Hoeveel belasting betaal je gemiddeld in Nederland [update 2022]
Er zijn twee dingen die je als mens en Nederlander ‘moet': ademhalen (logisch) en belasting betalen. Dat laatste is iets waar we met zijn allen graag over klagen en de beruchte blauwe envelop zien we liever niet op de mat vallen. De slogan van de Belastingdienst is dan ook al jaren: ‘leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker.' Oftewel: onder die belasting kom je niet uit, hoe hard je het ook probeert. Tijd om eens onder de loep te nemen hoeveel belasting we eigenlijk betalen in Nederland.
Laten we beginnen met één van de grootste frustraties van vele Nederlanders: de inkomstenbelasting. We hebben allemaal het gevoel dat we (deels) voor de staat werken en dat we een groot deel van ons loon af moeten dragen. En elk jaar houden we ons hart weer vast wat de regering nu weer bedacht heeft om ons meer te laten betalen.
Maar is het wel zo dat we het grootste deel van ons zuurverdiende geld afdragen? De bedragen en percentages die we hier noemen gelden voor de werkende beroepsbevolking. Voor ouderen die inmiddels recht hebben op AOW liggen de tarieven anders!
Over je inkomsten, of je nu in loondienst bent of zelfstandig ondernemer, betaal je inkomstenbelasting. Hoe hoog deze is, is afhankelijk van je bruto jaarinkomen
Inkomstenbelasting in Nederland niet gelijk voor iedereen
De inkomstenbelasting in Nederland is niet voor iedereen gelijk. Of beter gezegd, het maakt gebruik van een progressief belastingstelsel waarbij geldt: hoe hoger het inkomen, hoe meer belasting er betaald moet worden. Tot en met 2019 zag dat er als volgt uit:
Belastingschijf
Belastbaar inkomen
Tarief 2019
Tarief 2018
1
< € 20.385
36,65%
36,55%
2
> €20.284 < €34.301
38,10%
40,85%
3
> €34.300 < €68.508
38,10%
40,85%
4
> €68.507
51,75%
51,95%
In 2020 is er één en ander veranderd aan de inkomstenbelasting, we kennen nu nog maar twee schijven. Schijf 1 tot en met 3 zijn samengevoegd en het percentage is gemiddeld, schijf 4 is schijf 2 geworden en het percentage is verlaagd:
Tot €68.508 betaal je 37,35%
Vanaf €68.508 is het tarief 49,5%
Voor iemand die €100.000 per jaar verdient, zag de berekening van de belasting over 2019 er zo uit:
36,65% over €20.384 = €7.470
38,10% over €48.123 = €18.335
51,75% over €31.493 = €16.298
Totaal: €42.103 oftewel 42,1% over zijn/haar inkomen
In 2020 werd dat:
37,35% over €68.507 = €25.587
49,5% over €31.493 = €15.589
Totaal: €41.176 oftewel 41,1% over het inkomen.
Heffingskortingen en aftrekposten
Vrijwel niemand betaalt de volledige belasting zoals hierboven genoemd. Dat komt simpelweg omdat bijna iedereen gebruik kan maken van heffingskortingen en aftrekposten. Heffingskortingen zijn bedragen die vrijgesteld zijn van inkomstenbelasting. Voorbeelden zijn (bedragen 2022):
Algemene heffingskorting, afhankelijk van je inkomen. Maximaal €2.888, bij een inkomen van €69.399 of meer is deze €0
Jonggehandicaptenkorting, €771 (mits je hiervoor in aanmerking komt uiteraard)
Arbeidskorting, afhankelijk van je inkomen. Vanaf €109.347 krijg je geen arbeidskorting meer.
Deze heffingskortingen zijn fors hoger dan enkele jaar eerder. Dit zal bedoeld zijn om de hogere belasting bij lagere inkomens te compenseren.
