De oplettende kijker/lezer van Onetime is het vast al opgevallen: ook wij communiceren overal de slogan ‘Speel bewust 18+'. Als verantwoorde affiliate voor aanbieders moeten wij ons ook aan de reclameregels houden, en daar hoort het gebruik van deze slogan onder andere bij.
Nu we er goed en wel aan gewend zijn, gaat de slogan veranderen. De nieuwe slogan is:
Wat kost gokken jou? Stop op tijd. 18+
Waarom is deze slogan gekozen? Wat was er eigenlijk mis met de oude? OneLuckyLady vroeg zich dit af en deelt de antwoorden graag met je.
De huidige slogan, die dus gaat verdwijnen, bekt wel lekker. Het rijmt net niet maar toch genoeg, hij is kort en dus krachtig. Het is duidelijk dat gokken alleen voor volwassenen is, 18+. Weinig reden dus om hem te vervangen, of toch wel?
Als ik erover nadenk, dan kun je je afvragen wat bewust spelen eigenlijk is. Het antwoord op die vraag kon ik voor mezelf niet zomaar geven merkte ik. Dus ik stelde hem op het Onetime forum.
De algemene tendens van de antwoorden lijkt te zijn dat bewust spelen en verantwoord spelen hetzelfde zijn. Zo zegt Remy dat je afspraken met jezelf moet maken en die moet nakomen.
The-fischer benoemt dat spelen niet op de eerste plaats moet staan, je je eigen limieten moet bepalen (afhankelijk van wat je je kunt veroorloven) en je daaraan houden. Als je afspraken gaat afzeggen om te spelen moet je dit teken niet negeren, dan gaat het de verkeerde kant op.
7out4fun benoemt ongeveer hetzelfde, en herkent mijn vraag. Hij geeft aan dat bewust spelen spelen is met geld dat je kunt missen, en je bewust zijn van het feit dat je altijd verliest. Daarbij zegt hij ook: ‘op het moment dat ik stort of inzet, is mijn geld voor mij al weg.'
Volgens mij is het heel simpel.
Speel met geld wat van jou is…en wat je kunt missen.
Jaag niet je verliezen achterna.
Hou het leuk… Als de pret stopt…STOP!
Denk niet snel geld te verdienen met gokken.
JA….je kunt een keer geluk hebben, misschien zelfs een 2e keer.
Stel je zelf ook eens de vraag….
Hoe vaak heb je een “sessie” afgesloten met winst en hoe vaak met verlies.
Je zal eerder je winsten kunnen opnoemen als je verliezen.
Mensen houden nu eenmaal niet van iets negatiefs…en verliezen valt daaronder.
Positief…..dat verkondigen we graag allemaal en dat hoort bij winnen.
Maar het eerste wat ik schreef is het belangrijkst:
Speel met geld wat je kunt missen en wat van jou is.
Verlies je daarmee dan is dat het ook…
Verlies je geld wat niet van jouw is of je kon het eigenlijk niet missen, dan komt je verlies nog harder aan….ivm de gevolgen.
Rmnd78 op de vraag wat bewust spelen volgens hem betekent.
Een medewerker van het casino, onder de naam Gastheer Funtastic, heeft het altijd uitgelegd als ‘herken welke gevaren er aan gokken zitten.' Ook Joos-Close is aan het denken gezet door mijn vraag, iedereen herkent de slogan maar wat wordt er nu mee bedoelt? Zij ziet bewust spelen voor zichzelf als zorgen dat het een spelletje blijft.
Budgetvrouw zegt, net als ik, dat het wel lekker bekt doordat het lijkt te rijmen. Solidagio benoemt het aspect dat je moet weten dat je er niet rijk van wordt en het als hobby of tijdverdrijf moet zien, waar anderen het uitgeven aan andere activiteiten. Lady Diamond vindt dat je met een strijdplan moet spelen als je bewust wil spelen.
Een vraag die bij mij opkomt als ik een aantal reacties lees, is of het waarschuwen überhaupt nut heeft. Zo zegt Jackpot dat het vooral allemaal voor de bühne is. Aanbieders en de overheid die hiermee laten zien dat ze goed en verstandig bezig zijn. Waarbij de aanbieders aan de andere kant reclame maken om (nieuwe) gokkers te werven. Hoe bewust is dat gokken dan?
Ook benoemt Jackpot, net als Lady Diamond en Solidagio, dat andere voorbeelden wel laten zien dat zo'n waarschuwing niet of nauwelijks werkt. Kijk naar de waarschuwingen op een pakje sigaretten. Lady Diamond zegt ook nog, dat iemand die in ontkenning zit, dit helemaal niet wil zien en dus (onbewust) zal negeren.
