De PVV, de Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders kon wel eens flink in de (financiële) problemen zitten. Want de partij ondervindt nogal nadeel van regels die gelden aangaande de financiering van politieke partijen. Gaat PVV binnenkort failliet? En hoe komt het dat zij, als tweede partij qua aantal zetels in de Tweede Kamer, er financieel niet zo rooskleurig voor staan?
PVV, Partij voor de Vrijheid, is opgericht door Geert Wilders. Die zat eerst bij de VVD, maar splitste zich in 2004 af van de partij en ging door als eenmansfractie met de naam Groep Wilders. Een jaar later, in 2005 richtte hij PVV op. Met zijn nogal populistische en nationalistische denkwijze trekt hij nogal wat stemmers, die het niet eens zijn met het beleid zoals dat al jaren in Nederland gevoerd wordt. Kort door de bocht is de regering te soepel voor buitenlanders en vergeet men het eigen volk.
In 2006 werd de PVV voor het eerst verkozen in de Tweede Kamer. Wilders is zelf fractievoorzitter voor de Tweede Kamer, partijleider én partijvoorzitter. Kamerleden die de PVV verlieten doen nog wel eens een boekje open over het feit dat PVV eigenlijk maar één persoon is: Wilders. Hij heeft alle macht en heeft alleen ja-knikkers nodig die de zetels bezetten die de partij met de verkiezingen wint. Een eigen mening van de fractieleden wordt zonder pardon overruled, niemand heeft wat te zeggen behalve Geert. Hoe dat zo komt, leggen we later nog even verder uit. Het is namelijk ook één van de redenen waarom de PVV het financieel moeilijk heeft.
De PVV heeft één duidelijk punt: de de-islamisering van Nederland zoals ze dat noemen. Geen asielzoekers meer, geen migranten uit islamitische landen: de grenzen moeten dicht. Alle moskeeën in Nederland moeten sluiten, alsook de islamitische scholen en de Koran moet verboden worden. En zo zijn er nog wel een aantal redelijk radicale ideeën te noemen. Bovendien wil de PVV dat Nederland uit de EU stapt. Geen Brexit maar Nexit.
Waar ze vast ook stemmen mee winnen is met de oplossingen die ze willen voor de gewone Nederlander: afschaffen van eigen risico in de zorg, huren omlaag, pensioenleeftijd weer naar 65 jaar, geen geld meer naar ontwikkelingshulp, kunst, windmolens (opwarming van de aarde is toch onzin) etc, terugdraaien van bezuinigingen in de zorg, lagere inkomstenbelasting en halvering van de motorrijtuigenbelasting. Dingen die, zo weet iedereen toch hopelijk wel, financieel niet haalbaar zijn! Maar ja, wat mag je verwachten van een partij die het zelf financieel zwaar heeft?
Inmiddels heeft de PVV dus 20 zetels in de Tweede Kamer, en is daarmee de tweede partij van Nederland. Alleen Wilders' oude partij, de VVD, wist bij de verkiezingen in 2017 meer zetels te vergaren. Logischerwijs zou je verwachten dat er dus een regering gevormd zou worden met VVD en PVV, het is over het algemeen gebruikelijk dat de grootste partijen met elkaar gaan zitten en daar eventueel nog wat kleinere fracties bij zoeken, om te regeren of voor steun. Maar Rutte was in 2017 duidelijk: Wilders heeft te veel gezegd wat indruist tegen de principes van de VVD en daarom komt er geen regering met deze twee partijen samen. Wilders boos, maar helaas, hij mocht toch echt niet gaan regeren.
We hebben nu een regering met VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, Kabinet-Rutte III. Of dit de ideale oplossing is? Waarschijnlijk niet, maar we zullen het er nog 2 jaar mee moeten doen. Wat er dan gebeurt? Als het aan Wilders ligt wordt PVV de grootste partij en wordt hij zelf premier. Peilingen wijzen uit dat dit (mag ik zeggen gelukkig?) niet gaat gebeuren. Waarom dat níet goed zou zijn voor ons land, leg ik ook verderop nog uit.
Forum voor Democratie met Thierry Baudet als frontman staat er goed voor en lijkt de tweede partij te kunnen worden. VVD blijft de eerste, al neemt het aantal zetels misschien nog wat af. CDA en D66 leveren ook iets in, GroenLinks en PvdA lijken weer te kunnen groeien. En PVV? De peilingen zeggen nu dat hij bij de volgende verkiezingen blij mag zijn met 11 zetels. Waar de andere grotere partijen na een dipje weer wat op lijken te klimmen, is dat bij PVV niet het geval.
