Vandaag precies een jaar geleden – 1 oktober 2021 – mochten de eerste online casino's legaal hun deuren openen. Dit na jarenlang geharrewar over de Wet Koa, die dan toch eindelijk op 1 april 2021 in werking trad, waarna aanbieders een vergunning konden aanvragen.
Een mooi moment om terug te blikken op ‘een jaar online gokken in Nederland.' Dat vond de Kansspelautoriteit ook, want zij komen net met de najaarsmonitor. Daarin staan een aantal interessante cijfers en feiten die de markt wat meer duiden. En wij nemen je in vogelvlucht mee zodat je geen 23 pagina's door hoeft te spitten!
Op 1 oktober 2021 hadden 10 aanbieders een vergunning gekregen. TOTO en BetCity.nl openden als eersten de virtuele deuren op 2 oktober (na een storing in CRUKS waardoor 1 oktober alle online casino's nog gesloten bleven), daarna volgden de andere geleidelijk. De laatste van de eerste tien die online kwamen, was LiveScoreBet. Die waren zo laat, dat er al enkele nieuwe vergunninghouders bijgekomen waren.
Op 30 september 2022 tellen we 22 vergunninghouders. Alleen al in de maand september kwamen er drie vergunninghouders bij (Smart Gaming BV met Betnation, Tulipa int Limited met ComeOn Casino en Holland Gaming Technology Ltd met Goldrun Casino).
Het rapport van de Ksa noemt twee piekperiodes qua aanvragen: na inwerkingtreding van de wet en na afloop van de afkoelingsperiode voor casino's die eerder hun aanbod op de Nederlandse speler richtte. Die laatste viel in maart van dit jaar. Deze twee periodes liggen achter ons en men verwacht nu dus een gestagere stroom aan aanvragen.
Enkele interessante cijfers uit het verslag met betrekking tot de vergunningsaanvragen:
In de kansspelmarkt is het gebruikelijk om deze te meten aan de hand van het brutospelresultaat (BSR). Dit omdat een groot deel van de omzet weer wordt uitgekeerd als prijs. Het BSR is de som van alle inzetten minus de uitgekeerde prijzen. Voor casinospelen en sportweddenschappen tegen andere spelers geldt de commissie die de aanbieder ontvangt als BSR.
Het BSR is het afgelopen jaar redelijk stabiel gebleken. De eerste vier maanden na opening van de markt groeide deze sterk, daarna vlakten de cijfers af. In 2022 ligt het BSR per maand op gemiddeld 8,4 miljoen, wat leidt tot een totale van 569,7 miljoen euro in de periode 1 januari – 31 juli 2022.
Men verwacht met grote evenementen zoals het WK voetbal in Qatar wel een piek in de omzet en BSR. de groei per jaar wordt, op basis van cijfers uit het buitenland, ingeschat op 13 tot 15%.
Enkele observaties over het BSR:
In februari kwam uit de monitor dat er 634.000 geverifieerde spelersaccounts bij de verschillende aanbieders waren. In de nieuwe monitor staat dat dit naar boven bijgesteld is, omdat niet alle ‘inactieve' accounts waarmee niet gespeeld werd, waren meegeteld. Het daadwerkelijke aantal zou op 925.000 hebben gelegen, waarvan er met 489.000 accounts actief gespeeld werd.
In juli 2022 is het aantal accounts gestegen naar 1,3 miljoen, waarvan er met 563.000 (iets minder dan de helft dus) actief gespeeld werd.
Het aantal accounts zegt overigens niet veel over het aantal spelers: een speler kan accounts hebben bij meerdere online aanbieders en worden dan dus meerdere keren geteld in deze cijfers. De cijfers worden niet gesplitst naar aantallen spelers, waarschijnlijk omdat het vanwege privacy niet mogelijk is deze informatie op die manier te verwerken.
Wat wel opvalt, is dat 22% van de actieve accounts (waarmee dus gespeeld wordt) in juli van jongvolwassenen was. Dan doelen we op spelers van 18 tot en met 23 jaar, de kwetsbare groep die vanuit de Wet Koa juist extra beschermd moet worden. Vergeleken met het percentage jongeren van de gehele bevolking, 9,4%, is dit een relatief grote groep.