Ik herken wat er gezegd wordt. Toch vind ik het gemakkelijk om te zeggen: het helpt (bijna) niet dus waar zijn we eigenlijk mee bezig? Aanbieders herkennen echt wel dat hun medaille twee kanten heeft. Het zijn stuk voor stuk commerciële bedrijven, opgezet om winst te maken en geld te verdienen. Dat doen ze met een product dat voor een deel van de bevolking gevaarlijk is.
Datzelfde geldt, in mijn ogen, voor bijvoorbeeld drank en sigaretten. En toch kan ik bij de AH elke dag een krat bier halen en een pakje sigaretten en is er niemand die mij vertelt dat ik dat niet mag. Terwijl ook die medewerker bij de AH wel een cursus heeft moeten volgen.
Spreken we Ahold er net zo op aan als we geneigd zijn bij kansspelaanbieders te doen? Of Bavaria, Heineken, Grolsch of welke andere bierproducent? Sigarettenfabrikanten worden al meer verantwoordelijk gehouden, maar nog minder dan gokaanbieders heb ik het idee. ‘ Als je nu nog gaat roken, wetende wat de gevaren zijn, dan is het ook wel je eigen schuld.'
Dus ik ben nog steeds voor de waarschuwing. Als het maar één speler per dag zou helpen, dan is dat er één die wellicht niet of minder diep in de problemen komt.
Ik wil een vergelijk maken: er staat een huis in brand en de hele familie is binnen. De brandweer weet dat ze niet iedereen kunnen redden. Zeggen we dan ‘we doen geen poging want we kunnen toch niet iedereen redden' of doen we ons best zoveel mogelijk gezinsleden wél te redden? Het antwoord hoef ik niet te geven denk ik, jullie morele kompas werkt wel lijkt me.
De slogan spreekt dus van bewust spelen. Veel aanbieders hebben het over verantwoord spelen. Als ik de reacties lees, is dat voor veel mensen zo ongeveer hetzelfde. Ik merk alleen dat ik het daar niet helemaal mee eens ben.
Je ergens van bewust zijn, is iets anders dan verantwoordelijk zijn. Ik kan me ervan bewust zijn dat mijn gedrag verkeerd is, maar als ik er niets mee doe, neem ik geen verantwoordelijkheid. Tenminste, zo zie ik het.
Je bewust zijn van je speelgedrag is dus een eerste stap. Maar er ook verantwoordelijkheid voor nemen, op tijd stoppen en je gedrag in de hand houden, is de tweede stap. Dit is een verschil wat ik maak, en ik geloof dat veel mensen hier niet zo mee bezig zijn. En dat is natuurlijk prima.
Dus, hoewel Speel bewust 18+ lekker bekt en kort en krachtig is, dekt hij voor mij, als ik erover nadenk, de lading niet. Is dat ook de reden dat deze nu veranderd wordt? Een rondje Google brengt me bij de Rijksoverheid, die een onderzoek van Trimbos hierover publiceert.
Wat blijkt? In 2016 heeft kamerlid Mei Li Vos een amendement op de Wet Koa aangevraagd. De huidige slogan Speel bewust 18+ was in haar ogen 'te licht' en 'te aansporend.' Over een nieuwe slogan zegt ze:
“De tekst van de waarschuwing wordt op basis van wetenschappelijke inzichten opgesteld door onafhankelijke instellingen voor verslavingszorg die geen directe financiering ontvangen van aanbieders van kansspelen.” Dit betekent dat het Trimbos instituut met bureau Dijksterhuis en van Baaren (D&B) gaat werken aan een nieuwe slogan.
Nederland is niet het enige land dat worstelt met een goede slogan. In het onderzoek worden onder andere de volgende slogans genoemd:
Uit onderzoek blijkt dat die van de UK in ieder geval niet het gewenste effect heeft. In 2021 werd die daarom vervangen door ‘Take Time to Think'.
Het verbaast me wel een beetje, want ik vind van het rijtje hierboven die van de UK juist het meest aanspreken. Maar als ik er langer over nadenk, kan ik me voorstellen dat de nadruk op fun inderdaad niet het gewenste effect kan hebben. Laat ik zeggen dat ik blij ben dat ik niet in de schoenen sta van eenieder die met deze kwestie bezig moet zijn.
D&B werd aan het werk gezet om een aantal slogans voor te stellen. Hierbij wordt ingezet op gedragsanalyse, psychologie en beïnvloeden van het onderbewuste. Daarnaast was het een vereiste dat de tekst begrijpelijk is, inspeelt op de beleving van de doelgroep en leesbaar is.
Hieruit zijn vijf mogelijke slogans gekomen:
Deze vijf zijn voorgelegd aan een panel. Dit panel bestond uit 400 mensen uit de doelgroep , verdeeld over 4 groepen. Hierbij was een groep jongeren van 16 tot 24 jaar, een groep met een lage sociaaleconomische status of een laag inkomen, frequente gokkers (spelers die dagelijks, wekelijks of in ieder geval maandelijks spelen) en incidentele gokkers (minimaals eens per jaar maar niet maandelijks).
