Oneluckylady blogt over thuiswerken en online gokken

Pexels Matilda Wormwood 4099099 Scaled — Door al het thuiswerken mist er vaak een stukje sociale controle

Een verslaving is een ziekte en dus geen reden tot ontslag

Het artikel van het FD maakt duidelijk dat een organisatie een beleid mag hebben voor gebruik van alcohol, drugs of andere middelen tijdens werktijd. En daar mag eventueel lik-op-stuk-beleid op worden toegepast: ontslag als je de regel overtreedt. Toch is het een ander geval als je een verslaving blijkt te hebben. Dat wordt gezien als ziekte en ziekte mag geen reden tot ontslag zijn.

Werkgevers en deskundigen zien dat het vele thuiswerken van de afgelopen twee jaar een vervelend neveneffect heeft. Volgens een Amerikaans onderzoek is namelijk 20% van de verslaafden een ‘high functional addict', oftewel iemand die het goed voor elkaar heeft in het leven. Goede baan, leuk sociaal leven, een gezin – én een verslaving. Op het eerste gezicht merk je niets aan deze verslaafden, zij kunnen het goed verbergen.

Ze hebben het geld om hun verslaving te bekostigen en kunnen jaren verbloemen wat er werkelijk speelt. Juist voor deze groep is werk, en dan vooral naar het werk gaan, een beschermende factor. Want op de werkplek is er (sociale) controle. Het is een stuk lastiger om de fles open te trekken, een pilletje te pakken of een lijntje te snuiven. En om de gevolgen daarvan te verhullen.

Hoe anders is het nu we wereldwijd veel meer thuiswerken? Er zijn werknemers die de afgelopen twee jaar de werkplek nauwelijks hebben gezien. In het FD wordt dan ook gesteld dat de verleiding om tijdens werktijd wel toe te geven aan de verslaving, groter is.

Via videobellen valt het toch een stuk minder goed op dat je naar drank stinkt, minder scherp bent of je make-up uitgelopen is. De sociale controle mist online. Niet opzettelijk, maar omdat je elkaar toch op een andere manier ‘ziet'.

Zorgplicht van de werkgever

Daar komt bij dat een werkgever moet zorgen voor een veilige werkplek. Dat betekent ook een werkplek zonder middelen. Wanneer werknemers naar de werkplek komen, is dat eenvoudiger te handhaven dan wanneer ze thuiswerken.

Dat thuiswerken, net als thuisonderwijs, negatieve effecten kan hebben, weten we al even. Of het nu gaat om situaties waarbij thuis geen veilige haven is vanwege (geestelijke) mishandeling, of om het feit dat sommige mensen nu eenmaal niet zo goed gaan op het hele alleen zijn. Voor veel mensen heeft het gevolgen voor de (geestelijke) gezondheid.

Als werkgever wordt er gevraagd om hier op te letten. Dus doorvragen hoe het echt gaat. Dat geldt ook voor het ontdekken van een verslaving, een terugval of het verslechteren van een situatie. Maar ga er maar eens aanstaan als werkgever. Het valt niet mee. Zoals ik hierboven al zei is het verbergen van hoe het echt gaat gemakkelijker als er afstand en een beeldscherm tussen zit.

Gelukkig zien we dat steeds meer organisaties een beleid opstellen hoe om te gaan met verslaving op de werkvloer. Het uitgangspunt is idealiter: je bent er voor de werknemer en je let op de gevolgen voor het uitvoeren van werk. Verder moet het taboe verdwijnen. Collega's moeten hun zorgen uit kunnen spreken zonder bang te hoeven zijn dat de medewerker direct op straat komt te staan.

Het beleid kan een stok achter de deur zijn, vooral als er staat dat het gebruik van middelen niet is toegestaan. Dan werkt het preventief. Aan de andere kant moet je als werkgever wel je eigen beleid volgen. Dus zorgdragen dat je weet hoe het met de werknemer gaat, ook als deze in behandeling is.

Adobestock 378371177 Scaled E1638464580907 — Spelen in het online casino: je wint soms ook

Gokverslaving, een verborgen verslaving

We zijn het er denk ik allemaal over eens dat het gebruik van middelen, of het nu drank, drugs of medicatie zonder aanleiding is, niet wenselijk is tijdens werktijd. Dat thuiswerken problemen in de hand kunnen werken of versterken, en dat controle daardoor een stuk moeilijker is.

In het artikel van het FD gaat het (eens) niet over gokken. Gelukkig maar, zouden we kunnen zeggen. Er wordt al veel over gezegd en gesproken de afgelopen weken. Maar is het wel helemaal terecht? Want juist gokken onder werktijd is door thuiswerken makkelijker dan ooit. En een gokverslaving kan heel lang verborgen blijven, helemaal in deze tijd.

Ik durf hier best te zeggen dat van de gokverslaafden waarschijnlijk meer dan de eerder genoemde 20% een ‘high functional addict' is. Je kunt, tenminste dat denk ik, veel langer de schijn ophouden. In ieder geval zolang je het gokken kunt betalen. Waar je onder invloed van drank, drugs of medicijnen ander gedrag gaat vertonen, wat collega's, klanten of leidinggevenden aan je gaan merken, is dat met gokken een ander iets verhaal.