De heffingskortingen zijn dus vooral bedoeld om de belastingdruk van de Nederlanders met een modaal en minder dan modaal inkomen te verlagen. Over de genoemde bedragen hoef je namelijk géén inkomstenbelasting te betalen, waardoor het totale belastingbedrag lager wordt en dus ook het percentage dat je over je inkomen afdraagt.
Aftrekposten zijn kosten die je maakt waarvan de regering vindt dat je daar geen inkomstenbelasting over hoeft af te dragen, of in ieder geval minder. Effectief mag je deze dus eigenlijk van je bruto loon betalen, en wordt er belasting geheven over hetgeen overblijft. Voorbeelden van aftrekposten zijn:
Giften aan goede doelen
Giften aan kinderen (mits aan de voorwaarden voldaan wordt en met een maximale hoogte)
Studiekosten
Reiskosten
Hypotheekrente bij een koopwoning
Uiteraard gelden voor alle aftrekposten voorwaarden waar je aan moet voldoen om hier recht op te hebben. Daarom is het goed om je hier goed in te verdiepen. blijkt namelijk dat je een aftrekpost ten onrechte of foutief opvoert en wordt je door de Belastingdienst gecontroleerd, dan kan het zijn dat je het voordeel terug moet betalen. Het wordt gezien als een vorm van fraude. Twijfel je? Schakel dan een expert in.
Zelfstandig ondernemer
Ben je zelfstandig ondernemer? Voor ZZP'ers geldt dat de winst uit de onderneming je inkomen is. En daarover betaal je dezelfde belasting als iemand in loondienst. Ook de heffingskortingen en aftrekposten zijn voor een ZZP'er van toepassing. Daarnaast kan een kleine ondernemer gebruik maken van extra voordelen, vooral in de eerste jaren van het ondernemerschap (bedragen in 2022):
als je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting én aan het urencriterium (1225 per jaar) voldoet, heb je recht op zelfstandigenaftrek van €6.310;
heb je recht op zelfstandigenaftrek en ben je net begonnen? Dan mag je maximaal 2 keer (in een tijdsbestek van 5 jaar) de startersaftrek toepassen: €2.123;
je hebt als zelfstandig ondernemer recht op mkb-winstvrijstelling: over 14% van de winst hoef je geen inkomstenbelasting te betalen;
je mag onder bepaalde voorwaarden (een deel van) je zakelijke kosten als aftrekpost opvoeren;
aangezien je zelf voor je pensioen moet zorgen, heb je een pensioengat en mag je kosten voor pensioenopbouw opvoeren als aftrekpost.
En zo kan het dat als je in de eerste jaren van je ondernemerschap een winst maakt die ongeveer op een modaal inkomen (€38.000 per jaar) ligt, je nagenoeg geen inkomstenbelasting hoeft af te dragen. Wel wordt onder andere de zelfstandigenaftrek afgebouwd, deze wordt elk jaar wat minder.
Wél moet je als zelfstandig ondernemer, net als iemand in loondienst, de Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet afdragen, dit wordt op de belastingopgave meteen berekend voor je. Ook hier geldt: twijfel je, roep dan de hulp van een expert in!
Over gas, water en licht betaal je naast BTW ook energiebelasting.
BTW (belasting toegevoegde waarde)
Naast inkomstenbelasting betalen we over vrijwel alles wat we doen indirecte belasting. Het grootste deel daarvan komt uit de BTW, belasting toegevoegde waarde. BTW betaal je over alle diensten en producten die je koopt, enkele uitzonderingen daargelaten.
We kennen in Nederland twee BTW tarieven: hoog (21%) en laag (9%). Deze waren voorheen lager, sinds 2001 was dit 19% en 6%. In 2012 ging de hoge BTW al omhoog naar 21% en per 1 januari 2019 betalen we voor het lage tarief 9%. Het lage tarief is in principe voor zaken bedoeld die direct of indirect tot de eerste levensbehoeften horen, zoals levensmiddelen. Maar ook boeken en konijnenvoer vallen onder het lage tarief (en caviavoer niet want konijnen worden gegeten, al zal je Flappie tegenwoordig niet zo snel meer in de pan aantreffen, en cavia's niet).