Daarnaast was er een panel ervaringsdeskundigen, van de stichting Het Zwarte Gat en Raad voor de Kansspel Spelers. van deze groep hebben 14 mensen de vragenlijst ingevuld.
Vanuit de doelgroep werd duidelijk dat de eerste twee slogans (te)veel associatie met winnen/verliezen oproepen. De ervaringsdeskundigen waren het minst te spreken over het 1e en 3e voorstel.
De revisie werd vervolgens gedaan door aanbieders van kansspelen en betrokkenen uit de zorgsector (onderzoekers, medewerkers en beleidsmakers). In die laatste groep waren o.a. mensen aanwezig vanuit het Ministerie van Justitie en Veiligheid, Jellinek, Hervitas, Het Zwarte Gat en UMC. De kansspelaanbieders werden vertegenwoordigd door o.a. Holland Casino, Nederlandse Loterij, VAN, NOGA etc.
Uit deze revisie werd geen overeenstemming bereikt dus er werden nieuwe sessies georganiseerd. Hiervoor worden door het collectief van vergunninghouders en potentiële vergunninghouders twee nieuwe teksten aangeleverd. Dit werden:
Vervolgens zijn alle 7 voorstellen geanalyseerd en worden de bevindingen gepresenteerd. De aanbieders van loterijen spreken hun voorkeur uit voor één van deze twee, aangezien deze universeler toe te passen zijn. De oorspronkelijke 5 zijn volgens hen minder geschikt voor loterijen. Ook vonden zij de ‘oude' slogan nog steeds passend.
De bevindingen houden rekening met het doel dat de slogan niet aanmoedigt (en dus niet te positief is) maar aanzet tot positief gedrag (en geen gedrag ontmoedigt). Er is ook gekeken naar het verschil tussen de woorden gokken en spelen maar spelen levert weinig gedragsverandering op. Het vertrekpunt van de twee alternatieven is hiermee anders dan dat van de initiële vijf. Uit het rapport komt dan ook dat de twee alternatieven niet voldoen aan alle punten die waren vastgesteld.
En zo ontstaat er een discussie tussen verschillende aanbieders (die de eerste vijf te ontmoedigend vinden) en de zorg die de twee alternatieven te vaag en weinig concreet vindt.
Uiteindelijk leek het erop dat er nog een keer verlengd danwel geëscaleerd zou moeten worden, maar is na een flinke discussie toch de knoop doorgehakt.
Dat is dus de nieuwe slogan, die vanaf 1 april definitief ‘Speel bewust 18+' gaat vervangen. Hij voldoet aan alle vooraf gestelde eisen. Spelen, wat soms nog wel eens een eufemisme wordt genoemd, is vervangen door gokken. Want dat is de activiteit. 18+ blijft behouden, omdat gokken nu eenmaal enkel voor volwassenen is.
Er zijn landbased casino's die echter een deurbeleid van 21 jaar of ouder aanhouden, al dan niet opgelegd door de betreffende gemeente. Online casino's zijn allemaal toegankelijk vanaf 18 jaar. Toch wordt de groep jongvolwassenen, tot 24 jaar, gezien als kwetsbaar. Daarom mogen reclames niet op hen gericht zijn en mogen casino's jongvolwassenen geen bonussen aanbieden. Ze mogen ook niet meedoen aan acties.
Maar in de reclames staat dus wel 18+. Een jongvolwassenen ziet dit ook en kan dus denken: ‘ik ga eens gokken want ik ben 18+.' Zou de slogan dan niet moeten zijn: Wat kost gokken jou? Stop op tijd. 24+? Dit is een suggestie die forumlid Rudi doet.
Zo worden jongvolwassenen misschien wel meer ontmoedigd, denk ik. Meer dan nu. Zou dat niet een doel op zich moeten zijn als je de Wet Koa erop naleest? Ook Rmnd78 is het daar mee eens.
Meerdere forumleden, waaronder Gastheer Funtastic, kaarten aan dat de nieuwe slogan concreter is. Dat deze meerdere kanten van het gokken belicht, zoals dat het geld én tijd kost. Maar of het echt gaat helpen? Dat wordt, zoals hierboven al benoemd, betwijfeld.
Net als rokers de foto's en teksten op een pakje sigaretten negeren (of er een hoesje omheen doen om het niet te hoeven zien), zullen gokkers ook veelal wegkijken. Solidagio benoemt de sociale druk om niet meer te roken, gecombineerd met de prijs van een pakje. Voor veel mensen is gokken een ver-van-je-bed-show, wat ze pas raakt als iemand in de omgeving verslaafd raakt. Werkt dat inderdaad zo?
