Wat is WeChat en WeChat Pay?

WeChat: de Chinese combinatie van Facebook, WhatsApp en Twitter

Het Chinese bedrijf Tencent kwam in 2011 met een nieuw Social Media platform: WeChat. Het is opgezet als combinatie van Twitter, Facebook en WhatsApp. Waarom de Chinezen niet gewoon deze bestaande platformen gebruiken? Omdat die door de Chinese regering verboden zijn. Het verklaart ook meteen de populariteit van WeChat, dat binnen de richtlijnen van de communistische regering de mogelijkheid biedt om verbonden te zijn met elkaar.

WeChat kent inmiddels ongeveer 1 miljard gebruikers. En dat zijn veelal inwoners van China en hun familie, vrienden en kennissen die over de hele wereld verspreid zijn. Maar hoewel Tencent, met inmiddels zo'n 40.000 medewerkers, een poging doet om de wereld te veroveren, is er nog weinig animo buiten de bestaande doelgroep om de app te gaan gebruiken.

Wat kun je zoal met WeChat? De gebruikers kunnen onderling (video)bellen en berichten sturen, net zoals in WhatsApp dus. Je kunt updates op je timeline plaatsen, inclusief foto of video. Inderdaad, zoals wij Facebook en Instagram gebruiken. Spelletjes spelen doe je ook op WeChat. Je kunt bellen naar vaste nummers, oftewel, je bent via WeChat verbonden met de mensen om je heen. Contacten voeg je simpelweg toe door je telefoon te schudden.

Maar, WeChat is veel meer dan een sociaal platform. Bedrijven kunnen een profiel aanmaken en hun diensten aanbieden, en doen dat dan ook massaal. Sta je in een winkel, scan dan met WeChat eens de barcode en de app vertelt je direct of je product elders goedkoper kunt krijgen. Eten bestellen in een restaurant kan simpelweg met de app. Heb je een taxi nodig? Zoek deze op in de app en de chauffeur belt je om te vertellen hoe laat hij er is. Docenten en leerlingen kunnen via het platform bestanden uitwisselen, en er is nog zoveel meer.

WeChat Pay

En dan is er ook nog WeChat Pay. Dé concurrent van Apple Pay (wat ook niet gebruikt kan worden in China), maar helemaal van AliPay. Zelfs zonder een Chinese bankrekening kun je WeChat Pay aanvragen en gebruiken, dus ook buitenlanders kunnen er gebruik van maken. Het werkt eenvoudig: betalen met je smartphone. Niet alleen in aangesloten webshops en winkels (waar je enkel de QR code hoeft te scannen), maar ook onderling (in de vorm van een soort Tikkie). En je kunt je maandelijkse rekeningen, zoals je energierekening, gewoon betalen met WeChat.

Veel webshops zijn, niet geheel verrassend, aangesloten bij WeChat. Sterker nog, het is niet eens nodig om de aparte apps te installeren, of steeds de websites te bezoeken via je (mobiele) browser, je kunt ze bijna allemaal ín WeChat vinden, die je vervolgens naar de juiste app of website leidt. Waar je je bestelling vervolgens betaalt met WeChat Pay uiteraard.

WeChat wordt vooral gebruikt in China en door iedereen die contact wil houden met mensen in China. In Chinatown zal het aantal gebruikers dan ook hoger liggen dan elders in New York

Waarom gebruiken wij WeChat niet?

Als je het zo leest, klinkt het als een hele handige oplossing, niet? Klopt, het is heel handig, en het verklaart waarschijnlijk ook waarom de Chinezen zo verknocht zijn aan hun smartphone. Toch gebruiken we het in het westen eigenlijk vrijwel niet. Ja, degenen die veel contact hebben met Chinezen, die gebruiken WeChat, omdat dat simpelweg de makkelijkste manier is. Journalisten van bijvoorbeeld The New York Times gebruiken de app voor hun contact met Chinezen.

Het probleem met WeChat is, dat de app bij gebruik in principe alles van je weet. Dus wie je vrienden zijn, wat je eet en drinkt, waar je winkelt en wat je koopt, maar ook waar je bent (via locatiebepaling). En in China is er niet zoiets als AVG of GDPR. Daar werkt de regering juist tegenovergesteld: al je gegevens zijn staatsbezit. Chinezen hebben zich hier al lang bij neergelegd, dat men precies weet waar ze zijn en wat ze doen. Het gaat zelfs zover dat je gedrag op social media bepaalt of jij een lening kan krijgen. En het aantal vrienden bepaalt mede je cijfer op school.

Big Brother is watching you

Dat klinkt inderdaad eng. Stel je voor dat je bij de bank binnenloopt om een lening of hypotheek aan te vragen, en dat de bank zegt: ‘Nou meneer/mevrouw, gezien je gedrag op Facebook en WhatsApp gaan we die niet verstrekken.'. Je zou met een bek vol tanden staan, of niet? In Nederland, of beter, binnen de EU zijn beschermd door wetgeving die ons enige privacy verschaffen. Bedrijven mogen zonder toestemming niet zomaar je privégegevens gebruiken.

