Het houdt niet op: verboden reclame voor online gokken

So far, so good zou je dus kunnen denken. Mis! Want er blijken partijen te zijn die hier niets om geven. Waarschijnlijk, zo schatten wij in, omdat zij niet voor een Nederlandse vergunning gaan. Maar wel een graantje willen meepikken van de markt die opengaat. Die er vanuit gaan dat gokkende Nederlanders niet daadwerkelijk gaan checken of de aanbieder wel een vergunning heeft.

En zo komt het dat wij eind 2020 geconfronteerd werden met advertenties voor online casino's waarbij ze ook nog eens onze foto's gebruiken. Hier hebben wij uiteraard geen toestemming voor gegeven! Maar het gaat al maanden gewoon door, we krijgen nergens gehoor. Het begon op Facebook en breidde zich uit naar Instagram en spelletjes als Wordfeud. Het hele verhaal kon je al lezen op Onetime.

We zijn inmiddels een half jaar verder en moeten helaas tot de conclusie komen dat het niet ophoudt. Sterker nog, het lijkt alleen maar erger te worden. Tijd om er nog eens aandacht aan te besteden, want we willen dat het voor iedereen duidelijk is dat wij hier niet van gediend zijn!

Jacks TGO — Dit soort reclames zijn nu niet toegestaan. Hoe zit dat per 1 oktober 2021?

Wat zijn de regels rondom reclame voor online gokken op dit moment?

Laten we nog maar eens kijken naar de regels voor het maken van reclame voor online gokken. Kort door de bocht mag er tot 1 oktober 2021 géén reclame gemaakt worden voor online kansspelen. Tenminste, niet gericht op Nederlanders. Wat de aanbieders doen met reclame voor buitenlandse spelers, daar bemoeit de Ksa zich, logischerwijs, niet mee.

We moeten hierbij wel een kleine kanttekening maken, want de loterijen in Nederland mogen uiteraard wel reclame maken én hun loten online aanbieden. Datzelfde geldt voor de Toto, een beetje een vreemde eend in de bijt. Want de Toto is officieel gezien een bookmaker, de enige die op dit moment in Nederland legaal sportweddenschappen aan mag bieden. En die weddenschappen kun je online invullen.

Deze reclames zijn aan regels gebonden. De Toto is dan ook al meerdere keren op de vingers getikt, omdat zij bijvoorbeeld reclames maakten met Maradonnie in de hoofdrol. De regel is namelijk: geen reclames met rolmodellen onder de 25 jaar of met rolmodellen met een groot bereik onder jongeren. Deze regel staat overigens nu specifieker uitgeschreven dan voorheen, waarschijnlijk onder andere door deze misser van de Toto.

Verder geldt dat er tot 1 oktober géén reclame gemaakt mag worden die gericht is op de Nederlandse speler. Hier gaan de partijen die reclame maken op Facebook en andere social media, dus al volop de mist in. Maar dat kan ze dus blijkbaar niets schelen.

Adverteren in spelletjes als Candy Crush mag dus niet!

Hoe gaan de regels rondom reclame er vanaf 1 oktober uitzien?

Inmiddels is er meer bekend over de regels voor het maken van reclame per 1 oktober. Deze regels gelden vanaf dan ook voor de aanbieders van online kansspelen, zoals online casino's en bookmakers. Een korte opsomming:

Er wordt geen gebruik gemaakt van persoonsgegevens;
er komen geen actieve topsporters of sportteams voor in de reclames. Voor sponsoring geldt een uitzondering;
rolmodellen onder de 25 jaar of met een jonge doelgroep komen niet voor in de reclames;
reclame op tv en radio is verboden tussen 6.00u en 19.00u;
het is verboden reclame te maken in games en in applicaties of op websites waar games worden aangeboden.

Dit zijn de algemene regels zoals ze voor elke aanbieder van kansspelen gelden. Dan zijn er per vergunningssoort nog aanvullende regels.

