Wat levert een kersthit op?

Niet voor niets staat Mariah elk jaar weer in de hitparades, hoe vals ze ook live gezongen heeft. En elk jaar rammelt de kassa dus weer voor La Carey. En dat al 25 jaar, haar kersthit dateert alweer van 1994! Ik ben benieuwd wat deze dame, maar ook andere zangers/zangeressen/popgroepen nu eigenlijk verdienen met zo'n kersthit. Dus ik ging voor jou op onderzoek uit!

Wat maakt een goede kersthit?

Zoals ik al zei, elk jaar komen er wel nieuwe kerstliedjes uit. En veel bekende, oudere kerstnummers worden tot in den treuren opnieuw gecoverd en uitgebracht. Toch is lang niet elk nummer een kersthit, velen sterven een zachte dood in het jaar dat ze uitkomen en horen we het jaar erop niet meer. Hoe komt het dan dat de liedjes van Mariah, Wham! maar ook Chris Rea en Band Aid onverminderd populair zijn, ook al gaan ze al decennia mee?

De meeste kersthits gebruiken het woord Christmas (of kerst/kerstmis) veelvuldig, liefst in de titel. Toch zijn er ook kerstliedjes die met geen woord over de feestdagen reppen:

Baby, it's cold outside
Sleigh Ride
The power of Love
Winter in America

En zo zijn er nog wel meer. Als Kerst of Christmas niet benoemd wordt, dan gaat het vaak over de kerstman (Santa of Santa Claus), sneeuw en/of winter. Elementen als gezelligheid, haardvuur, bellen, liefde en cadeautjes mogen zeker niet ontbreken. Bovendien hebben de kersthits vrijwel allemaal een hoog meezinggehalte. Ik wil maar zeggen: wie zingt er niet af en toe mee met Mariah Carey of Wham!? Al is het maar in de auto, zo vals mogelijk? Maar ook 'White Christmas' kunnen we allemaal wel meezingen.

Een tweede groep, veel kleiner maar wel succesvol, zijn de kerstliedjes die juist niet over gezelligheid gaan, maar de donkere kant van kerstmis belichten. Het meest bekend (in Nederland in ieder geval) is 'Flappie' van Youp van 't Hek, maar ook 'Eenzame Kerst' van André Hazes (Sr.) of 'Being Alone at Christmas' van Miss Montreal. Inderdaad, allemaal Nederlandse producties. Ik zie het in Amerika ook nog niet zo snel gebeuren dat ze daar kerst gaan 'vernachelen' met negatieve liedjes, maar you'll never know.

Hoe populair Flappie trouwens is, blijkt wel uit het antwoord dat Kraantje Pappie een paar jaar geleden maakte, en het filmpje daarvan dat inmiddels 1,4 miljoen views op Youtube heeft...

Maar, een kersthit is dus in ieder geval herkenbaar, roept een gevoel van warmte, liefde en gezelligheid op en wordt jaar in jaar uit in december weer gedraaid. Soms tot vervelens toe, moet ik ook eerlijk bekennen.

Royalties

Artiesten verdienden vroeger geld met het uitbrengen van muziek op platen en later op cassettebandjes en CD's. Daarnaast verdienden ze onder andere met optredens en concerten. Daarnaast zijn er ooit ergens royalty's ingevoerd: een vergoeding voor het mogen uitzenden van (in dit geval) muziek op tv en radio. Elke keer dat een nummer dus gedraaid wordt op de radio, maar ook in televisieprogramma's, of wanneer een videoclip afgespeeld wordt, krijgt een artiest hiervoor betaald. Dit gaat vaak om relatief kleine bedragen, maar als je maar vaak genoeg gedraaid wordt, dan kan dit dus een mooi bedrag opleveren.

De rechten vervallen pas na 70 jaar, zolang kan er dus geld verdiend worden met een nummer. Ook als de artiest komt te overlijden gaan de royalties door: dan krijgen de erfgenamen deze. Heb je dus als artiest een wereldhit te pakken, die nog regelmatig gedraaid wordt, dan kun je hier dus lang geld mee verdienen. Denk aan Bohemian Rapsody van Queen, dat al jaren de ‘best of' lijstjes domineert.

Kersthits zijn in dit opzicht een beetje apart. Ze worden namelijk eigenlijk maar een paar weken per jaar gedraaid. Toch horen sommige kersthits echt wel tot de top van de bestverdienende liedjes. Dat komt omdat ze in die periode, die paar weken voor kerst, letterlijk bijna grijsgedraaid worden. En dat levert mooie bedragen op voor de artiesten! En dan hebben we het nog niet eens over wat het oplevert als die nummers lekker veel gestreamd worden op bijvoorbeeld Spotify.