Er worden enkele mogelijke redenen gegeven voor dit percentage:
Uit steekproeven onder de Nederlandse bevolking in het afgelopen jaar blijkt dat zo'n 10% van de volwassen Nederlanders wel eens een online kansspel speelt. Dit is een hoog percentage als je het afzet tegen het aantal spelersaccounts, zelfs als je rekening houdt met spelen bij illegaal aanbod.
Het lijkt er dan ook, volgens de Ksa, op dat het aantal spelers lichtelijk overschat wordt. Dat kan komen omdat de deelnemers aan die enquêtes de vragen verkeerd interpreteren, onbewust verkeerd antwoord geven of omdat de onderzoeken gaan over langere periodes. Zo kunnen bijvoorbeeld spelers die al langer niet gespeeld hebben, dit verkeerd herinneren, maar ook spelers van social games (zonder inzet met echt geld) meegeteld worden.
Een doel binnen de Wet Koa is de kanalisatiegraad. De bedoeling is dat in 2024 80% van de spelers dit doet bij een online aanbieder met een Nederlandse vergunning. Je kunt dit op drie manieren benaderen: op basis van spelers, webverkeer en BSR.
Kijken we naar het de kanalisatie op basis van spelers, dan wijst de barometer van NOGA in januari uit dat 85% van de spelers bij het legale aanbod speelde. Bij dit onderzoek zijn kanttekeningen te plaatsen, omdat deelnemers maar van 22 illegale aanbieders konden aangeven of ze daar speelden, en er zijn er veel meer.
Of het onderzoek van Ipsos voor NOGA heel betrouwbaar is wordt verder in twijfel getrokken omdat een onderzoeksbureau Kantar in juni concludeerde dan tussen 34 en 52% van de spelers pas na 1 oktober 2021 begonnen is met online gokken, en Ipsos niet verder kwam dan 17%.
Kortom, hoe betrouwbaar die 85% wagen we te betwijfelen. In de monitor sluiten ze dit onderdeel dan ook af met de melding dat de twee metingen verschillende resultaten laten zien.
Om de kanalisatie op basis van het webverkeer te berekenen, wordt er gekeken naar het aantal uren dat spelers op gokwebsites doorbrengen, en dan specifiek naar het verschil tussen legaal en illegaal aanbod. Het maakt hiervoor niet uit of er daadwerkelijk gespeeld wordt: het minuten aan bezoek telt. Het is dus hooguit een indicatie van hoeveel uur er gespeeld wordt.
Om dit te onderzoeken wordt Similarweb gebruikt en hier worden de lijsten die bekend zijn bij de Ksa van legale en illegale websites geselecteerd. Die lijsten veranderen steeds doordat de Ksa meer zicht krijgt op illegale aanbieders, dus cijfers kunnen ook fluctueren of achteraf aangepast worden met nieuwe informatie.
Na 1 oktober 2021 nam het aantal uren op legale websites logischerwijs sterk toe, daarnaast nam het verkeer naar de 100 meest populaire illegale websites flink af. Dat laatste komt deels omdat veel aanbieders hun aanbod voor Nederland op zwart zetten om zo later in aanmerking te kunnen komen voor een vergunning.
In de zomer is een afname in het aantal uren op legale websites te zien, mede doordat er minder gevoetbald wordt en daar dus ook niet op ingezet werd. Eenzelfde dip is niet waarneembaar bij illegale websites. dat kan iets zeggen over wat er gespeeld wordt.
Tot slot kan kanalisatie ook bepaald worden aan de hand van geldstromen. Veelspelers geven vaak meer uit dan incidentele of recreatieve spelers. Spelers die vaker spelen zijn waarschijnlijk gevoeliger voor hoge uitbetalingspercentages en minder voor het al dan niet spelen bij een legale aanbieder.
Daarom zal het lastiger zijn om 80% kanalisatie te behalen in termen van BSR. Uit de data van leverancier Gambling Capital kan een verwachting van 76% voor het jaar 2022 worden gehaald, en dat lijkt ons heel netjes. Dezelfde data voorspellen een kanalisatie op basis van BSR voor 2023 van 80% en dan is het doel dus behaald.