Zo geldt voor aanbieders onder een vergunning kansspelen op afstand, en voor fysieke casino's en speelautomatenhallen het volgende:

Reclame en werving houdt rekening met de uitgevoerde risicoanalyse en verslavingspreventiebeleid;
reclame wordt niet gecombineerd met uitingen over verslavingspreventie en worden niet gericht op personen die gebruik maken van voorzieningen die te maken hebben met verslavingspreventie of -zorg;
spelers moeten duidelijk en volledig worden geïnformeerd over bonussen. De Ksa ziet deze als een vorm van reclame. Een speler kan een bonus afwijzen en een bonus mag alleen worden toegewezen als deze uitdrukkelijk door de speler wordt geaccepteerd. Bonussen mogen niet worden aangeboden tijdens het spelen, mogen niet afgestemd zijn op speelgedrag of aanzetten tot langer doorspelen en mogen niet worden aangeboden na een interventie ivm verslavingspreventie.

Pexels Pixabay 267350 Scaled E1618230736864 — Reclame via social media? Er staat niets in de regels van de Ksa

Meer aanvullende regels voor diverse vergunningen

Met bovenstaande regels zijn we er nog niet. Zo zijn er nog diverse aanvullingen voor verschillende vergunningen:

Geen reclame op tv en radio tot 21.00u (ipv 19.00u) voor kansspelen op afstand, bookmakers, totalisator, instantloterij, casino's & speelhallen;
reclames tijdens sportwedstrijden, paardenrennen of harddraverijen, gericht op kijkers van die wedstrijden en op een ander platform dan de eigen interface zijn verboden. Dit geldt voor kansspelen op afstand, bookmakers en totalisators;
voor aanbieders van kansspelen op afstand geldt dat er geen reclame gemaakt mag worden voor andere producten of diensten dan waar de vergunning voor is afgegeven. Ook mogen uitingen die een speler ontvangt over de grenzen van zijn speelgedrag geen reclame bevatten. Op het deel van de website waar de speler zijn limieten kan instellen, is reclame ook niet toegestaan.

Zoals we zien, gelden de meeste beperkingen voor reclame voor de kansspelen op afstand. Dat zijn dus de online casino's die vanaf 1 oktober hun diensten op de Nederlandse markt mogen gaan brengen. Mits ze een vergunning krijgen van de Ksa.

Voor de aanvraag van die vergunning moet een aanbieder een beleid opstellen. Hierin opgenomen zijn onder andere verslavingspreventie en hoe ze reclame gaan maken. Al deze regels moeten daarin dus meegenomen worden.

Op zich zijn de meeste regels niet vreemd in het licht van verslavingspreventie en de zorgplicht. Ze zijn vooral gericht op het feit dat jongeren niet blootgesteld moeten worden aan de verleiding van gokken. Vooral minderjarigen moeten beschermd worden. Dat er geen reclame in games en gameplatformen gemaakt mag worden is hier een duidelijk voorbeeld van. Net als het reclameverbod op radio en tv overdag.

Maar wat we missen zijn regels voor reclame op social media. Een groot deel van de advertenties waarin onze afbeeldingen, zonder onze toestemming, worden gebruikt, staan op Facebook en Instagram. Er wordt copyright geschonden en het is nu überhaupt niet toegestaan om reclame te maken voor online gokken. Maar ook per 1 oktober 2021 is er weinig geregeld om dit te reguleren.

Van Facebook en Instagram naar Wordfeud en YouTube: mag dat zomaar?

Naast dat onze afbeeldingen (en stills en stukjes uit Onetime video's) worden gebruikt op Facebook en Instagram en zelfs in spelletjes als Wordfeud, komen we nu tot de ontdekking dat ook op Youtube advertenties rondgaan waarin onze beelden worden gebruikt. Wederom een sociaal netwerk. We hebben eerder al melding gemaakt bij de Ksa, die aangeven dat ze dit meenemen wanneer ze een dossier openen/opbouwen.

Ze zullen ons geen terugkoppeling geven. Het lijkt erop dat een melding als deze niet voldoende is om onderzoek te doen. We denken dus niet dat er heel veel mee gaat gebeuren, tenzij er meer meldingen binnenkomen of de Ksa andere zaken ontdekt bij de partij.

