Het songfestival 2020 in Nederland: wat kost dat?

Duncan Laurence als gedoodverfde winnaar

De bookmakers waren het er al lang over eens: Duncan Laurence zou het Songfestival gaan winnen. Na de tweede halve finale op donderdag, waar Duncan zijn opwachting maakte, gingen de odds helemaal door het dak. Duncan had een kans van 1 op 2 ongeveer dat hij zou winnen. Nu hebben we vaker gehoord dat we zouden winnen maar nog nooit was dat zo overtuigend voor de bookmakers.

Maar toch, nuchtere Hollanders als we zijn: eerst zien, dan geloven. Zou Birds van Anouk ons ook al niet de winst brengen in 2013? Helaas lukte dat niet, al wist Anouk ons wel voor het eerst in jaren weer naar de finale te zingen, waar ze uiteindelijk 9e werd. Ook The Common Linnets moesten ons naar de overwinning brengen, alsook Trijntje (misschien had ze toch dé jurk aan moeten doen) en Waylon. Met de inzendingen van de afgelopen jaren vergeten we gelukkig wel de jaren dat de Toppers en Sieneke blijkbaar de beste keuze waren om ons te vertegenwoordigen.

De hoogtepunten van de puntentelling

Terug naar Duncan. Hij moest het toch nog maar even doen. Half Nederland, nou ja, ruim 2 miljoen mensen, zaten zaterdag 18 mei nagelbijtend op de bank, na middernacht, toen de punten bekend gemaakt werden. Dit proces duurder tergend lang, ruim een uur! En dat nadat we al naar Madonna hadden moeten luisteren, die vals als een kraai op het podium stond. Ze kreeg er een miljoen voor, dat dan wel weer.

41 Landen mochten punten geven, van de vakjury. We begonnen meteen goed: 12 punten van Portugal. Daarna zakte het in, we stonden al snel 10e nadat de Balkan hun liefde voor elkaar weer eens toonde. Maar… Wat niet iedereen meer had verwacht, aan het einde van de punten van de vakjury staan we derde. 8 Punten achter Zweden, derde na Noord-Macedonië. We krijgen vrij laat in de puntentelling 12 punten van Israël, Litouwen, Zweden en Frankrijk. Veel andere landen waarderen Arcade met een gemiddeld cijfer, namelijk 6 of 7 punten, maar anderen waarderen het lager (1 of 3 punten) of geven zelfs helemaal geen punten. Het doet de geruchten over ‘doorgestoken kaart' de kop opsteken.

Dan de verdeling van de publieksstemmen. Waarbij Duitsland betreurenswaardig geen enkel punt krijgt. Maar waarbij de top ook op zijn kop gezet wordt: Italië, Rusland en Zwitserland zijn ineens partijen om rekening mee te houden. Nederland krijgt bovenop de 231 punten van de vakjury maar liefst 261 punten van het publiek en gaat daarmee alle landen voorbij. Dan moeten Macedonië en Zweden, die beiden meer punten van de vakjury kregen, hun punten nog krijgen. Macedonië valt door de mand en krijgt maar 58 punten. Het is aan Zweden… Ze hebben 253 punten nodig om gelijk te staan met Nederland, maar krijgen er maar 93. Duncan wint, overtuigend!

De bookmakers hadden dus gelijk

De bookmakers hadden dit keer gelijk, Duncan was de beste. Tenminste, als het aan het publiek lag. De vakjury was verdeeld. Ik kan er met mijn hoofd niet bij dat het ene land ons niet eens een punt geven, terwijl er ook landen zijn die ons veruit de beste vinden. Vriendjespolitiek, buurlanden die elkaar steunen etc lijken in dit geval belangrijker dan objectief de acts te beoordelen. Ik begrijp echt wel dat niet iedereen ons de beste vond, maar er zijn landen die 12 punten kregen terwijl de act echt bedroevend slecht was, en van de andere landen ook nauwelijks punten kregen.

Ook snap ik niet dat de waardering van de vakjury zo af kan wijken van die van het publiek, zoals je zag bij bijvoorbeeld Macedonië. Door veel landen gewaardeerd met 10 of 12 punten, en van het publiek echt maar 58 punten krijgen, het lijkt niet in lijn met elkaar. Maar ook bij het publiek was de stemming verdeeld. Waar de Israëlische vakjury ons 12 punten gaf, kregen we van het publiek in het niet-Europese land slechts 2 punten. Dat maakten andere landen dan gelukkig wel weer goed.

Maar goed, de bookmakers hadden gelijk, en iedereen die ingezet had op Duncan won, al zullen het geen grote winsten zijn geweest omdat hij al als winnaar werd aangemerkt. Odds van 2.50 waren niet vreemd te zien voor een winst voor Nederland. Waarom Duncan wist te winnen? Hij had geen spectaculaire act, geen arsenaal aan dansers en special effects op het podium. Gewoon Duncan en een piano, hij gekleed in een pak van gerecycled materiaal. Met een liedje dat hij zelf schreef over het verliezen van een dierbare. We hebben het vaker zo geprobeerd, maar mijn gok zou zijn dat Duncan authentiek overkomt. Niets is nep aan hem, hij zingt het nummer met gevoel én zuiver. En dan kun je dus ook zonder spektakel op een spectaculaire manier winnen blijkbaar!