De Wet Koa stelt ook doelen voor het voorkomen van verslaving. Daarom wordt speelgedrag, en dan vooral risicovol speelgedrag, gemonitord.
Er kunnen al zes jaar geen harde cijfers over behandeling bij verlsalvingszorg worden geproduceerd, de verwerking bij LADIS (Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem) lag stil vanwege de wetswijziging Wkkgz, maar is inmiddels opgestart. Cijfers zijn er echter nog steeds niet.
Er zijn wel andere bronnen over de ontwikkeling van risico- en probleemgedrag, door middel van enquêtes. Deze zijn wel wat minder betrouwbaar en leveren geen harde cijfers. Ipsos heeft van deze onderzoeken gehouden en hierbij ook enkele vragen gesteld in het kader van probleemgedrag:
In 2022 gaf 40% een positief antwoord op een van beide vragen, en 15% op beide. Hierbij is er geen noemenswaardig onderscheid te zien tussen jongvolwassenen en oudere doelgroepen. Het onderzoek toont aan dat het belangrijk is dit regelmatig te herhalen.
Loket Kansspel kreeg in laatste kwartaal van 2021 (eerste kwartaal van de opening van de legale markt) 679 contactmomenten te verwerken, in de eerste twee kwartalen van 2022 was dat 439 en 539 keer. In de eerste periode hadden informatieve gesprekken de overhand, later was ongeveer de helft een hulpgesprek.
Het aantal inschrijvingen in Cruks loopt gestaag op. Inmiddels zijn er eind september 2022 ruim 23.000 mensen ingeschreven, waarvan 10 onvrijwillig. Van eerdere inschrijvingen zijn er 1.929 alweer beëindigd. Er zijn 43 ‘spijtoptanten' die zich vrijwillig hebben ingeschreven maar dit ongedaan gemaakt willen hebben, en daarom bezwaar maken. Aanbieders hebben samen totaal 18 keer een verzoek tot inschrijving gedaan.
In januari, tijdens de lockdown dat de landbased casino's en speelhallen dicht waren, werd Cruks 16,7 miljoen keer geraadpleegd. Dat zouden dus 16,7 miljoen speelsessies zijn bij online casino's, want elke keer dat je als speler inlogt, wordt Cruks geraadpleegd. In augustus lag het aantal raadplegingen op 26,5 miljoen, er kan geen splitsing worden gemaakt tussen landbased en online.
Sinds de opening van de markt wordt er meer reclame gemaakt maar worden ook steeds meer maatregelen genomen om reclame aan banden te leggen. Hier zien we verschuivingen in uitgaven.
Zo werd er in november 2021 nog gemiddeld €890.000 per aanbieder per maand uitgegeven aan tv-reclame, dat was in augustus nog maar €319.000.
Voor buitenreclame (abri's, bushokjes) zijn geen concrete cijfers. Wel is duidelijk dat vanaf 1 juni 2022 nauwelijks nog buitenreclame te zien is.
Vanaf janauri 2022 zijn de uitgaven voor online advertenties wel flink toegenomen. Was dat in januari 2022 nog een kleine 2 miljoen euro totaal, in april was dat ruim 5 miljoen en nu lijk het redelijk stabiel rond de 4 miljoen per maand te hangen.
Reclame op social media neemt in dezelfde periode juist af, en wordt voor het overgrote deel gebruikt door loterijen. Online casino's maken hier maar een klein maar stabiel deel van uit in 2022.
Er wordt ook geld uitgegeven aan sponsoring en hierover valt te vertellen dat dit vooral langlopende contracten betreffen. Dat kunnen wij inderdaad beamen als we de deals bekijken.
Tot slot wordt er nog een onderzoek naar naamsbekendheid aangehaald. TOTO en Holland Casino scoren het hoogste, niet verrassend. Daaronder volgen op afstand Jack's en BetCity.nl, en daarna Tombola en Unibet.
Vooral BetCity is opvallend, omdat dit een naam was die tot 1 oktober 2021 nog niemand kende!
Kortom, er is weer genoeg stof tot nadenken voor zowel de Ksa, aanbieders als affilliates.