Ook landbouwproducten kennen over het algemeen het lage tarief, net zoals bloemen en planten. Het hoge tarief is voor vrijwel alle andere producten, noem het ‘luxegoederen'. Alhoewel kleding in zijn algemeenheid toch bij de eerste levensbehoeften hoort, geldt hiervoor wel het hoge tarief. De overheid bepaalt overigens welke producten welk tarief krijgen.
We kennen ook een 0%-tarief, dit geldt voor o.a. exportproducten, schepen en vliegtuigen, de bevoorrading van schepen en vliegtuigen en accijnsgoederen. Op deze laatste komen we later nog terug, want als consument betaal je hier wel gewoon BTW over!
0% goederen zijn overigens niet hetzelfde als producten die zijn vrijgesteld van BTW. Enkele echte eerste levensbehoeften zijn namelijk vrijgesteld van BTW. Denk aan medicijnen op doktersrecept, onderwijs, medische hulp, bankzaken en de verhuur en (ver)koop van onroerende zaken (huizen bijvoorbeeld).
Hoeveel BTW betaalt een gemiddeld gezin per maand?
Gemiddeld geeft een huishouden, ongeacht de samenstelling, ongeveer €400 per maand uit aan boodschappen. Er van uitgaande dat dit vrijwel allemaal tegen het lage BTW tarief gaat, betaalt een huishouden dus zo'n een kleine €40 aan BTW over die boodschappen.
Aan energie-, water- en stookkosten is een gemiddeld huishouden €200 per maand kwijt. Energie en gas wordt tegen 21% berekend, water tegen 9%. Dat betekent dat je een kleine €40 kwijt bent aan BTW over je gas-, water- en elektrarekeningen. En hierover betaal je ook nog eens energiebelasting!
BPM berekening 2022
Meeste huishoudens hebben de laagste verbruiksklasse
Voor water is dat 43,3 cent per kubieke meter, voor gas 29,313 cent per kuub en voor elektriciteit is dat 0,9863 cent per kWh. Dit zijn de tarieven in de laagste verbruiksklasse, waarbinnen de meeste huishoudens zullen blijven. Uitgaande van een gemiddeld verbruik komt deze extra belasting voor een huishouden op ongeveer €800 per jaar. Oftewel €67 per maand.
Een gemiddeld huishouden geeft tussen de €150 en €200 per maand uit aan kleding. Dat betekent dat er zo'n €30 tot €40 per maand betaald wordt aan BTW over die kleding. Aan een vakantie wordt tussen de €3300 en €3800 per jaar uitgegeven, dat betekent €700 tot €800 belasting. Uitgaande van het laatste, is dat wederom €67 per maand.
Verder hebben we abonnementen op televisie, (mobiele) telefonie, sportscholen, (digitale) tijdschriften en kranten etc. Hierover betaal je allemaal 21% BTW. Gemiddeld zijn we hier tussen de €100 en €150 per maand aan kwijt, oftewel €20 tot €30 BTW.
Alleen al aan de ‘vaste' lasten en uitgaven ben je per maand als gemiddeld huishouden dus €275 kwijt aan BTW en energiebelasting. En dan hebben we alle variabele uitgaven, zoals etentjes, cadeautjes, je Starbuckskoffie en je auto nog niet meegeteld. Die laatste is sowieso een categorie apart, maar daarover straks meer.
Bij de aanschaf van een auto betaal je hier in Nederland sowieso 21% BTW. Maar daar blijft het niet bij, de overheid hanteert ook een BPM (Belasting van Personenauto's en Motorrijwielen). De hoogte van de BPM is afhankelijk van emissie (uitstoot) van een auto en kan oplopen tot vele tientallen euro's.
