Net als het schansspringen in Garmisch Partenkirchen bij het begin van het nieuwe (sport)jaar hoort, is ook de Dakar rally niet meer weg te denken aan het begin van januari. De autorally wordt al jaren niet meer in de buurt van Dakar verreden, maar de wedstrijd is er niet minder spectaculair door.
In dit artikel blikken we vooruit op Dakar 2023, blikken we terug op hoe de rally van de woestijnen in Afrika nu al jaren niet meer op dat continent plaatsvindt, wat het prijzengeld is en of je kunt wedden op de rally.
Voordat we naar de historie van de Dakar-rally kijken, blikken we eerst vooruit op de editie die ook dit jaar in Saoedi-Arabië verreden gaat worden.
Dakar 2023 gaat net zoals de voorgaande edities officieel van start op 1 januari 2023. Op 31 december worden de deelnemers voorgesteld aan pers en publiek en wordt er in Sea Camp een proloog van 10 kilometer verreden.
Dakar 2023 bestaat uit veertien etappes. De langste etappe wordt verreden op vrijdag 6 januari. Dan gaat de tocht van Ha’il naar Ad Dawadimi over maar liefst 876 kilometer. De kortste etappe wordt precies een week later verreden. De etappe van Empty Quarter naar Shaybah is ‘slechts’ 375 kilometer lang.
Het routeschema ziet er als volgt uit:
Etappe | Van – Naar | Afstand |
Proloog – 31 december 2022 | Sea Camp | 10 kilometer |
etappe 1 – 1 januari 2023 | Sea Camp – Sea Camp | 603 kilometer |
etappe 2 – 2 januari 2023 | Sea Camp – Al-’Ula | 590 kilometer |
etappe 3 – 3 januari 2023 | Al-’Ula – Ha’il | 669 kilometer |
etappe 4 – 4 januari 2023 | Ha’il – Ha’il | 573 kilometer |
etappe 5 – 5 januari 2023 | Ha’il – Ha’il | 646 kilometer |
etappe 6 – 6 januari 2023 | Ha’il – Ad Dawadimi | 876 kilometer |
etappe 7 – 7 januari 2023 | Ad Dawadimi – Ad Dawadimi | 641 kilometer |
etappe 8 – 8 januari 2023 | Ad Dawadimi – Riyadh | 722 kilometer |
rustdag – 9 januari 2023 | ||
etappe 9 – 10 januari 2023 | Riyadh – Haradh | 710 kilometer |
etappe 10 – 11 januari 2023 | Haradh – Shaybah | 623 kilometer |
etappe 11 – 12 januari 2023 | Shaybah – Empty Quarter | 426 kilometer |
etappe 12 – 13 januari 2023 | Empty Quarter – Shaybah | 375 kilometer |
etappe 13 – 14 januari 2023 | Shaybah – Al Hofuf | 669 kilometer |
etappe 14 – 15 januari 2024 | Al Hofuf – Dammam | 414 kilometer |
Er zijn bij de bookmaker diverse mogelijkheden om te wedden op Dakar 2023. Zo kun je bij Circus wedden op de volgende categorieën:
In het totaal starten er 92 auto’s, 173 motoren en quads, 63 vrachtwagens en 103 SSV’s in Dakar 2023. Wedden op de winnaar van het algemeen klassement 2023 is minstens net zo spannend als wedden op de winnaars van de verschillende etappes.
De koploper in de overkoepelende rangschikking is pas zeker van zijn zege als de finishlijn van de laatste etappe gepasseerd is. Tot dan kan ook hij getroffen worden door materiaal pech. Dakar is bruut voor het materiaal en reparatie van schade kan uren duren. Zo bestaat altijd de kans dat een outsider die schadevrij blijft de rally op zijn naam schrijft.
Bij de auto’s zijn er enkele duidelijke favorieten voor de eindzege in deze editie van Dakar. Dat zijn ex-winnaars Carlos Sainz, de vader van Ferrari Formule 1-coureur Carlos Sainz (die dus voluit Carlos Sainz jr. heet), uit Spanje en Nasser Al-Attiyah uit Qatar.
Sainz won de rally al twee keer. Al-Attiyah is viervoudig winnaar en is de kopman van het team van Toyota, terwijl Sainz dit jaar uitkomt voor Audi, dat zijn debuut maakt in Dakar. Teamgenoten van Sainz zijn de bekende coureur Mattias Ekström en Stéphane Peterhansel. Ook negenvoudig wereldkampioen Rally Sébastien Loeb staat aan de start van Dakar 2023.
Bij de motoren gaat de strijd volgens de bookmakers vooral tussen Sam Sunderland, de winnaar van vorig jaar, Toby Price en Matthias Walkner. Deze laatste twee coureurs zijn elkaars teamgenoot bij KTM, dat het Gas Gas Team van Sunderland dit jaar het vuur aan de schenen wil leggen.
Wie er favoriet is voor het winnen van de Truck-race is heel moeilijk te zeggen. Deze klasse werd de laatste jaren gedomineerd door Russische deelnemers. Die mogen echter dit jaar niet meedoen. Vorig jaar won Dmitiri Sotnikov de rally voor de tweede keer onder neutrale vlag. De race ligt dit jaar wijd open.
Er staan dit jaar 29 Nederlandse coureurs aan de start van de Dakar rally. Drie van hen – Mirjam Pol, Wiljan van Wikselaar en Bram van der Wouden – gaan proberen op de motor de finish te halen. Erik van Loon, Maik Willems en Henri van Steenbergen starten met een Toyota Hillux bij de auto’s.