Zelfs wanneer het nu al toegestaan zou zijn om reclame te maken voor online kansspelen, dan nog zou de manier waarop niet kloppen. Tenminste, niet als dat getoetst wordt aan de regels zoals die per 1 oktober 2021 gaan gelden. Want zoals we hierboven zagen, mag er bijvoorbeeld niet geadverteerd worden in games. Wordfeud is in onze ogen toch echt een game en daarin komt de advertentie ook gewoon voorbij.

En daar wordt vooralsnog dus niets mee gedaan. Nu moeten we ook zeggen dat het sneaky reclames zijn. Ze roepen eerst dat je online kunt gokken met torenhoge bonussen. Dan moet je een app downloaden, wat lijkt op een regulier spel zonder gokelement. Maar zodra je dat spel opent, word je naar een online casino gestuurd.

Het zit zo omslachtig in elkaar. De social media accounts die gebruikt worden zijn steeds net nieuw en worden na enkele dagen of weken alweer opgeheven. Dit geeft wel aan dat de partijen die dit doen, donders goed beseffen dat ze niet juist bezig zijn. Maar ze doen alles om de Nederlandse speler nu vast binnen te halen. Waarschijnlijk in de hoop dat die ook na legalisering blijft spelen. En er wordt bar weinig tegen gedaan.

Hebben de aanbieders vrij spel met reclame op social media?

Nu is Facebook misschien niet het medium waarop nog veel jongeren te vinden zijn. Op Instagram is dat al meer en op Youtube zitten zelfs kinderen veelvuldig filmpjes te kijken. In onze ogen is het adverteren op deze media dan ook gericht op jongeren. Of in ieder geval deels.

Op zijn minst zou dit overdag verboden moeten zijn. Maar eigenlijk zou hier gewoon niet geadverteerd mogen worden, als je het ons vraagt. Dit mag je gewoon gelijkstellen aan games. En daarvoor toont de Ksa wel het inzicht dat het niet slim is om te laten adverteren.

Maar die regels zijn er dus niet. Er wordt in de regels nergens gesproken over reclame op social media of internet in het algemeen. Terwijl juist de kwetsbare groep, minderjarigen én jongeren tot 25, steeds minder tv kijkt en radio luistert. Die groep zit wel uren op social media, vooral als je Youtube meerekent. Als je reclame via die platformen niet verbiedt of in ieder geval aan banden legt, dan kun je net zo goed adverteren op tv en radio overdag toestaan.

Handhaven is nu al lastig, wordt dat straks niet onmogelijk?

Handhaven blijkt nu al lastig. Met onze melding wordt nou niet direct iets gedaan. Ook de Toto is niet op de vingers getikt door de Ksa over hun reclames. Naast dat zij Maradonnie op lieten draven, gebruiken zij nu reclames om zogenaamd verantwoord spelen aan te prijzen. Een slimme marketingtruc? In ieder geval niet iets waarop de Ksa aan lijkt te slaan. Misschien omdat Toto, als onderdeel van de Nederlandse Loterij, een staatsbedrijf is?

Ook als we kijken naar de social media feeds van Toto, dan zien we daar dingen die wij discutabel vinden. Op Twitter staat de feed vol met afbeeldingen van voetbalteams met daarop de quoteringen. Ook Max Verstappen zien we voorbijkomen. Dat strookt voor ons niet met de regel dat er geen actieve sporters of sportteams mogen worden gebruikt. Of gelden de regels ineens niet voor social media?

Wij zien het als een gemis dat er niet meer wordt gezegd over adverteren op social media. Danwel via de eigen feed (waar mensen zich op moeten ‘abonneren' door ze te volgen of liken), danwel via gesponsorde content en advertenties. Het lijkt er nu op dat dit een vrij gebied gaat zijn waar geen of weinig controle op gaat plaatsvinden.

Wij zijn vooral benieuwd hoe streng de nieuwe vergunninghouders straks aangepakt gaan worden. Je kunt ervanuit gaan dat partijen de grenzen op gaan zoeken. En er dan ook wel eens overheen gaan. Worden zij straks een gemakkelijke prooi voor de Ksa, terwijl partijen zonder vergunning redelijk gemakkelijk kunnen doen wat ze willen, zonder gepakt te worden? Of pas laat gepakt worden, als ze er al flink geld mee verdiend hebben?