Eind augustus 2019 is in het nieuws dat gedupeerden van datingssites die via The Right Link onderhouden werden, hun geld terug gaan krijgen. Voor deze groep mensen die opgelicht zijn via datingssites loopt het goed af, maar we horen en zien ook steeds meer verhalen waarbij het minder rooskleurig afloopt. Mensen die duizenden euro's kwijt zijn en kunnen fluiten naar hun geld. Hoe werkt dat oplichten via datingssites? Oftewel, hoe wordt je op de verkeerde manier ‘genaaid' via datingsites?
Het is bijna niet meer weg te denken uit deze tijd: daten via datingsites. Waar alles steeds digitaler wordt, lijkt dat ook zeker op te gaan voor afspreken. Je leert elkaar blijkbaar niet meer in de kroeg kennen, of op vakantie, of waar dan ook. Nee, je leert elkaar kennen via Lexa, RelatiePlanet of apps als Tinder. Niets mis mee natuurlijk, als algoritmes je kunnen helpen bepalen of je een beetje bij elkaar zou moeten passen. En elkaar vooraf al een beetje leren kennen door te chatten. Het is misschien ook wel veiliger…
Maar de charme van elkaar verleiden is zo wel een beetje verdwenen. Naar elkaar lonken in de kroeg, afleidingsmanoeuvres van vrienden of vriendinnen, proberen elkaar te verstaan boven de muziek uit als je elkaar dan eindelijk hebt durven aan te spreken.
Maar dat niet alleen, datingsites zijn steeds meer de visvijver voor oplichters geworden. Waar jij denkt een leuke griet of vent aan de haak te slaan, is de tegenpartij erop gebrand jou zoveel mogelijk geld afhandig te maken. Het lijkt wel Marktplaats… Tijd om eens in de wereld van datingsites te duiken en uit te zoeken hoe die oplichting dan zoal gebeurt.
Het bedrijf The Right Link heeft verschillende datingssites, in Nederland en in het buitenland. De oplichting waar zij nu voor veroordeeld zijn, hield in dat zij mensen profielen aan lieten maken. Vervolgens konden de mensen chatten met profielen waar ze een ‘klik' mee hadden. Alleen waren dat nepprofielen en chatten ze met medewerkers van The Right Link. Per chatbericht moet er betaald worden door de klant, en de medewerkers zijn erop uit de klant zoveel mogelijk berichten te laten sturen. Ze houden de klant aan het lijntje, bijvoorbeeld met de belofte dat ze elkaar snel kunnen zien. Maar die ontmoeting, die vindt natuurlijk nooit plaats. Sommige klanten hebben duizenden euro's in het chatten gestoken, en dat allemaal voor niets.
Het lijkt een beetje op een sekslijn, waarbij je belt met een werknemer of werkneemster die zich voordoet als jouw fantasie. Er is alleen één verschil: bij een sekslijn weet je dat je belt met iemand die nooit je vriend(in) gaat worden. Bij het chatten op de websites van The Right Link is dit nooit bekend gemaakt, in ieder geval niet voordat iemand ging chatten. Daarom wordt het geval van The Right Link dan ook oplichting genoemd.
Er heeft onderzoek plaatsgevonden bij The Right Link over de periode 1 juli 2016 tot en met 17 april 2018 waarin dit naar boven is gekomen. In het totaal zijn er 37.000 gedupeerden, die samen voor 9 miljoen euro gechat hebben met nepprofielen. The Right Link moet dit bedrag terug gaan betalen, hiervoor moeten klanten wel een claim via hen neerleggen. Of die gehele 9 miljoen dan ook geclaimd en betaald gaat worden, ik waag het te betwijfelen.
Maar dit is, ondanks dat het om veel geld en veel mensen gaat, nog een redelijk onschuldige vorm van oplichting, in die zin dat het om een Nederlands bedrijf gaat en hoewel klanten soms veel kwijt zijn, ze hier ook wel deels zelf ingetrapt zijn. Er zijn namelijk genoeg alternatieven waarbij je bijvoorbeeld per maand betaalt in plaats van per bericht. Plus, hoe lang blijf je doorgaan met chatten als die beloofde afspraak er maar niet komt. Omdat het een Nederlands bedrijf is, kan The Right Link ook aangepakt worden, in dit geval door de ACM (Autoriteit Consument & Markt) en mensen dus redelijk makkelijk hun geld terug kunnen krijgen.