Wat kost een kerstliedje op de radio?

Het geld voor een kersthit zit dus vooral in de royalties. In Nederland draagt een zender per minuut geld af aan BUMA/Stemra, die dit weer doorgeeft aan de artiest. De volgende bedragen zijn bekend, voor een nummer van 3 minuten:

Radio 3 betaalt €23,93
Skyradio draagt €33 af
Radio538 moet €36,50 betalen
NPO televisie betaalt €57,52
RTL4 moet €112,19 afdragen

In deze periode draait Skyradio veel kerstliedjes op een dag en mag dus aardig wat afdragen. Dit belandt als het goed is allemaal in de zakken van de artiesten of hun nabestaanden. Toch zal het een zender worst wezen, ze moeten dit bedrag voor élk nummer afdragen, kersthit of niet. Alleen doordat kersthits maar een beperkte levensduur hebben per jaar, worden deze in die weken wel veel vaker gedraaid.

Deze bedragen liggen in het buitenland overigens nog veel hoger. In onder andere de VS, UK maar ook in Duitsland moeten veelvouden hiervan worden afgedragen.

De bestverdienende kersthits

Goed, een leuke kersthit kan dus aardig geld opbrengen aan royalties. Maar hoeveel is dat eigenlijk? Nou, dat kan zeker in de tonnen per jaar lopen, vooral voor de echte toppers. En dat zijn deze hits, die jaarlijks wereldwijd meer dan een ton opbrengen:

10. Stay another day - East 17 - € 115.000 per jaar

Ik hoor je bijna denken: huh, is dit een kerstnummer? Ik dacht het namelijk zelf ook. En het antwoord is ja en nee. Nee, het is van oorsprong geen kerstnummer, maar een liedje geschreven voor een overleden broer. De broer van schrijver Tony Mortimer pleegde namelijk zelfmoord. Het nummer werd in november 1994 (inderdaad hetzelfde jaar als Mariah's kersthit) uitgebracht en er werd het geluid van klokken toegevoegd, plus een winterse videoclip, om hem aantrekkelijk te maken voor de kerstperiode. Nou, dat lijkt dus wel gelukt...

9. Cliff Richard - Mistletoe & wine - € 120.000 per jaar

Cliff Richard kennen we misschien beter van zijn nummer Living Doll, dat hij tweemaal uitbracht, waarvan de laatste versie met The Young Ones een enorme hit werd. Maar waarschijnlijk levert zijn kersthit uit 1988 jaarlijks meer op, Mistletoe & wine brengt elk jaar ruim een ton op.

8. The Pretenders - 2000 miles - € 120.000 per jaar

The Pretenders brachten in 1984 hun kersthit uit, en toen kwam deze in de UK niet verder dan plek 15. Toch is deze blijven hangen, want inmiddels is deze niet meer weg te denken uit een kerst playlist of verzamelcd. 2000 miles slaat niet op de afstand tussen twee geliefden gedurende of in aanloop naar kerst, zoals veel mensen denken. Het lied is geschreven voor de oorspronkelijke gitarist James Honeymann-Smith, die een jaar eerder overleed. Ook hier dus een niet zo optimistisch kerstliedje, waar we het eerder ook al over hadden.

7. Jona Lewie - Stop the Cavalry - € 145.000 per jaar

Wederom een oudje, uit 1978 dit keer. En dit nummer had niet de kerst als doel, het was geschreven als protestlied tegen de oorlog. Het woord Christmas komt er maar één keer in voor, maar dankzij de blazers in het refrein voelt het toch als een kerstnummer. En voor een protestliedje doet het het niet slecht: het brengt 40 jaar na dato nog steeds jaarlijks een kleine anderhalve ton op...

6. Paul McCartney - Wonderful Christmas Time - € 310.000 per jaar

In 1979 bracht Paul McCartney, de voormalig Beatles-ster, zijn kerstnummer uit. Hij schreef Wonderful Christmas Time zelf en de kenners vinden het verre van zijn beste werk. Toch is het nummer vanaf het moment dat het uitkwam een succes, het stond in vele landen in de topparades en ook 40 jaar later is het nog één van de populairste en bestverdienende kersthits.