TWEEDE KAMER | WEEK 26 | WEEK 31 | ||||
27 JUN '19 | 31 JUL '19 | |||||
% | ZETELS | % | ZETELS | % | ZETELS | |
VVD | 21.3 | 33 | 20.1 | 31 | 20.2 | 32 |
PVV | 13.1 | 20 | 7.1 | 11 | 7.0 | 11 |
CDA | 12.4 | 19 | 8.9 | 13 | 10.0 | 15 |
D66 | 12.2 | 19 | 7.6 | 11 | 8.3 | 13 |
GL | 9.1 | 14 | 11.3 | 17 | 10.2 | 16 |
SP | 9.1 | 14 | 5.7 | 9 | 5.5 | 8 |
PvdA | 5.7 | 9 | 9.1 | 14 | 8.9 | 14 |
CU | 3.4 | 5 | 4.0 | 6 | 4.5 | 7 |
PvdD | 3.2 | 5 | 4.1 | 6 | 3.9 | 6 |
50Plus | 3.1 | 4 | 4.0 | 6 | 3.8 | 6 |
SGP | 2.1 | 3 | 2.1 | 3 | 2.2 | 3 |
DENK | 2.1 | 3 | 1.9 | 2 | 1.2 | 1 |
FvD | 1.8 | 2 | 13.3 | 21 | 12.0 | 18 |
AP | 1.4 | 0 | 1.0 | 0 | 2.4 | 0 |
Bron: Politieke Barometer | Ipsos; datum van raadplegen 23 augustus 2019
Een politieke partij probeert normaal gesproken leden te krijgen. Deze leden hebben, bijvoorbeeld via ledenvergaderingen, inspraak in de koers van een partij. De Partij voor de Vrijheid heeft maar één lid: meneer Geert Wilders zelf. Zijn kamerleden? Geen lid. Wil je je aanmelden als lid van de PVV? Helaas, dat kan niet. Je mag vrijwilliger worden bij de PVV, donateur ook, en je kunt dus kamerlid worden. Wilders houdt blijkbaar graag van zijn eigen verworven macht. Wat ik eerder zei dat hij alles bepaalt, mag je dus heel letterlijk nemen. Er is in principe ook een ledenvergadering, maar die kan Wilders in zijn eentje houden. Hij kan voor of tegen een plan stemmen. Zijn fractiegenoten kunnen een mening geven, maar die doet er net zo veel toe als die van een willekeurig ander persoon.
Ben je het niet met hem eens? Dan kun je gedag zeggen tegen je zetel, hij wiebert je zo buiten. En weet je waarom dat gevaarlijk zou kunnen zijn? Stel hè, stel: PVV weet een omslag te maken, of er gebeurt iets, en de PVV krijgt bij de volgende verkiezingen zoveel stemmen dat ze 76 zetels of meer weten te bemachtigen. Dan kan de PVV alleen gaan regeren, want 76 is de meerderheid van de 150 zetels in de Tweede Kamer. Maar effectief betekent dat dat het land niet alleen door één partij geregeerd gaat worden (wat overigens sinds 1945 niet meer is voorgekomen), nee, dan wordt het land effectief zelfs door één persoon geregeerd. Die iedereen die het niet met hem eens is er zo uit wipt. Laat dat eens bezinken…
Maar, het probleem van het feit dat de PVV slechts één lid heeft, is ook financieel. En dat is om twee redenen:
De PVV ontvangt dus géén subsidie. En blijkbaar is het geldprobleem nog niet zo nijpend dat het opweegt tegen het idee van Wilders dat hij alleen alle macht binnen de partij wil hebben. Dit kan nog wel eens gaan veranderen, maar daarover zo meteen meer. Voor nu richt hij zijn pijlen vooral op de discussie die in politiek Den Haag gaande is aangaande de subsidie. Er gaan stemmen op om de regels voor subsidie te veranderen. Dan zou de leden-eis vervallen.
Wilders is hier natuurlijk voorstander van. Ook al staat hij er in de peilingen slechter voor, hij houdt nog steeds zetels zoals het er nu voorstaat. En als de leden-eis komt te vervallen, dan krijgt PVV waarschijnlijk ineens 2 miljoen euro subsidie!
Maar zover is het nog niet, hoewel een aantal mensen van mening zijn dat de regel arbitrair is én dat de regering zich hiermee teveel bemoeit met hoe een partij zich organiseert. Tegenstanders zeggen dat het publiek geld is en dat partijen die zich niets aan lijken te trekken van de publieke opinie (dus door geen leden aan te nemen) dus geen recht zouden moeten hebben op publiek geld. De strijd is dus nog niet gestreden.
De PVV draait momenteel nog volledig op giften. Er is geen inkomen uit contributie van leden, en dus ook geen subsidie zoals we al zagen. Volgens de regels moeten op dit moment alle giften van €4.500 of meer openbaar gemaakt worden. PVV ontving in de afgelopen jaren dan ook giften, zo lezen we in het rapport dat de Rijksoverheid hierover openbaar maakt.
Hieruit blijkt dat de PVV voor de Tweede Kamer verkiezingen in 2017 zo'n €155.000 ontving in giften. Dit gaat over de periode 1 januari 2015 tot en met 27 februari 2017. In die periode ontving geen enkele kandidaat van de PVV, dus ook Geert Wilders niet, een gift voor hem persoonlijk. Het grootste deel van deze giften komt uit Amerika:
Deze donaties zijn allemaal in 2015 en 2016 gedaan. In de eerste maanden van 2017 kwamen er geen giften meer binnen bij de PVV, maar of dat dan meteen voor het hele jaar geldt is nog niet duidelijk. Meer recente cijfers zijn er tot op heden nog niet.