Ik wil het zeker niet bagatelliseren, het is zeker een slechte zaak dat bedrijven als The Right Link dit proberen. Ze maken hiermee ook misbruik van een soms kwetsbare groep, vooral mensen die al langer alleen zijn kunnen soms hunkeren naar aandacht. En het is kwalijk dat er bedrijven zijn die hun hele business inrichten op de eenzaamheid van anderen en daar een slaatje uit proberen te slaan, zonder er iets voor terug te geven.
Maar als je hieronder verder leest, zal je hopelijk snappen wat ik bedoel. Want het kan echt nog vele malen erger!
Het is een van de meest voorkomende fraudes in Nederland, in ieder geval voor zover deze gemeld worden bij de fraudehelpdesk: datingfraude. Hierbij maakt het niet uit of je man of vrouw bent, jong of oud. En dit zijn de verhalen waar je over leest en waar bijvoorbeeld Kees van der Spek een deel van zijn televisieprogramma's over maakt.
De oplichters komen vaak uit het buitenland, wat het lastig maakt ze op te sporen en ze te vervolgen. En ze gaan geraffineerd te werk. Ze maken op datingsites profielen aan van aantrekkelijke mannen en vrouwen. Als doen ze zich vaak voor als Amerikaan die als militair of zakenman in het buitenland verblijft. Denk hierbij vooral aan minder ontwikkelde landen. Zodra ze een slachtoffer aan de haak hebben geslagen, gaan ze hetzelfde te werk als The Right Link: paaien. Ze doen het slachtoffer geloven dat hij/zij de enige echte ware voor hen is. Ze zijn hoffelijk, romantisch en galant, maar ze zijn buiten de chat om vrijwel nooit bereikbaar. Het excuus dat ze in een bepaald land zitten kan daarbij behoorlijk helpen.
Vervolgens worden er plannen gemaakt om hierheen te komen, want ze willen het slachtoffer écht zien. Het slachtoffer is inmiddels gevallen voor de charmes en wellicht hoteldebotel verliefd, en de oplichter doet alsof die hetzelfde voelt. Maar, als het puntje bij paaltje komt, is er altijd iets dat roet in het eten gooit. Problemen met papieren, paspoort of visum, ziekte, ongeval, iets waardoor de oplichter niet naar Nederland kan komen. En dan begint het spel pas echt.
Het begint meestal met het vragen om geld om toch naar Nederland te kunnen komen. Voor (nieuwe) vliegtickets, de aanvraag van paspoort en/of visum of voor ziekenhuis bezoek. Dat de oplichter zich heeft voorgedaan alsof die geld genoeg heeft, wordt makkelijk omzeilt door te zeggen dat ze even niet bij het geld kunnen komen. En het slachtoffer gelooft het. Die praat tenslotte met zijn/haar prins(es) op het witte paard. En die krijgt het geld 100% terug, beloofd. Het is niet meer dan een lening. En zo begint het vaak met een paar honderd of misschien duizend euro.
Maar dan is het hek van de dam. Natuurlijk kan de oplichter nog steeds niet naar Nederland komen, dan zou hij/zij genadeloos door de mand vallen. Dus er worden meer smoezen verzonnen, waarmee nog meer geld afgetroggeld wordt van het verliefde slachtoffer. Natuurlijk loopt de oplichter een keer tegen de lamp, maar dan is het meestal al te laat. Er zijn genoeg verhalen waarbij Nederlanders hun hele spaargeld en/of pensioenpot hebben overgemaakt naar het buitenland. Allemaal om een zogenaamde lover te helpen. En zie dan je geld nog maar eens terug te krijgen… We zullen het niet hebben over je eigenwaarde en vertrouwen in de mensheid.
Dit soort oplichting staat vaak niet op zichzelf. Er zijn in veel Afrikaanse landen bendes actief die mensen aan het werk zetten om de hele dag niets anders te doen dan mensen op te lichten via datingsites. Ze werken vaak op kantoren en hebben per persoon meerdere vissen uitgezet om mee te werken. De kans dat jij dus niet alleen opgelicht wordt op dat moment, is groot. En omdat ze er hun werk van hebben gemaakt, zijn het echte professionals, ze laten zich ook niet zomaar pakken.
Ja, ook ik zit dit soort verhalen met verbazing te lezen of te kijken. Soms vraag je jezelf bijna hardop af: hoe kun je zo dom zijn. En het zijn echt geen domme mensen die er voor vallen. Het zijn vaak wel eenzame mensen… En daar maken die oplichters gebruik van.
