Crowdfunding, het is tegenwoordig niet meer weg te denken als financieringsoptie voor allerlei initiatieven. Of het nu gaat om het financieren van start-ups en nieuwe, innovatieve producten (bijvoorbeeld via Kickstarter) of om geld bij elkaar te krijgen voor een goed doel, er zijn voortaan tientallen mogelijkheden. En sinds afgelopen jaar is het ook mogelijk om je huis te financieren met crowdfunding, de Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft het eerste initiatief hiervoor goedgekeurd. En de eerste huizen zijn ook al gekocht met een crowdfunding hypotheek. Voordat je nu denkt: ‘cool, dat wil ik ook', is het tijd om even te kijken hoe dat dan precies werkt.
Stel, je hebt je droomhuis gezien en het is te duur. Je kunt het bedrag niet (helemaal) lenen in een reguliere hypotheek. Dan kun je nu misschien denken: mooi, dan financier ik het met crowdfunding. En je bent vrij om via platformen als gofundme of getfunded je droomproject te plaatsen en te kijken of mensen je geld gaan geven. Maar dit is niet wat er bedoeld wordt met een crowdfunding hypotheek.
De crowdfunding van dit soort platformen is namelijk gebaseerd op donaties en worden vaak gebruikt om allerlei initiatieven te financieren die anders niet voldoende geld bij elkaar kunnen krijgen. Het gaat dan vaak om goede doelen, zoals ernstig zieke mensen die nog een laatste keer iets willen doen (trouwen bijvoorbeeld), een aangepaste woning/auto etc nodig hebben of een behandeling willen laten doen, al dan niet in het buitenland, die veel geld kost en niet (geheel) vergoed wordt door een verzekering. Oftewel, de verhalen die je vaak in het hart raken, omdat het oneerlijk is.
Ga jij proberen om daar je droomhuis te laten financieren met gedoneerd geld, dan heb ik zo het vermoeden dat je van een koude kermis thuis gaat komen. Ik denk dat mensen dan vooral denken: ga maar sparen, koop een goedkoper huis dat je wél zelf kunt betalen, maar mijn geld gaat naar iemand die het écht nodig heeft. Ik kan het natuurlijk mis hebben, heel goed mogelijk. Maar weet dat een crowdfunding hypotheek niet bedoeld is om een duurder huis te kopen dan je eigenlijk kunt lenen en dat dit ook niet werkt via deze platformen.
Crowdfunding wordt ook gebruikt om start-ups te financieren, bedrijfsinvesteringen te doen of bijvoorbeeld om de productie van een nieuw product te financieren. Dat laatste kan bijvoorbeeld via Kickstarter, daar kun je je idee posten, eventueel met een prototype, en kijken of mensen ervoor willen betalen. Haal je het streefbedrag dan gaat het product in productie en krijgen investeerders als eerste, vaak tegen een gereduceerd tarief, het product in huis.
Maar waar is een crowdfunding hypotheek dan voor bedoeld? Eigenlijk heel simpel: om het huis te kopen dat je met een ‘gewone' hypotheek ook kunt financieren. Je kunt bij een aanbieder van crowdfunding hypotheken dus niet meer lenen dan bij een andere hypotheekverstrekker. Kun je om wat voor reden überhaupt geen hypotheek krijgen, dan lukt dat ook niet met een crowdfunding hypotheek. Je mag dus blijven dromen van een (te duur) huis, maar die ga je op deze manier ook niet kunnen financieren als het anders ook niet lukt.
Verder kun je je huis niet volledig op basis van crowdfunding financieren. Maximaal 20% van de hypotheek mag bestaan uit het component crowdfunding. De overige 80% financier je dus met een reguliere hypotheek.
Het crowdfundingsdeel wordt je niet geschonken. Net als bij start-ups gaat het om een investeringsvorm waarbij (particuliere) investeerders geld in jouw project steken. Deze investering betaal je in de loop van de tijd terug, plus rente. Voor investeerders is dit een veilige manier om te investeren, waarbij ze een gegarandeerd rendement krijgen, dat momenteel (veel) hoger ligt dan een spaarrekening.
Als je gebruik wil maken van een crowdfunding hypotheek, wordt er een campagne voor je opgezet, en investeerders kunnen hun bijdrage doen. Je kunt als koper en aanvrager van de hypotheek je campagne ‘smoel' geven en personaliseren, maar als je het niet aan de grote klok wil hangen, kan dat ook. Alleen, hoe meer aandacht jij er zelf aan besteedt, hoe groter de kans dat je het streefbedrag gaat halen.
Op dit moment is de eerste aanbieder in Nederland die van de AFM crowdfunding hypotheken mag aanbieden, Jungo. Zij sloten de eerste crowdfunding hypotheek in augustus 2018 af, en bieden via bijvoorbeeld De Hypotheker (ja die van de kenmerkende reclames) hun diensten aan.
Bij Jungo kun je een hypotheek afsluiten, waarbij je dus 20% zou kunnen financieren met crowdfunding. Het overige hypotheekdeel komt bij Aegon vandaan. Daarop kan Jungo een scherpe rente bieden, dus dat is mooi. Als het je lukt om het crowdfunding deel volledig te laten financieren, krijg je op het deel van Aegon 0,2% rentekorting.
