandse inbreng in de Dakar Rally van 2024. In het totaal doen er 800 deelnemers mee, in 351 teams. De rally start dit jaar in Al-Ula, Saoedi-Arabië op 5 januari en eindigt na 5.000 kilometer in Yanbu op 19 januari. De hele rally wordt deze editie in één land verreden. Op zaterdag 13 januari is de enige rustdag, in Riyadh.
Overigens is van de 5.000 kilometer zo'n 60% van alle secties nieuw. Er worden in totaal negen bivakken opgezet op een grote strook die van west naar oost loopt, waarbij de route in beide richtingen wordt gekruist tot aan de uiteindelijke finish in Yanbu, aan de oevers van de Rode Zee.
Om grote teams iets minder voorsprong te geven, worden een Dakar etappe als marathon verreden. Hierbij zijn servicevoertuigen verboden. Dit voorkomt dat de grote fabrieksteams, die veel geld en dus veel mankracht hebben, al te veel voordeel halen uit het onderweg repareren van voertuigen.
In Dakar is het wel gewoon dat teams elkaar helpen. Zo zie je vastgelopen auto's die door een truck uit het zand getrokken worden bijvoorbeeld. Vooral teams van dezelfde fabriek of sponsor zullen dit doen, maar Dakar staat wel bekend als een sociaal gebeuren. Voor motoren en quads is er dit jaar een supermarathon, waarbij twee dagen gereden moet worden met slechts maximaal 10 minuten sleutelen tussendoor.
Nieuw is de verplichte rustpauze van 15 minuten per etappe. Voor motoren en quads is deze er al langer, vanwege het moeten tanken tussendoor, maar voor auto's en trucks is deze in de Dakar 2020 ook verplicht. Tenslotte is nog een nieuwtje: de joker of wild card, waarmee eenmaal een niet uitgereden etappe ‘vergeten' wordt en het team de volgende dag mag starten aan de Dakar Experience.
De Dakar wordt georganiseerd door de Amaury Sport Organisation, afgekort ASO. Dit is onderdeel van de Franse mediagroep EPA. ASO organiseert meerdere grote sporttoernooien en is ook de organisatie achter onder andere de Tour de France en de Vuelta.
Ondanks de afgenomen populariteit wordt de Dakar nog steeds in veel landen uitgezonden, de ASO heeft dus (waarschijnlijk) her en der lucratieve televisiedeals gesloten. In Nederland wordt de Dakar op RTL 7, de mannenzender, uitgezonden. Elke dag is er in het programma RTL GP een samenvatting van de etappe van die dag. Verder wordt de Dakar in 26 andere landen uitgezonden, en heeft Red Bull een wereldwijd contract.
Verder heeft de Dakar Rally een mooi rijtje ‘partners', wat een minder commerciële naam is voor sponsoren:
Er komt dus genoeg in het laatje, en de deelnemers krijgen voor het inschrijfgeld ook een behoorlijk pakket aan diensten (o.a. vervoer van het materieel naar de start van de Dakar rally, medische ondersteuning, eten en drinken in de kampen, verzekering, brandstof en tankservice etc). De organisatie van de Dakar kan dus ook alleen maar veel geld kosten.
Op elk (belangrijk) sportevenement kan tegenwoordig ingezet worden, wedden op sport. En niet alleen op sportevenementen trouwens! Eigenlijk alles waar een winnaar uit kan komen, is tegenwoordig onderwerp van een sportsbet. Dus het is niet zo gek dat je nu ook een weddenschap kan plaatsen op de Dakar Rally 2024.
Uiteraard kun je inzetten op de winnaars per klassement. Bij de quads is Ignacio Casale met een gemiddelde odd van 1.44 veruit favoriet, bij de trucks is dat het team van Eduard Nikolaev met 1.73. Bij de motoren zijn er twee favoriet, beide met een odd van 3.75: Mathias Walkner en Sam Sunderland. Als autocoureur is Nasser Al-Attiyah de favoriet voor de overwinning met een odd van 3.25, Tom Coronel is de eerste Nederlander in de lijst met odds rond 50. Verder kun je inzetten op welke fabrikant het winnende voertuig heeft geleverd.
Helaas biedt onze eigen Toto (nog) geen weddenschappen aan, twee dagen voor de start van de rally. Dat betekent dat je in Nederland dus nog niet legaal een gokje kunt wagen op de Dakar, en dat is wel jammer te noemen.
door