En het is hier ook niet toegestaan om bijvoorbeeld mee te lezen binnen WhatsApp. Noem het het moderne briefgeheim, wat je onderling zegt is écht privé. Chinezen kennen deze privacy niet. En WeChat dus ook niet. Als zij vinden dat je de regels overtreedt, wordt je tijdelijk geblokkeerd en terugkeren kan alleen als je je gezicht en stem laat opnemen, zo ondervond deze journalist.

En toch, hij deed het omdat je in China nu eenmaal niet zonder kunt. Maar wie weet waar hij nu allemaal bekend is en wie hem in de gaten houden. Het is misschien sowieso beter om dat niet te weten…

portemonnee — Chinezen hebben steeds meer te besteden en zijn dol op luxe merken. Die spelen daarop in door hun producten aan te bieden via WeChat

Westerse bedrijven zien wel potentieel

De Chinezen hebben steeds meer te besteden en doen dit graag aan westerse (luxe)producten. Ga maar eens naar een designer-outlet: je struikelt er bijna over de Chinese toeristen met een berg tassen vol dure kleding. Als toerist geven ze graag (veel) geld uit, het is namelijk een teken van welvaart.

Om een graantje mee te pikken van deze koopdrang, zie je dat steeds meer westerse bedrijven WeChat Pay aanbieden. Zo kunnen Chinese toeristen op Schiphol sinds kort in elke winkel betalen met WeChat Pay. Ook betaalbedrijf Adyen biedt, net als andere aanbieders, de mogelijkheid om de betaaldienst te integreren in je (web)winkel. Chinezen verwachten het bijna van je, ze zijn tenslotte niet anders gewend.

Ook luxe merken als Louis Vuitton zien toekomst in de Chinese markt en dus in WeChat. Zij bieden hun producten dan ook in de app aan, zodat de gebruikers niet eens meer extern op zoek hoeven gaan. Hoe makkelijker je het ze maakt, hoe meer ze van je gaan kopen, lijkt hier zeker op te gaan. En dus heeft zo'n 60% van deze merken inmiddels een winkel in WeChat.

Cryptocurrency en WeChat

Cryptocurrency en China, ze hebben een haat-liefdeverhouding met elkaar. De grootste mining-farms, die bergen aan energie verbruiken, vinden we op het Chinese platteland. Want daar is plek zat, en de stroom goedkoop. Dat het slecht is voor het milieu, who cares? De Chinese regering in ieder geval niet.

Maar cryptocurrencies gebruiken in China is een heel ander verhaal. Want waar de blockchain-oplossingen staan voor oplossingen zonder centraal toezicht en regulering, is de Chinese regering nog steeds van mening dat alles wat er binnen hun landsgrenzen gebeurt, staatseigendom is. Niet voor niets dat alle (persoons)gegevens binnen WeChat gewoon beschikbaar zijn voor de overheidsdiensten om uit te lezen en te gebruiken zoals het hun uitkomt.

En ja, dat bijt elkaar. Blockchaintechnologie an sich wordt met open armen ontvangen, maar het gebruik van publieke cryptocurrencies is ongewenst. We kunnen erop wachten tot het land met een eigen digitale valuta komt. Dus het is niet zo verbazingwekkend dat de regering alle handel in cryptocurrencies op WeChat inmiddels verboden heeft. Ook ICO's zijn niet langer welkom in de app. En betalen met digitale valuta via WeChat Pay is niet langer mogelijk.

WeChat en WeChat Pay: een mooie Chinese uitvinding

Tencent is met hun technologie een stuk verder dan de bedrijven in de westerse economie. Wij hebben nog geen app, of beter gezegd platform, die al deze dingen kan die in WeChat mogelijk zijn. Maar ik acht de kans vrij klein dat de dienst hier ook echt aan gaat slaan. Daarvoor zijn wij toch iets te veel op onze privacy gesteld. De Chinezen hebben zich er dan wellicht bij neergelegd dat het niet anders is dan dat er altijd iemand mee kan kijken, dat wij dit ooit gaan accepteren lijkt me niet.

Maar een dienst als WeChat zou zeker een uitkomst zijn, alleen dan met alle privacy maatregelen die wij gewend zijn. Of we een Amerikaanse uitvinding hierin moeten vertrouwen lijkt met Trump aan de macht ook twijfelachtig, en we hebben natuurlijk het Facebook-schandaal nog in ons geheugen. Met de FaceApp die van Russische makelij is, blijkt wel dat we minder op onze privacy letten dan goed voor ons is, maar daar duiken alle nieuwsmedia en zelfs de politie dan toch al snel bovenop. Een Europees alternatief voor WeChat lijkt dus, voor ons, de beste oplossing. Zodat je gewoon nog een hypotheek af kunt sluiten als je je wat minder goed hebt gedragen op social media, en je cijfers op school afhangen van hoe goed je het doet in plaats van hoeveel vrienden je hebt.