BTW en BPM
Oftewel, over een nieuwe auto betaal je tweemaal belasting: BTW en BPM, en dit kan aardig in de papieren lopen. Maar daar blijft het niet bij. Ook het rijden van een auto is, dankzij de belastingregels in Nederland, duur. Zo betaal je motorrijtuigenbelasting. Voor een gemiddelde middenklasse auto komt dat rond de €50 per maand uit.
Maar waar echt veel geld in de staatskas verdwijnt als jij je auto rijdt, is als je gaat tanken. Over de brandstof wordt aan de consument 21% BTW berekend. Daarnaast rekent de overheid op benzine 43% accijns. Eigenlijk heet het verbruiksbelasting en is bedoeld om bepaalde zaken (zoals autorijden blijkbaar) te ontmoedigen. Ondertussen spekt het de staatskas gewoon ontzettend lekker.
Een gemiddeld huishouden heeft tegenwoordig twee auto's. Laten we uitgaan van een middenklasser (€50 belasting per maand) en een kleiner boodschappenwagentje (€25 belasting per maand). Gemiddeld wordt er voor €200 per maand getankt met deze twee auto's. Dat betekent €85 accijns en €40 BTW voor de staatskas. Totaal kosten die twee auto's dus €200 aan belastingen.
Je auto is een van de duurste kostenposten als het gaat om belasting. Niet alleen over de aanschaf betaal je flink aan de staat, ook maandelijks sponsor je de overheid.
Overige belastingen
Denk je alles gehad te hebben, dan zijn er altijd nog wat andere belastingen waar we zo niet aan denken. Bijvoorbeeld assurantiebelasting, die wordt berekend over verzekeringen, met uitzondering van zorgverzekeringen. Deze laatste is belastingvrij. De assurantiebelasting voor verzekeringen (denk aan aansprakelijkheid-, inboedel-, opstal-, reis- en autoverzekeringen) is 21%, net zo hoog als de BTW dus. Gemiddeld is een huishouden per jaar €1500 aan verzekeringspremie kwijt, hiervan is €260 belasting. Dat komt neer op €22 per maand.
Heb je spaargeld of beleggingen? En komt dat vermogen boven de €30.000 per persoon uit? Dan moet je hierover vermogensbelasting betalen. Dit gaat ook voortaan in schijven, omdat de Belastingdienst van mening is dat een hoger vermogen ook een hoger rendement betekent, en je betaalt vermogensbelasting over het (fictieve) rendement. Een gemiddeld huishouden heeft echter minder dan €30.000 spaargeld, dus een gemiddeld gezin betaalt niet of nauwelijks vermogensbelasting.
Tenslotte willen we, we zijn tenslotte Onetime, de Kansspelbelasting nog even benoemen. Over je inzet en winst met kansspelen, of dat nu in een casino is of met bijvoorbeeld een loterij, betaal je géén BTW. Wel moet je over winsten van €450 of hoger kansspelbelasting betalen. In 2016 werd er voor bijna 2,5 miljard euro ingezet. Hoeveel winst er was, is helaas niet bekend. Wel weten we dat de overheid in 2016 een bedrag van 482 miljoen euro aan kansspelbelasting heeft ontvangen. Dat is ongeveer een vijfde van wat er is ingelegd.
Daarnaast zijn er nog meer ‘exotische' belastingen waar een gemiddeld gezin niet jaarlijks mee te maken krijgt, zoals vennotschaps-, dividend-, erf- en schenkbelasting. Bij het kopen van een huis betaal je overdrachtsbelasting, en bij im- en export worden in- en uitvoerrechten berekend. Als ondernemer draag je de ontvangen BTW (minus de betaalde BTW) af als omzetbelasting.