Het doneren aan een politieke campagne buiten het eigen land is niet heel vreemd, dit gebeurt veel vaker. Partijen of stichtingen met dezelfde ideeën willen elkaar op deze manier helpen. Toch wordt ook dit inmiddels aan banden gelegd.
Inmiddels is er een verbod afgekondigd op het ontvangen van giften die buiten de EU vandaan komen. De donaties die Het David Horowitz Freedom Center en FOL INC hebben gedaan, mogen dus bij de volgende verkiezingen niet meer ontvangen worden. De genoemde J.A. de Keizer mag wel zijn of haar bijdrage blijven overmaken.
Het doel van het verbod is om ongewenste invloed van buitenaf op de Nederlandse politiek tegen te gaan. Tegenover een gift staat normaal gesproken namelijk een 'tegenprestatie'. Zo is de PVV openlijk pro-Israël, en stonden in een eerder verkiezingsprogramma onder andere de volgende zaken opgenomen:
Of dit samenhangt met de giften van David Horowitz, zelf Joods, laat zich raden. Het zijn geen keiharde struikelblokken, er kan over onderhandeld worden, maar zal het de Nederlander ook maar iets interesseren? Waarschijnljik niet, maar Wilders kon er wel €130.000 mee zeker stellen, zo mogen we aannemen. In het huidige verkiezingsprogramma staan deze regels overigens niet meer. Toeval? Horowitz overtrad de Amerikaanse wet al met zijn giften, en nu is het hier ook verboden ze te ontvangen. Dus de geldelijke link tussen Wilders en Horowitz is inmiddels wel opgehouden te bestaan, en dus ook de noodzaak van punten in het verkiezingsprogramma.
Zelf zeggen ze er niets over. Maar na het debacle met Peter van Dijk, die het partijgeld gebruikte voor privédoeleinden, kan ik me in ieder geval niet voorstellen dat de PVV op dit moment zwemt in het geld. Nu buitenlandse giften ook niet langer zijn toegestaan (en misschien al wel zijn opgedroogd) en er via andere kanalen ook niet bijster veel geld binnen kan komen, kan het bijna niet anders of de PVV zit op zwart zaad. Dat blijkt ook wel als je kijkt naar de uitingen. Er is gewoonweg geen budget om campagne te voeren. De website ziet er armoedig uit, alsof Geert misschien zelf op zijn zolderkamer iets in elkaar geknutseld heeft.
De campagne die Wilders voert, bestaat uit het op komen draven, waar hij dan vast wat voor betaald krijgt. Maar hij treedt meer op in het buitenland dan hier. Misschien vanwege het geld? Ik zie nog maar één uitweg voor Wilders: zorgen dat Europese organisaties willen gaan doneren. Er zijn er echt wel meer die de blik van Wilders hebben. Ik denk dat de PVV anders nog maar een kort leven beschoren is… Maar wie weet doet Wilders mij versteld staan de komende tijd, je weet het nooit met die man.
Vanuit de PVV is er waarschijnlijk geen geld om Geert te betalen. Maar we hoeven geen medelijden te hebben. Een Tweede Kamer lid krijgt namelijk een ‘schadeloosstelling' oftewel een maandelijkse toelage, en die is niet mis.
Elke Tweede Kamer lid krijgt € 8.047,53 bruto per maand. Daarnaast ontvangen ze jaarlijks 8% vakantiegeld en een eindejaarsuitkering van 8,3%. Dat betekent dat het bedrag per jaar neerkomt op ruim € 120.000!
Een fractievoorzitter krijgt daarnaast een toelage. Die bedraagt 1% over de schadeloosstelling, plus per extra lid van de fractie in de Tweede Kamer nog eens 0,3% met een maximum van totaal 11,5% (dat is dus inclusief het vaste percentage van 1%). Voor Wilders betekent dit dat hij 19 leden heeft, en dus 19 x 0,3% extra krijgt, oftewel 5,7%. Totaal krijgt hij dus nog eens 6,7% extra, oftewel € 8.000 per jaar. Met een inkomen van €128.000 hoeven we dus geen medelijden te hebben met de man, hij verdient 3,5 keer modaal!
En dan hebben we het nog niet gehad over de zogenoemde onkostenvergoedingen… Zo krijgen Tweede Kamer leden een OV-jaarkaart (eerste klas) óf 16 cent per kilometer voor woon-werkverkeer. Voor reiskosten buiten woon-werkverkeer krijgen ze € 4.900 per jaar. Ze krijgen een verblijfkostenvergoeding, afhankelijk van de woonafstand tot de Tweede Kamer. Tenslotte is er ook een beroepskostenvergoeding van € 2.762,40 per jaar.
Waarschijnlijk bekostigt Wilders zijn project, als ik de PVV zo mag noemen, dus deels met persoonlijke inkomsten. Als hij zuinig leeft dan houdt hij wel wat over om in de partij te stoppen…