Laat ik het dit keer echt bij mezelf houden. Ik vertelde al eens dat ik mijn eigen grenzen niet helemaal scherp meer had, enkele maanden geleden. Als ik nu terugkijk, heb ik de slogan Speel bewust 18+ vast vaker dan eens gezien. Ook krijg je tijdens het spelen verschillende keren pop-ups in beeld hoe lang je al aan het spelen bent, en wat dat je eventueel gekost of opgeleverd heeft.
Die pop-ups klik ik weg. Ik heb mijn speel- en stortingslimieten bijzonder ruim ingesteld, omdat ik van mening was dat ik mezelf prima onder controle had. En dat heb ik ook, laat dat even voorop staan. Toch zocht ik wel mijn eigen grenzen op, en waren mijn grenzen wellicht wat flexibel.
De limieten legden me geen haarbreed in de weg: als ik alles bij elkaar optel kan ik per week meer storten dan ik in 10 jaar verdien en per dag bijna meer spelen dan er uren in een week zitten. En de slogan ‘Speel bewust 18+' staat denk ik niet prominent genoeg in beeld, want ik heb ze vakkundig volledig kunnen negeren.
Had een andere slogan me eerder op mijn eigen speelgedrag gewezen? Me laten inzien dat ik misschien tegen mijn eigen grenzen aan het bewegen was? Als het enkel een kwestie is van het vervangen van de huidige slogan, dan kan ik wel zeggen dat het geen drol had uitgemaakt.
Het is dus allemaal leuk en aardig, zo'n nieuwe slogan. Ik zie dat verschillende aanbieders hem al gebruiken, ook in hun reclames. Andere nog niet, en dat hoeft ook nog niet. Toch vind ik dat verwarrend, want hoewel ik er dagelijks in zit (en de slogan meerdere malen per dag bij onze social posts plaats), zie je nu dus een mix van een oude en nieuwe slogan en kan ik me voorstellen dat de speler echt niet meer weet wat ie daarmee moet.
Bovendien denk ik dat er teveel waarde aan de slogan wordt toegekend. Is het voor de bühne zoals Jackpot zegt? Daar lijkt het wel een beetje op. Laten we hopen dat aanbieders maar ook de overheid zich niet verschuilen achter deze slogan en op andere, betere manieren inzetten op preventiebeleid. Dat zijn ze natuurlijk wettelijk verplicht, maar daarnaast kun je als aanbieder ook nog een stapje extra zetten.
Dat laat zien dat je om je speler geeft. Dat je hem niet alleen ziet als een melkkoe die jouw winsten binnenbrengt. Ik geloof erin dat een gezond spelersbestand op de langere termijn gunstig is voor de aanbieder. Want wat heb je aan een speler die zich in no time blut speelt, diep in de problemen komt en daarna nooit meer kan of mag spelen? Een gezonde speler levert veel langer geld op. Het wordt tijd dat de industrie dit ook gaat zien.
Om af te sluiten met een voorbeeld: tot pak ‘m beet 10 jaar geleden was het in het bedrijfsleven niet anders. Snel scoren, er niets om geven dat de klant een rotgevoel had, niet kijken naar de lange termijn. Hier lijkt de kentering ingezet (nee, niet overal, er gaat nog veel mis), steeds meer bedrijven gaan voor klantenbinding en omzet op de langere termijn. Nu de gokbedrijven nog…
Net voor dit artikel live gaat komt naar buiten dat de Tweede Kamer wederom gestemd heeft op een aantal moties aangaande (online) kansspelen. In december was de motie om te kijken of gokreclames verboden moeten worden al aangenomen maar dit ging niet snel genoeg. De nieuwe motie van Van Nispen om hier urgentie achter te zetten is aangenomen.
De tweede motie betreft de limieten. Ik schreef er al eens over dat dit vooral een wassen neus lijkt te zijn, en politiek Den Haag lijkt dit nu ook te zien. In de aangenomen motie wordt gesproken van een zelfbeperking die ook daadwerkelijk zo moet gaan werken. Of de minister met strengere regels komt of de branche zelf aan de slag gaat, is nog niet bekend.
De derde motie, die ook is aangenomen, raakt het onderwerp van de nieuwe slogan. Zoals hierboven te lezen viel, waren met name de loterijen niet te spreken over de nieuwe slogan. Loterijen worden gezien als minder risicovolle kansspelen, dit heeft vooral te maken met de tijd die tussen inzet en uitkomst zit. In de motie wordt gevraagd of loterijen de oude slogan, ‘Speel bewust 18+' mogen aanhouden en dat is dus het geval.
Al met al mogen we concluderen dat er in de markt nog veel uitgekristalliseerd moet worden en dat betrokkenen het ook vooral vaak niet eens zijn over wat de beste weg is. Wij houden het aandachtig in de gaten.