In de meeste gemeentes betaal je ook belasting over je trouwe viervoeter
Gemeentelijke belastingen
Niet alleen de landelijke overheid pikt van alles wat jij doet een graantje mee, ook de lokale overheid schudt je nog wat euro's uit de zak. De gemeentelijke belastingen bestaan uit drie onderdelen (gemiddelden in 2022):
OZB, onroerende zaken belasting. Dit is belasting die de gemeente rekent over een woning. Huur je een woning, dan betaal je geen OZB, alleen woningeigenaren en huurders van niet-woningen krijgen een aanslag. De OZB is afhankelijk van de WOZ waarde van de woning (Waarde Onroerende Zaak). Gemiddeld ligt de OZB op 0,15% van de WOZ, die gemiddeld op €314.000 ligt. Een huishouden met een eigen woning betaalt dus jaarlijks gemiddeld €471 aan OZB. Maar de verschillen in Nederland zijn groot dus dit is echt een gemiddelde!
Afvalstoffen- en rioolheffing. Dit is een heffing die je betaalt voor het gebruik van het riool en de mogelijkheid om afval aan te bieden. Gemiddeld betaalt een huishouden €400 per jaar aan afvalstoffenheffing en rioolheffing;
Hondenbelasting: voor je harige viervoeter moet je, ondanks dat je de poep in de meeste gemeentes zelf moet opruimen, hondenbelasting betalen. Gemiddeld kost dit €75.
Oftewel, een huishouden (mét hond) betaalt gemiddeld €950 aan gemeentelijke belastingen en heffingen per jaar. Dat is €79 per maand.
Dit ben je gemiddeld per maand kwijt aan 'vaste' belastingen
Wat je aan belasting betaalt is voor iedereen verschillend. Het is afhankelijk van de hoogte van je inkomen maar ook zeker je uitgaven. Toch willen we wel laten zien hoeveel je gemiddeld aan belastingen kwijt bent per maand. Daarvoor zijn we uitgegaan van een gemiddeld huishouden dat:
een modaal inkomen van €38.000 per jaar heeft en geen bijzondere aftrekposten op kan voeren bij de belasting, buiten hypotheekrenteaftrek;
een spaarpot van €30.000 heeft;
twee auto's rijdt: een middenklasse en een kleinere auto;
een koophuis heeft in een gemiddelde gemeente met een WOZ waarde van €314.000;
gemiddelde uitgaven heeft qua boodschappen, kleding, energie etc.
Zo'n gemiddeld huishouden, wat dus niet bestaat, betaalt per maand aan belasting:
inkomstenbelasting: €667
BTW & energiebelasting: €275
belastingen voor auto: €200
assurantiebelasting: €22
gemeentelijke belastingen: €79
Totaal: €1.243
Uiteraard zijn hier allerlei variabelen, zoals onderhoud van de auto, uitgaven voor allerhande andere zaken als cadeautjes, extraatjes, etentjes, een avondje naar het casino etc nog niet meegenomen. Het totale bedrag zal dan ook eerder rond de €1.400 of €1.500 per maand liggen, afhankelijk van de variabele uitgaven. Maar bovenstaand zijn wel de uitgaven die elk gemiddeld huishouden maandelijks of jaarlijks heeft.
In het totaal is een gemiddeld huishouden dus ongeveer 50% van de bruto inkomsten kwijt aan belasting, direct en indirect. Ik vind dat een best verrassende uitkomst, als ik eerlijk mag zijn! Ik weet eigenlijk ook niet of ik nu meer of minder had verwacht, maar dat het ongeveer de helft zou zijn was niet bij me opgekomen.
De meeste genoemde gemiddelde uitgaven komen van het Nibud. De berekeningen komen geheel voor mijn rekening en als hier fouten in zitten, zijn die geheel aan mij te wijten.
Om gebruik te maken van Onetime.nl is het noodzakelijk om aan te geven wat jouw leeftijd is. Door je leeftijd aan te geven stem je in met ons cookiebeleid.
De leeftijd dient naar waarheid te worden ingevuld. Verder bevestig je hiermee dat je 24 jaar of ouder bent, dat je je bewust bent van de risico's van online kansspelen, en dat je momenteel niet bent uitgesloten van deelname aan kansspelen.
geplaatst in 