5. Wham! - Last Christmas - €360.000 per jaar

De schattingen voor 'Last Christmas' lopen overigens uiteen, sommigen zeggen dat deze kersthit net het halve miljoen niet aantikt per jaar. Hoe dan ook, het is duidelijk dat George Michael en Andrew Ridgeley een klapper hebben gemaakt met hun kersthit. Het nummer kwam in 1984 uit en kwam in verschillende landen op 1. In Nederland haalde 'Last Christmas' de tweede plek. De eerste royalty's werden gedoneerd aan een goed doel dat zich inzette tegen de honger in Ethiopië. Of dat nog gebeurt, helemaal na het overlijden van George Michael en de nogal nare nasleep daarvan, is niet bekend. Als het wel zo is, dan ontvangt het goede doel elk jaar een mooi bedrag, en misschien maakt het het luisteren naar deze klapper iets minder erg voor sommigen.

4. Bing Crosby - White Christmas - € 400.000 per jaar

Wie kent de klassieker 'White Christmas' van crooner Bing Crosby niet? Het nummer komt uit de gelijknamige film uit 1954 waarin Crosby een hoofdrol speelde. Inmiddels is de hit dus 65 jaar oud en haalt deze bijna de verjaringsdatum. Oorspronkelijk kwam het nummer al in 1942 uit, toen van Irving Berlin. Met nog steeds jaarlijks een bedrag van een klein half miljoen (volgens sommigen is het bedrag namelijk nog wel hoger dan 4 ton) zullen de erfgenamen van Crosby, die in 1977 overleed, nog steeds blij zijn. Inmiddels mag White Crosby zich de bestverdienende kersthit allertijden noemen, de teller staat na die 65 jaar op ruim 40 miljoen euro!

3. Mariah Carey - All I want for Christmas - € 450.000 per jaar

Je zou misschien verwachten dat de uithaal van Mariah goed is voor de eerste plek, maar ze moet het vooralsnog doen met een derde plek. Dat komt misschien omdat 'All I want for Christmas', dat in 1994 uitkwam, in eerste instantie niet direct aansloeg. Pas later is het een klassieker geworden en ging de teller lekker lopen. Het zou overigens maar zo kunnen dat La Carey jaarlijks meer dan een half miljoen binnen harkt met haar kersthit, de bedragen zijn namelijk schattingen en sommige bronnen hanteren nog hogere bedragen.

2. The Pogues feat. Kirsty McColl - Fairytale Of New York - € 480.000 per jaar

Dit nummer van de Ierse folkband The Pogues was eigenlijk bedoeld als satire op een kerstnummer. De kersthit, die in 1987 uitkwam, werd echter populair als juist een kerstliedje en de band zal er niet heel treurig om zijn, met een inkomen van ongeveer een half miljoen per jaar. Het is dit millennium het meest gedraaide kerstnummer in de UK en volgens fans en kenners de beste kersthit ooit gemaakt. Het zal je maar gezegd worden...

1. Slade - Merry Xmas Everybody - € 600.000 per jaar

Sommigen beweren dat Slade maar liefst een miljoen op jaarbasis verdiend met hun kersthit, die ze in 1973 uitbrachten. Zelf noemen ze het nu hun pensioen. Vanaf het moment dat het nummer uitkwam is het een hit, het haalde dat jaar ook de nummer 1-positie in UK Singles Charts. Slade is eigenlijk een rockband en dus voor een zoetsappig kerstnummer een beetje een vreemde eend in de bijt. Toch is hun kersthit juist hun best verkochte en meest bekende nummer geworden. En zo kan het raar lopen...

Kersthits: een miljoenenbusiness

Een goede kersthit levert dus met gemak een paar ton, een half miljoen of zelfs meer per jaar op. Maar tja, schrijf en maak maar eens díe ene hit die jaar in, jaar uit populair blijft. Opvallend aan het lijstje is dat er geen enkel nummer uit dit decennium, of zelfs dit millennium, in staat. De twee nieuwste kersthits in de lijst zijn, weer, Mariah's ‘All I want for Christmas', samen met het nummer van East 17. Dé kersthit van deze eeuw moet dus nog geschreven worden. Het is zelfs Coldplay tot op heden nog niet gelukt om in het lijstje te komen, maar wie weet wat er nog gaat gebeuren.

Wat overigens ook werkt is een kersthit coveren. Er zijn al veel artiesten geweest die mee willen liften op het succes van, tja, welke kersthit eigenlijk niet. Ze zijn vrijwel allemaal al vaker uitgebracht, ook door namen als Taylor Swift, Robbie Williams en Ariane Grande. Alles voor een paar dollar, zo lijkt het, want origineel is het in ieder geval niet (meer).