Wellicht de bekendste namen op de startlijst zijn die van Tom en Tim Coronel. Deze autosport-tweeling rijdt samen in een Century CR6 buggy.
Bij de vrachtwagens vinden we maar liefst vijftien Nederlanders aan de start. Janus van Kasteren en Martin van de Brink willen met hun Iveco-trucks strijden om de podiumplaatsen. Oud-winnaar Hans Stacey start voor de twaalfde keer in de Dakar-rally.
Andere Nederlandse deelnemers zijn op alfabetische volgorde Pascal de Baar, Mitchel van den Brink, William van Groningen, Ben de Groot, Richard de Groot, William de Groot, Maurik van den Heuvel, Gert Huzink, Ben van de Laar, Kees Koolen, Egbert Wingens en Gerrit Zuurmond.
De SSV’s kennen ook een flinke Nederlandse bezetting in de T3 en T4 klasse. Michiel Becx en Hans Weijs komen uit in de T3-klasse. In de T4-klasse rijden Jeffrey Otten, Paul Spierings, André Thewessen, Gerrit-Jan van der Valk en Jan de Wit.
We hopen natuurlijk dat ze allemaal veilig de finish van deze editie van de Dakar rally bereiken.
De allereerste Dakar rally ging op 26 december 1978 van start in Parijs. Er stonden zowel auto’s als motoren aan de start van de wedstrijd. De rally stond toen – en in de jaren die volgden – bekend als Parijs – Dakar.
In 1981 kon er voor het eerst deelgenomen worden aan Parijs – Dakar door bestuurders van vrachtwagens. Dit onderdeel zou Nederland erg veel succes brengen in de Dakar rally. Vier keer won een Nederlandse equipe Dakar.
Eindhovenaar Jan de Rooy was in 1987 de eerste coureur die namens Nederland als winnaar finishte in het klassement voor vrachtwagens. Hij werd in 2007 opgevolgd door Hans Stacey uit Best en later was zoon Gerard de Rooy twee keer de beste in deze wedstrijd. De Rooy junior won de wedstrijd in 2012 en 2016.
De Rooy junior boekte zijn zeges niet meer in de Senegalese hoofdstad Dakar, maar in Zuid-Amerika waar de rally naartoe verhuisde in 2009. Vanwege terreurdreiging kon de veiligheid van de deelnemers in de race door Afrika niet meer gegarandeerd worden.
Maar er werd al veel langer al niet meer gestart in Parijs: in 1995 werd er voor het eerst buiten Parijs gestart, in het Spaanse Granada. De rally startte de laatste jaren dat de wedstrijd in Europa van start ging drie keer op rij in Lissabon.
Na een decennium in Zuid-Amerika wordt de race sinds 2020 in Saoedi-Arabië verreden. Daar vindt ook de 2023-editie plaats.
Dat klinkt misschien wat overdreven, maar de dood is nooit ver weg in de Dakar rally. De eerste Dakar-deelnemer die overleed was de Franse motorcoureur Patrick Dodin, die in de tweede etappe ten val kwam omdat hij zijn helm al rijdende vast wilde maken. De Nederlandse motorrijder Bert Oosterhuis overlijdt in 1982 tijdens de rally.
In 1986 overlijdt niet alleen een deelnemer, maar verongelukt ook Dakar-initiator Thierry Sabine bij een helikopterongeluk. Sabine kwam op het idee voor Parijs-Dakar toen hij zelf verdwaald was in de woestijn.
Sinds de eerste editie van Dakar zijn er 32 deelnemers aan de rally overleden. Daarnaast overleden 45 mensen tijdens de rally die niet zelf deel namen. Denk daarbij aan journalisten die verslag doen van de rally, of toeschouwers.
De laatste Nederlander die om het leven kwam bij de Dakar-rally was motorcoureur Edwin Straver. Hij kwam in 2020 ten val en werd bewusteloos naar het ziekenhuis gebracht. Daar werd hij in de coma gehouden en vervoerd naar Nederland, waar hij op 24 januari overleed aan zijn verwondingen.
Met het prijzengeld van de Dakar rally is iets bijzonders aan de hand. De winnaar van de rally krijgt namelijk helemaal geen prijzengeld! Dakar win je voor de eer en om, volgens de filosofie van initiator Thierry Sabine, ‘de kick van het verslaan van de woestijn’.
Dat wil niet zeggen dat organisator ASO (Amaury Sport Organisation), ook bekend van wielerevenementen zoals de Tour de France, de hand helemaal op de knip houdt. Prijzengeld is er te verdienen met het winnen van etappes.
Dagwinnaars in elk van de categorieën die deelnemen aan Dakar ontvangen prijzengeld. Autocoureurs worden het beste beloond. Hun dagzege is ruim $ 50.000 waard. Motorcoureurs en vrachtwagenchauffeurs winnen $ 25.000 met hun overwinning.
Nieuw in 2023 is het prijzengeld voor amateursporters. Zij kunnen extra bonussen met hun prestaties verdienen. Dat is goed nieuws voor deze coureurs, want een Dakar deelname is absoluut niet goedkoop.
Wil je meedoen met de autorally dan kost je dit alleen al aan inschrijfgeld € 25.000. Een vrachtwagen schrijf je in voor € 41.500. Daar komen dan nog reis- en verblijfkosten bij voor het hele team (dus niet alleen de coureurs) en als je pech hebt ook de nodige kosten aan reparaties.