Eurovisie Songfestival 2020 in Nederland

En dus mag Nederland volgend jaar het Songfestival organiseren. Een hele eer, en de steden die die eer op zich willen nemen buitelden binnen enkele uren na de uitslag al over elkaar. Brabant zou zich verenigen om het festival naar de zuidelijke provincie te krijgen, het MECC in Maastricht zou ook al klaar staan. Zwolle biedt de Ijsselhallen aan. Anderen reppen over Ahoy, weer anderen vinden dat de hoofdstad de enige plek is waar een evenement als dit zou moeten plaatsvinden.

Premier Rutte kan het ook niet laten om direct de volgende ochtend al iets te roepen over de organisatie. Namelijk dat er geen extra belastinggeld naar het Songfestival in 2020 gaat. Iets soortgelijks roept hij natuurlijk ook over de Formule 1 die in Zandvoort gaat plaatsvinden volgend jaar. Dat hij voorzichtig is met het uitgeven van belastinggeld aan evenementen is logisch, maar aan de andere kant smijten we ook geld over de balk voor soms onzinnige dingen. Evenementen die veel publiek trekken, uit binnen- en buitenland, zijn goed voor de economie. En voor ons imago. Ik vind, en dat is geheel mijn persoonlijke mening, dat daar soms best wat geld voor vrijgemaakt mag worden. Maar dat vinden zelfs kamerleden ook, die vinden het ook een unieke kans voor Nederland om zichzelf (cultureel) op de kaart te zetten.

Zelmerlof 934669 1280 — Zweden won in 2012 het Songfestival en organiseerde het in 2013. De Zweden waren zuinig en gaven 15 miljoen euro uit

Wat kost de organisatie van een songfestival (en wie betaalt dat)?

Je kunt een Songfestival zo goedkoop en duur maken als je zelf wilt, lijkt wel. Tenminste, als je naar de cijfers van de afgelopen jaren kijkt. Zweden organiseerde het festival in 2013 en was zeer zuinig: daar kostte de totale organisatie zo'n 15 miljoen euro. Een jaar eerder spendeerde Azerbeidjan het tot nu toe hoogste bedrag: €52 miljoen. Denemarken deed het in 2014 voor 42 miljoen euro, het evenement in Wenen, Oostenrijk kostte in 2015 €32 miljoen. Het budget dit jaar in Israël was €28,5 miljoen.

De kosten voor het evenement hangen in Nederland onder andere af van in welke stad we het gaan organiseren. In de ene stad kan een beroep op de politie gedaan worden, terwijl in andere steden de kosten voor beveiliging door de organisatie voldaan moeten worden. Dit kan bij dit soort evenementen al in de miljoenen lopen. Ook de locatie is bepalend, zo is de ene locatie eigendom van de gemeente of overheid, terwijl voor een andere locatie (noem Ahoy) kosten gemaakt moeten worden voor de huur.

Al met al worden de kosten nu geschat tussen €20 en €30 miljoen. Gezien het feit dat we in ons land bijzonder slecht zijn in schattingen, vooral als het gaat om uitgaven van belastinggeld, denk ik dat we eerder aan €30 miljoen of meer moeten denken. Maar zei ik nu belastinggeld? Had Rutte niet gezegd dat het daar niet van betaald ging worden? Klopt. Deels in ieder geval, hij zegt dat er geen extra belastinggeld ingezet gaat worden (nu nog niet in ieder geval). Want het grootste deel van de kosten worden gedragen door de AVROTROS, de publieke omroep. Die inderdaad gefinancierd wordt van belastinggeld. De NPO, de publieke omroepen, hebben een jaarbudget van 780 miljoen euro, daar zou dit ook uit gefinancierd moeten worden.

Overigens betalen niet alleen de publieke omroepen mee aan de organisatie. Het European Broadcasting Union, de organisatie achter het Songfestival, betaalt zo'n 6 miljoen euro. Ook de stad waar het evenement wordt georganiseerd, zal een deel van de rekening op zich moeten nemen. Maar dan nog zal er een post tussen €15 en €20 miljoen euro overblijven voor AVROTROS. Maar ach, als dat alles is in 45 jaar… Moeten we het maar gewoon doen. En ik zeg: daar mag best wat belastinggeld naar toe. Extra ook. Het zal ons ook wel weer wat opleveren uit toerisme enzo. Net als die Formule 1. Je kunt over alles klagen, je kunt ook blij zijn dat we het allemaal maar mee mogen maken. Voor de eerste keer, of de zoveelste. Omdat het niet zo vaak voorkomt is het bijzonder.