Nog voordat hij één woord had gezegd barstte Lionel Messi in tranen uit. De Argentijnse superster, misschien wel de allerbeste voetballer ter wereld, moet zijn geliefde FC Barcelona verlaten. Waarom? Nou, feitelijk omdat de club er een dusdanige puinhoop van heeft gemaakt dat verder financieel wanbeleid niet getolereerd wordt.
Op de dag dat de KNVB bekend maakt dat het bij ADO Den Haag drie punten in mindering brengt vanwege begrotingsproblemen ga ik me wagen aan een analyse van de situatie bij FC Barcelona.
Ik wil in het begin van het artikel niet te veel verklappen, maar als de Spaanse bond net zo streng zou zijn voor FC Barcelona dan dat de KNVB is voor ADO, dan zou de club van trainer Ronald Koeman het seizoen op -148 punten moeten beginnen. Het is namelijk een financieel zooitje bij Barcelona. Een ander woord is er niet voor.
Om sportief te kunnen blijven wedijveren met de concurrenten als Real Madrid, Paris Saint-Germain, Bayern München en Juventus, heeft FC Barcelona enorme financiële risico’s genomen. Het heeft spelers aangetrokken waarvan de club de transfersommen helemaal niet kon betalen.
Het beleid was gebaseerd op succes. Succes brengt geld in het laatje. Dus om meer te kunnen verdienen, moet de club meer succes hebben, redeneerde men. De kosten zijn aan de Spaanse kust voor de baten uitgegaan en toen het succes uitbleef, zat men in Barcelona met de gebakken peren.
Het verklaart wel waarom FC Barcelona zo vierkant achter de plannen voor een nieuw te vormen Super League blijft staan. De club heeft simpelweg meer geld nodig om het huishoudboekje sluitend te krijgen.
Deze zomer barstte de onvermijdelijke bom; de situatie was onhoudbaar. FC Barcelona werd op de vingers getikt door LaLiga, de organisatie achter de Spaanse competitie. Barcelona mag een maximum bedrag aan salarissen betalen in het kader van financial fair play (FFP). De regels voor FFP zijn in Spanje strenger dan in andere Europese landen.
De club zat boven dat maximum bedrag en moest dus gaan snijden in de salarishuishouding. Dat probeerde Barça te doen door een aantal spelers te verkopen. Niet iedere speler wilde echter meewerken, waardoor Barcelona in een onwenselijke situatie terecht kwam.
De club zat aan de bovenkant van het salarismaximum zonder dat nieuwkomers Memphis Depay en Eric Garcia ingeschreven stonden voor de competitie. Daarnaast moest ook met Messi nog overeenstemming bereikt worden over een nieuw contract .
En dat in een tijd waarin gebeurde wat niemand aan had zien komen: de voetbaleconomie kromp door corona. Clubs verdienden minder geld en kunnen dus voor het komend seizoen minder salarissen en transfersommen betalen want volgens de Spaanse regels moet er een verband bestaan tussen inkomsten en uitgaven.
Dus waar de overeenstemming met Messi wel werd bereikt, zou ook zijn nieuwe salaris de club wederom ver over het salarismaximum duwen. Barcelona werd daarop op de vingers getikt door LaLiga en zou een andere deal met Messi moeten gaan maken.
Dat kon echter ook niet omdat een speler die een nieuw contract tekent bij zijn huidige werkgever niet meer dan 50% van zijn loon in mag leveren. Messi was dus voor Barcelona niet te behouden.
Ook zonder Messi had Barcelona in aanloop naar de eerste competitiewedstrijd tegen Real Sociedad problemen genoeg. Nieuwelingen Depay en Garcia waren nog niet ingeschreven bij LaLiga en zouden dus niet speelgerechtigd zijn tegen Sociedad. De reden? Juist, met hun contracten erbij zou Barcelona weer over het maximum toegestane salarisbudget gaan.
De oplossing kwam van verdediger Gerard Piqué. Hij deed Barcelona een handreiking door flink wat salaris in te leveren. Piqué heeft naast zijn contract bij Barcelona de nodige zakelijke belangen en heeft bovendien een relatie met de Colombiaanse zangeres Shakira. Die kan wel een paar munten missen.
Door het gebaar van Piqué konden Depay en Garcia ingeschreven worden en meedoen in de uiteindelijk met 4-2 gewonnen wedstrijd tegen Real Sociedad.
