Het is zo oud als de weg naar Methusalem. Je wilt je net iets rijker voordoen dan je daadwerkelijk bent, dus koop je status op afbetaling. Of welvaart op afbetaling. Net hoe je het noemen wil. Vroeger kwam de vertegenwoordiger aan de deur om je, afhankelijk van de wijk waar je in woonde, allerhande luxe op afbetaling te verkopen. Colportage. Wie kent Theofiel niet, de stofzuigerverkoper uit Suske en Wiske.
Binnen mijn eigen familie was er vroeger iemand die succesvol de Encyclopedia Britannica verkocht. Een zeer luxe ingebonden Engelse versie van een encyclopedie. Voor diegenen die niet weten wat een encyclopedie is; dat is een papieren versie van Wikipedia. In heel veel huishoudens stond vroeger de Winkler Prins encyclopedie in de boekenkast. Een naslagwerk over de meest uiteenlopende zaken verdeeld over maar liefst 26 delen. Als je er een beetje bij wilde horen had je die gewoon. Wilde je er niet gewoon een beetje bijhoren, maar echt indruk maken, dan had je de Encyclopedia Britannica pontificaal in het zicht in je studiekamer staan.
Dat familie lid gebruikte de wannabee status van de potentiële kopers als verkoopargument. De verkooppraatjes verliepen volgens een tot in detail uitgeschreven script. Op elke te verwachten vraag was een passend antwoord geformuleerd, zodat de verkoper slechts hoefde te weten op welke bladzijde welke vragen stonden. Kon er geen goed antwoord gevonden worden, of waren de vragen te direct, dan stond er als advies; ga twee stappen terug en begin opnieuw. De bedoeling was expliciet niet dat er meteen afgerekend zou worden, maar juist dat er een betalingsregeling kwam, zodat er ook nog eens een duizelingwekkende rente gerekend kon worden. Honderden van die dingen heeft hij verkocht, waarvan hij bij het overgrote deel al wist dat er nooit een bladzijde in gelezen zou worden.
Iets later in de tijd werden er in andere buurten, vooral waar veel arbeidsmigranten woonden die slecht of nauwelijks Nederlands spraken, op grote schaal televisies en andere luxe zaken verkocht. Aan de deur. De “schrijvers” zoals de verkopers genoemd werden, waren meestal vrije jongens die rucksichtslos hun veel te dure spullen op afbetaling verkochten. Want ja, als de buren wel een mooie kleurentelevisie hebben en jij (nog) niet, dan ben je snel over te halen. Vooral omdat ook hier de verkopen verliepen volgens een tot in detail uitgeschreven script. En zo zijn er nog legio voorbeelden uit de oude doos waarbij consumenten toch een beetje beduveld werden met status op afbetaling.
Tegenwoordig is colportage verboden. Maar luxe en status op afbetaling is nog springlevend. Vooral dankzij de webshops en de nieuwe manieren die gevonden worden om ons te verleiden. Een mooi nieuw voorbeeld is de private lease van auto’s. Eigenlijk hoort het zo te gaan dat als je je rijbewijs gehaald hebt, je begint in een oud barrel. Bijna onvermijdelijk rij je in je eerste jaren een aantal krassen en deuken in je autootje. Niet jouw schuld, wel jouw schuld, het maakt niet uit. Dat hoort bij het organische proces om te groeien van een beginnende bestuurder tot een gevorderde bestuurder.
Tijdens het rijden in je eerste liefde, bijna iedereen van ons weet nog merk, model, kleur, geur, bijnaam en gebreken, spaar je voor de tweede die weer net een upgrade is van je eerste voiture. En dat herhaalt zich totdat je uiteindelijk in die station rijdt met twee jengelende kinderen op de achterbank, met daartussenin de onvermijdelijke hond. Maar ja, dat is ouderwets hè. In deze tijden moet het meteen goed, beter best. je hebt een leuk inkomen, dus wat te besteden en je kunt wel een paar honderd per maand missen om meteen in een spiksplinter nieuw karretje te rijden. Alles in één prijs, dus lekker makkelijk en luxe.
Leuke gadgets in je auto en heel dat ding vol met sensoren die je tegenwoordig bestuurdershulp noemt. Maar had je die sensoren zelf maar gehad. Toekomsthulp sensoren zeg maar. Want wat blijkt, wil jij een huisje kopen dan heb je tegenwoordig toch wel een aardige bak geld nodig, waarvan je uiteraard het meeste moet lenen in de vorm van een hypotheek. Nu krijg je bij het aangaan van een private lease contract er gratis een BKR melding bij. Gevolg: tot een ton minder hypotheek mogelijkheid.
Dus ouders, als je thuiswonend kind begint over private lease raadt het dan ten zeerste af. Waarom? Omdat hij/zij dan nog minimaal vier jaar thuis blijft wonen waarschijnlijk.
geplaatst in 