Jessica Broekhuis, een ervaringsdeskundige, zegt daarover in een interview: ‘Drank en drugs kosten alleen maar geld, met gokken valt ook nog wat te winnen. Maar daarin schuilt ook het gevaar. Je denkt elke keer dat die ene klapper, die alles goed zal maken, wel zal vallen. Alleen die valt niet, dus je gaat steeds meer inzetten.'

Omdat je (af en toe) ook wint, kost gokken dus niet altijd alleen maar geld. Ja, het casino wint altijd, dus in the end trek je als speler aan het kortste eindje. Maar als je geld hebt, dan kun je dus lang doorgaan. Je wordt uiteindelijk ook afhankelijk van gokken, net als dat je dat kan worden van middelen, maar dat werkt wel op een wat andere manier.

Je bent afwezig, kribbig, moe door slecht of te weinig slapen, hebt zorgen. Maar die symptomen kun je gemakkelijker goedpraten dan een kegel van de drank. Vooral als er een beeldscherm tussen zit. En we in een crisis zitten die op ieders mentale gesteldheid invloed heeft.

Gokken onder werktijd

Gokken onder werktijd. Ik vraag me af hoe vaak dat gebeurde toen we nog met zijn allen massaal naar kantoor of een andere werkplek gingen.

De reden dat ik me dit afvraag is tweeledig. Enerzijds konden we tot enkele maanden geleden alleen legaal gokken in fysieke casino's en dat wordt lastig als je op een werkplek moet zijn. Anderzijds, speelde je al wel online, dan is ook hier de sociale controle van op een werkplek zijn, met collega's, hetgeen je waarschijnlijk weerhoudt van gokken tijdens het werk.

Tot slot valt nog op te merken dat werkgevers het surfgedrag van hun medewerkers op het bedrijfsnetwerk in de gaten kunnen houden en/of bepaalde websites kunnen blokkeren. Dan wordt het een nog lastiger verhaal om op de werkplek een online gokje te wagen.

Voor medewerkers met een buitendienstfunctie was het nog mogelijk om naar het casino te gaan. Ook dat komt op een gegeven moment overigens wel uit.

Online gokken en thuiswerken

Inmiddels werkt bijna de hele wereld, als het enigszins kan, al bijna twee jaar veel of altijd thuis. Dit was voor het FD aanleiding om het eerder genoemde stuk te schrijven over alcohol- en drugsverslaving bij werknemers die thuiswerken.

En net zoals het gemakkelijker is om thuis al een drankje te nemen en even later jezelf op te kalefateren voor een videocall, is het thuis ook een stuk gemakkelijker om online een gokje te wagen onder werktijd. Helemaal nu het vanaf 1 oktober 2021 ook nog eens legaal is om online te gokken.

Ik merkte zelf dat het soms gemakkelijk is om je dan in het spel te verliezen. Nu ben ik ZZP'er en hoef ik geen verantwoording af te leggen wanneer ik werk en wat ik tussendoor doe. Maar ook wanneer je in loondienst werkt is de sociale controle een stuk minder groot als je lekker aan je keukentafel of in je thuiskantoor zit te werken.

Je werkt op je eigen netwerk, dus geen werkgever die in de gaten kan houden wat jij naast werk allemaal nog meer doet. Vooral niet als je het niet op de laptop van de baas doet. Ik hoor en zie om me heen dat het dan ook geregeld gebeurt.

Ik zei hierboven al dat je de schijn langer op kunt houden. De lichamelijke klachten kun je verbloemen. Of afschuiven op iets anders. Een winterdip. Niet lekker in je vel zitten. Je zorgen maken om de huidige situatie. Niemand die kan controleren wat de echte reden is, als je niet fysiek met elkaar in gesprek kunt gaan.

Online gokken: het is voor de meesten geen probleem

Dit betekent niet dat iedereen die onder werktijd eens een gokje waagt, per definitie verslaafd is. In tegendeel, het is voor velen ook een stukje ontspanning die we op een werkdag thuis soms ontberen. De praatjes bij de koffieautomaat, even sociaal overleg met collega's;, het zit er niet in.

De één compenseert dat met een extra lange wandeling of een huishoudelijke klus tussen de bedrijven door, de ander kijkt een extra aflevering op Netflix of leest een extra hoofdstuk in een boek. En er zijn mensen die inloggen bij een online casino en een paar rondjes spelen. Zolang het daarbij blijft, hoeft dat voor niemand een probleem te zijn.

Net zoals het geen probleem is om bij de virtuele vrijdagmiddagborrel een wijntje of biertje te pakken onder werktijd. Waar het echter problematisch wordt, is als het hier niet bij blijft. Wanneer je elke middag een biertje pakt om het laatste werkuur door te komen. Of wanneer je steeds vaker en langer ‘even pauze houdt' door in een online casino te spelen.

De controle is er niet, of veel minder, als je thuis aan het werk bent. En hoewel (online) gokken op dit moment al vaak genoeg een zondebok is in de media, en het de extra aandacht dus helemaal niet zo nodig heeft, verbaast het me dat het FD niet ingaat op deze mogelijke verslaving.

Ik pleit er hier dan ook voor om een oogje op elkaar te houden. Spreek elkaar aan op het moment dat je denkt dat het wel eens de verkeerde kant op zou gaan. Dat kan met een knipoog en hoeft niet direct heel serieus, maar laat weten dat je de ander ziet. En dat je er voor hem/haar bent, ook in moeilijke tijden.