Dus voordat iemand hier gaat roepen: dat doen ze toch mooi zelf. Verplaats je dan eens in de situatie dat je alleen bent. En eenzaam. En dat het misschien niet lukt om een leuke, liefdevolle partner te vinden. Misschien ben je in het verleden bedrogen of is er ander onrecht aangedaan. In ieder geval, er zijn genoeg redenen te bedenken dat iemand graag in een sprookje wil geloven, en dan misschien niet altijd even rationeel meer denkt. Liefde maakt blind en in deze gevallen wel bijna letterlijk.
Ik hoor vaker mensen roepen: mij overkomt dat niet. Dit soort fraude, maar bijvoorbeeld ook over de veelgehoorde WhatsApp fraude. Maar niemand is immuun, en als ze je op het juiste moment treffen (voor hen dan) en je haast hebt, niet lekker in je vel zit of wat dan ook, dan kan het zijn dat je iets doms doet voordat je er echt over nadenkt. En dan kan het al te laat zijn.
Dan zijn er nog de gevallen van dating met (veelal) buitenlandse mannen en vrouwen. Dit is niet direct fraude te noemen, de personen die met de slachtoffers praten bestaan in dit geval wel echt. Maar deze mannen en vrouwen, het zijn overigens vaak vrouwen uit bijvoorbeeld Thailand, de Filipijnen en dat soort regio's, zijn op zoek naar iemand die hen naar een rijk, Westers land kan halen en voor ze kan zorgen. Deze vrouwen komen naar Nederland, naar Amerika, of een ander Westers land. Ze zijn vaak jong en hebben een (rijke) blanke man aan de haak geslagen, die meestal nog veel ouder is ook. Een echte sugardaddy. Die mannen zijn verliefd, en vragen zich misschien wel af wat zo'n jong mooi meisje met zo'n oude bok moet, maar nemen de uitgaven voor lief voor de aandacht die ze krijgen.
En echt niet alle (Aziatische) vrouwen die hierheen komen hebben een ander motief dan liefde en een beter leven. Maar velen van hen zijn vooral op zoek naar een beter leven, geld, en nemen het voor lief dat ze een oude man wat aandacht moeten geven in ruil daarvoor. Zijn ze gelukkig? Ik waag het te betwijfelen. Is het fraude of oplichting? Nee, niet in die zin van het woord. Maar misleidend kan het zeker wel zijn.
Als je het zo leest, lijkt het wel kommer en kwel bij de datingsites, ook in Nederland. Maar ondanks dat de vormen en meldingen van oplichting via datingsites toenemen, is het niet zo dat het overgrote deel van de profielen nep zijn, of de intenties van de mensen slecht. Eigenlijk is het zo zoals met veel andere dingen, het wordt zeker geprobeerd en je moet altijd opletten. Het is jammer dat het moet, maar vertrouw niets of niemand op het eerste bericht (gezicht klinkt vreemd als je iemand nog nooit hebt gezien).
Probeer achtergrond informatie over degene te achterhalen. Zo kun je via Google een profielfoto als zoekopdracht geven, dan kun je kijken of die daadwerkelijk bij die persoon hoort. Vertel anderen over je verovering. Mochten zij twijfels hebben (ze staan er tenslotte verder van af en hebben het beste met je voor), luister hier dan naar. Misschien ben jij al te ver meegezogen in het verhaal. En tenslotte: als iets te mooi lijkt om waar te zijn, is het dat meestal ook. Dus ook die knappe vent of griet die vertelt dat jij de mooiste van de wereld bent, vooral als dat na 1 en of 2 dagen al gebeurt en jij ook wel weet dat je niet op Doutzen Kroes of George Clooney lijkt.
Mocht het je nu wel overkomen zijn: laat je niet veroordelen. Iedereen die negatief gaat lopen zeiken dat je beter had moeten weten: lekker laten praten. Dat wij jij inmiddels ook wel. Schakel wél hulp in, van politie, en desnoods van een televisieprogramma als dat van Kees van der Spek. Het is belangrijk dat er onderzoek gedaan wordt zodat hopelijk toekomstige slachtoffers beperkt kunnen worden. En bereid je er op voor dat je je geld nooit (helemaal) terug gaat krijgen. Alles wat je nog terug kunt krijgen is mooi meegenomen, maar meestal is het gewoon al op.