Het is natuurlijk treurigheid ten top dat een club als Barcelona een gebaar van de ene speler nodig heeft om de andere speelgerechtigd te krijgen, maar het is de harde waarheid in Catalonië. FC Barcelona zit door ondoordacht beleid met een miljardenschuld en zal de komende jaren keihard moeten saneren om überhaupt als club te kunnen blijven bestaan.
Het vorige bestuur van de club heeft het erg bont gemaakt. Lionel Messi verdiende de afgelopen vier seizoenen meer dan €550 miljoen bij Barcelona. In 2017 tekende hij een nieuw vierjarig contract bij de club waarbij hij, naast een loyaliteitspremie van €78 miljoen en tekengeld van € 15 miljoen, jaarlijks €138 miljoen euro aan salaris opstreek.
Dat Messi bereid was om tijdens de onderhandelingen in 2021 50% in te leveren, maakt hem gezien deze absurde bedragen geen weldoener. Barcelona had de centen vier jaar geleden al niet en had ook deze zomer bij lange na geen €69 miljoen vrij om Messi een gereduceerd contract aan te bieden.
Wederom is hier gedacht dat de kosten voor het succes voor de baten van het succes uit moesten gaan.
Ja, een elftal met Messi heeft een grotere kans om de Champions League te winnen dan een elftal zonder Messi, maar Barcelona heeft de inkomsten van vijf Champions Leagues nodig om enigszins met de voeten op het droge te komen. De club heeft immers nog andere verplichtingen.
Lees ook: wedden op FC Barcelona
Bij grote transfers horen tegenwoordig grote transfersommen. Zelfs in de top van het internationale voetbal is het geoorloofd dat er in termijnen betaald wordt. Naast een initieel bedrag betaalt Barcelona de komende jaren nog jaarlijks aan verschillende clubs achterstallige transfersommen.
Ajax heeft bijvoorbeeld nog recht op €48 miljoen euro voor de transfer van Frenkie de Jong. Aan Liverpool moet de komend jaren nog €40 miljoen overgemaakt worden voor de Braziliaanse speler Philippe Couthino. Couthino voldoet niet eens in Barcelona en heeft al een jaar op huurbasis bij Bayern München gespeeld.
Juventus heeft nog meer dan vijftig miljoen tegoed voor de transfer van Miralem Pjanic. In het totaal heeft Barcelona nog een transferschuld van €196 miljoen euro.
Geen wonder dat trainer Ronald Koeman geen nieuwe spelers mocht kopen. Depay en Garcia kwamen transfervrij binnen bij Barcelona. De club is, ondanks alle uitingen in de media misschien, eigenlijk wel blij dat het niet nog eens €138 miljoen per jaar over moet maken aan de heer L. Messi.
Is FC Barcelona een faillissement nabij? Nee, zo erg is de situatie op dit moment ook nog niet. De club heeft inkomsten. Veel inkomsten uit het daadwerkelijke voetbal, zoals de Champions League-inkomsten en veel inkomsten uit commerciële overeenkomsten, zoals met shirtsponsor Rakuten.
Een van de grote problemen van de club is wel dat in de jaren dat de budgetten en de spelerssalarissen tot in de hemel leken te groeien, Barcelona nooit een appeltje voor de dorst heeft gereserveerd voor een mindere periode. De club kon wel een noodkrediet regelen bij Goldman Sachs, maar moet de komende jaren flink gaan saneren. In hoeverre dat consequenties heeft voor de sportieve ambities is op dit moment nog moeilijk te zeggen.
Lopen andere clubs hetzelfde gevaar als FC Barcelona? Zien we dadelijk een massale uittocht van sterspelers uit diverse Europese competities? Nee, zo’n vaart zal het niet lopen. De situatie bij FC Barcelona is natuurlijk een enorme waarschuwing voor andere clubs.
De problemen van Barcelona zijn niet per se de problemen van andere clubs. De problemen van FC Barcelona zitten vooral in de (terechte) striktheid van de Spaanse regels en in het oliedomme financiële management van de club zelf.
Voor clubs als Paris Saint-Germain, Manchester City, Bayern München en alle andere Europese topclubs gelden dezelfde financial fairplay regels, maar nergens is er een groter zooitje van het huishoudboekje gemaakt dan in Barcelona.