Nu de arbeidsmarkt weer als een dolle aantrekt, wordt het voor bedrijven steeds lastiger om aan (geschikt) personeel te komen. Er wordt dus weer geld vrijgemaakt om recruiters in de arm te nemen, en de mensen worden ‘gelokt' met de meest bizarre aanbiedingen. Onbeperkt vrije dagen? Geen probleem! Een salaris dat 5 jaar geleden ondenkbaar was? Als je maar voor ze komt werken. En zo is ook een nieuwe vorm van werven steeds populairder aan het worden: referral recruitment. Oftewel: als jij als werknemer iemand aanbrengt die daadwerkelijk in dienst komt en/of blijft, staat daar een leuke bonus tegenover.
Als het lastiger wordt om aan geschikt personeel te komen, worden bedrijven en recruiters steeds creatiever. Zoals gezegd: als jij in de categorie begeerlijk personeel valt, dan kun je gekke eisen stellen. De kans is nog groot ook dat ze die eisen (deels) inwilligen. Waar een aantal jaren geleden, toen we nog in de crisis zaten, gezegd werd dat je blij moest zijn dat je een baan had of aangeboden werd, is het nu bijna andersom. Mensen hebben banen voor het uitkiezen lijkt het wel. Ben jij techneut of technisch consultant (bij voorkeur in de ICT en met een specialisme in de Cloud) dan heb je de banen voor het uitkiezen.
Bedrijven nemen weer meer en meer recruiters in dienst, of huren ze in, omdat ze hun vacatures niet meer ingevuld krijgen. Op zich fijn deze situatie, als je baan niet meer bevalt kun je weer eens om je heen gaan kijken. De recruiters gaan ook actief ‘hunten', ook op mensen die al een baan hebben. Niets is heilig meer op dit moment.
Je kunt dus wel zeggen dat de arbeidsmarkt overspannen aan het raken is. Waar kennen we dat nog meer van? Juist, de huizenmarkt doet op dit moment ook hele rare dingen. Dat is het gevolg van een economie die weer aantrekt.
En hoe gaat dat dan, dat recruiten? Uiteraard via de bekende vacaturesites. Maar dat is niet genoeg. Dus ook social media staat tegenwoordig vol met oproepen die vaak beginnen met ‘wij zijn op zoek naar' en verder gaan met ‘wij bieden….'. En dan bedoel ik niet alleen LinkedIn. Nee, het lijkt wel oorlog en dus wordt elk medium ingezet.
Steeds meer recruiters beginnen in te zien dat een standaardvacaturetekst het niet meer doet voor ze. Dan word je zo'n eenheidsworst. Nee, creatieve teksten én beelden moeten potentiële kandidaten aanspreken.
Omdat het dus steeds lastiger om goede werknemers te vinden, wordt steeds vaker referral recruitment ingezet. Een referral betekent een doorverwijzing, en het is dan ook precies dat.
Het bestaande personeelsbestand wordt aangemoedigd om goede kandidaten aan te dragen. Het idee erachter is dat een medewerker het bedrijf goed kent, en als het goed is een groot netwerk heeft met potentiële kandidaten dat anders misschien nooit bereikt zou worden. Bovendien ken je je vrienden en familie goed en weet je vaak wel of zij bij het bedrijf passen en andersom. Ook kennissen kun je tot de groep rekenen waar je wellicht goede mensen uit kunt halen.
Verder wordt er vanuit gegaan dat je als werknemer niet zomaar iemand aan zult dragen. Of iemand waarvan je weet dat deze bijvoorbeeld lui is, of laks, of de regels aan zijn laars lapt. Als zo iemand wordt aangenomen en ongewenst gedrag vertoont binnen het bedrijf, sta jij er ook niet goed op als jij diegene hebt aangedragen.
Natuurlijk draag je niet zomaar iemand aan. Je hebt misschien hart voor de zaak, maar om actief mensen te werven kost tijd en moeite en ik gok dat niemand daar echt heel veel zin in heeft in zijn vrije tijd. Misschien als het ter sprake komt, maar niet pro-actief.
Om personeel dus toch te motiveren dit wel te doen, loven bedrijven beloningen uit. En die beloningen kunnen behoorlijk fors zijn!
Vaak ligt zo'n beloning tussen de €1.000 en €2.000 bruto per aangebracht persoon. Maar ook vakanties, fietsen etc behoren tot de mogelijkheden. Meestal zijn er wel voorwaarden verbonden voordat je de bonus daadwerkelijk krijgt. Bij het ene bedrijf is het voldoende dat iemand aangenomen wordt, maar een voorwaarde kan ook zijn dat iemand succesvol door de proeftijd komt, of een contractverlenging krijgt.
Het bedrijf waar ik voor kort werkte, in de ICT, een dikke 400 man groot, heeft zo'n bonussysteem al sinds ik er werkte, en dat is een dikke 5 jaar. Ikzelf heb nooit iemand actief aangebracht, maar om me heen zijn er wel collega's die dit gedaan hebben.
De bonus bedraagt €1.500 bij een succesvolle plaatsing. Dat betekent dat deze pas uitgekeerd wordt als de nieuwe werknemer de eerste contractverlenging ontvangt. Op zich helder. Ook moet de kandidaat bij de eerste aanmelding kenbaar maken dat hij/zij via de betreffende persoon is binnengekomen, of moet de sollicitatie via die persoon laten binnenkomen.
En daar wringt regelmatig de schoen: als de kandidaat dat vergeet en bij het tweede gesprek vermeldt, is het vaak te laat. Ook zijn vacatures vaak voor onbepaalde tijd (dus met de intentie van contractverlenging) maar blijkt het in de praktijk om een tijdelijke klus te gaan. Ik heb regelmatig gehoord dat een collega geen bonus kreeg omdat het bedrijf een excuus had gevonden om het niet te hoeven uitkeren. En ik geloof dat dat bij meer bedrijven gebeurt. Inmiddels komt dit door de krapte van de arbeidsmarkt wel minder voor heb ik begrepen. Bedrijven willen goed personeel en er is veel aangelegen om bestaande werknemers ook tevreden te houden!
Er zijn bedrijven waar zo'n 30 tot 40% van de nieuwe werknemers via referral recruitment zijn binnengekomen. Volgens experts is dit ook wel de max van wat je als bedrijf zou moeten willen.
Als bedrijf wil je normaal gesproken diversiteit in je personeelsbestand. Als je teveel vrienden, familie en kennissen van bestaand personeel aanneemt, verdwijnt deze diversiteit al snel.
Ook is het belangrijk dat je goede voorwaarden stelt aan het uitkeren van bonussen. Sommige bedrijven belonen het aanbrengen van een kandidaat al, zonder dat daar een dienstverband uit hoeft te komen. Die beloning is dan vaak wel een stuk lager (denk een paar tientjes). Maar als bedrijf wil je wel voorkomen dat je overspoeld wordt met CV's die niet aansluiten bij de functies die je open hebt staan.
Werk jij bij een bedrijf waar (veel) vacatures openstaan en waar het lastig is om personeel te vinden? Kijk eens of jullie ook zo'n bonussysteem hebben. En heb je dat niet, dan wordt het eens tijd voor een goed gesprek om dit voor te stellen. Voordelen voor de werkgever: het is een snelle en relatief goedkope manier van recruiten en het aantal kwalitatieve aanmeldingen is vaak hoger dan anders. Ik zeg win-win!