Het crowdfunding deel los je lineair af in 8 jaar. Dat is dus een stuk sneller dan een reguliere hypotheek, en ook dan het Aegon-gedeelte van deze hypotheekvorm. De investeerders krijgen dus gegarandeerd binnen 8 jaar hun investering terug, met rente. De rente die je als koper betaalt voor dit deel ligt tussen 2% en 4,25% en dat is wel hoger dan een gemiddelde hypotheekrente. Zelfs als je gemiddeld op 2,9% zou uitkomen, is dit relatief hoog. Maar, omdat je in kortere periode aflost, én je rentekorting krijgt op het andere deel, kan een crowdfunsing hypotheek via Jungo je duizenden euro's besparen, al is het op langere termijn. Per maand scheelt het waarschijnlijk eerder enkele euro's tot enkele tientallen euro's, maar elke besparing is er natuurlijk één.
Je kunt bij Jungo een hypotheek afsluiten, en deze gaat hoe dan ook door. Dus ook als je de crowdfunding niet haalt, gaat de hypotheek door. Je krijgt de tarieven te zien die de basis vormen van de hypotheek, en de tarieven als je de crowdfunding haalt. Die eerste zijn echter niet bijzonder scherp, het wordt pas interessant als je het streefbedrag wél haalt. Maar je hypotheek is dus gegarandeerd, wat wel fijn is als je een huis gekocht hebt.
Een voordeel van het financieren van je huis middels de crowdfunding hypotheek is dus dat de kosten lager uit kunnen vallen. Dit geldt wel alleen als je het streefbedrag bij elkaar krijgt. En dat is meteen een groot nadeel: als dat niet lukt, dan is de hypotheek vaak duurder dan een reguliere hypotheek bij een grote hypotheekverstrekker.
Heb je iemand die (een deel van) je hypotheek zou willen financieren, dan is deze vorm wel een mooie oplossing, voor zowel jou als de investeerder. Die krijgt zekerheid van een vaste rente én aflossing, jij lagere lasten. En dat allemaal op een officiële manier geregeld. Of anonieme, onbekende investeerders zomaar hun geld in jouw hypotheek gaan stoppen, het blijft afwachten.
Een ander nadeel is dat de crowdfunding hypotheek nog niet door iedereen af te sluiten is. Als je ZZP'er of anderszins ondernemer bent, kom je niet in aanmerking. Ook een nieuwbouwwoning kun je niet financieren met deze hypotheek, en een verbouwing ook niet. Heb je nog een huis dat verkocht moet worden? Ook dan heb je pech, een overbruggingskrediet kan niet met de criwdfunding hypotheek. En heb je recht op Nationale Hypotheek Garantie? Dan kun je beter voor een andere hypotheek kiezen, aangezien dit ook niet opgenomen kan worden.
Bij Jungo mag je onbeperkt extra boetevrij aflossen, dat is natuurlijk wel gunstig. Aan de andere kant, als je huis meer waard wordt, daalt je rente helaas niet, wat bij andere hypotheken wel het geval is. Wel daalt de rente naar gelang je aflost. En volgens Jungo staan de investeerders in de rij, maar dat kan ook een mooi verkooppraatje zijn.
In de media zijn voorbeelden te noemen van mensen die het gelukt is om middels de crowdfunding hypotheek een goedkope lening voor hun huis te regelen. Dat zijn degenen die dus het streefbedrag gehaald hebben. Zo haalde Maarten met een anonieme campagne binnen 24 uur de benodigde €30.000 op. Dit was in mei 2019, en hij was sceptisch toen de adviseur dit voorstelde, omdat hij niet wilde ‘bedelen' bij bekenden. Dat deed hij dus ook niet, maar het lukte wel om het bedrag te halen.
Voor Leslie die een huis kocht in Utrecht, loopt de anonieme campagne nog niet zoals gewild. Er is begin juli pas €6000 opgehaald. En dat is dus niet genoeg.
Al met al scheelt het op de langere termijn dus een paar duizend euro. Aan de andere kant vraagt Jungo wél extra kosten, wat de besparing weer wat drukt. Zo betaal je bij aanvang van de hypotheek €400 transactiekosten. En elke maand betaal je €30 beheervergoeding. Dat is maar liefst €360 per jaar, en gedurende de looptijd van de hypotheek van 30 jaar dus €10.800. Daar moet een aardige rentebesparing tegenover staan om dat weer goed te maken. Wel zijn deze kosten aftrekbaar van de belasting, maar dat is hypotheekrente ook. En deze kosten zijn nog exclusief kosten voor advies en bemiddeling, notariskosten etc.
Het lijkt erop dat je voordeel echt minimaal is. En dat is dan alleen als het lukt om het streefbedrag te halen. Dan is een hypotheek via Jungo gemiddeld €1500 goedkoper over de hele looptijd. Persoonlijk zou ik er dan alle moeite en onzekerheid niet voor over hebben.
Wat betaal je voor een crowdfunding hypotheek bij Jungo aan rente?
Het verschil met en zonder crowdfunding is bij een hypotheek van 3,5 ton bijna €1500 over de gehele looptijd