Het begon met een artikel in de Telegraaf met de kop: 'Charles verspeelde kwart miljoen in casino.' Het artikel verscheen op 7 juli 2020 online, is geschreven door Bart Mos en heeft als ondertitel een quote van 'Charles': 'ik bleef maar naar de pinautomaat lopen.'
Charles is een gefingeerde naam, uiteraard. In dikke rode letters staat er boven het artikel: 'Bizar dat de politiek dit accepteert'. De drie zinnen boven het artikel zetten direct de toon. Het artikel is een aanklacht tegen het Holland Casino, waar Charles in twee jaar tijd al zijn spaargeld, dat van zijn bedrijf, zijn zoontje en zelfs van zijn schoonouders erdoorheen speelde.
Eerst in Amsterdam Centrum, maar het nieuw geopende casino in Amsterdam West (Sloterdijk) is een walhalla voor gokverslaafden want 24/7 open. En het preventiebeleid stelt niets voor, zo stelt Charles. Het steekt dat het ook nog eens een staatsbedrijf is, en hij neemt dus ook een advocaat in de arm. Want zijn leven is bijna verwoest, nadat zijn vrouw achter het hele verhaal komt in december 2019 is zijn huwelijk bijna op de klippen gelopen en overweegt hij zelfs om zelfmoord te plegen.
Ook die advocaat, Zandijk, stelt dat het Holland Casino tekortschiet in de zorgplicht. Volgens hem schuiven ze het af op de privacywet, waardoor ze geen overzichten op kunnen leveren. En dat zag hij al eerder bij andere verslaafden die hij bijstond. Holland Casino is, in tegenstelling tot wat ze zelf zeggen, volgens hem helemaal niet transparant en ze profiteren van het feit dat het slachtoffer zelf ook niet precies weet om hoeveel geld het gaat.
Slechts één keer heeft Charles een gesprek gehad bij het Holland Casino, vertelt hij. Zo'n bewustwordingsgesprek, waarbij je bij binnenkomst wordt gevraagd om mee te lopen. Dit gesprek kreeg hij na ongeveer 11 maanden spelen, waarin hij drie keer per week naar het casino ging.
Volgens hem stelt het gesprek niets voor, nadat hij verteld had dat hij een eigen bedrijf had, werd hij weer 'vrijgelaten' en kon hij zijn gang gaan. Was het eerst nog €100 per bezoek dat hij vergokt, dat loopt snel op. Op het eind gaat er zo'n €4000 per dag doorheen, en komt hij niet zelden meerdere keren per dag in het casino. Volgens hem wordt dat mogelijk gemaakt doordat de geldautomaten in het casino geen daglimiet kennen en je dus kunt blijven pinnen.
In het artikel wordt ook Fred Sleutel van Hervitas, verslavingscoach, erbij geroepen. Hij stelt dat de bewustwordingsgesprekken zoals HC die nu voert, nutteloos zijn. Hij noemt het zorgelijk dat mensen kunnen spelen zonder aangesproken te worden op hun gedrag, en natuurlijk had hij, hadden zij, wél kunnen helpen.
Charles vertelt ook dat hij een VIP Diamond Card krijgt uitgereikt. Deze Favorites Card is volgens Sleutel dé sleutel tot een gokverslaving, want Charles wordt 'gewaarschuwd' dat hij wel regelmatig moet blijven spelen om deze te behouden. Maar dan mag hij ook gratis eten en drinken in het casino, en krijgt hij unieke dingen aangeboden zoals uitnodigingen voor o.a. boksgala's en meer.
Ook wordt hem gevraagd om andere Aziatische spelers, die naar HC Scheveningen waren 'overgestapt', mee proberen terug te krijgen. Tussen neus en lippen door wordt namelijk nog even genoemd dat Charles een Aziatische achtergrond heeft.
Volgens Sleutel is het waarschuwen dat een speler al die privileges weer kan kwijtraken, juist een trigger voor verslaving. En dat zou de politiek, waarbij hij minister Hoekstra (Financiën) expliciet noemt, niet moeten willen.
Holland Casino heeft de kans gekregen om te reageren op het verhaal en doet dat bij monde van Janny Wierda, directeur security. Zij stelt dat Charles niet als probleemspeler werd gezien, maar als een bewuste zelfstandig ondernemer die zich evenwichtig gedroeg en geen opvallend, afwijkend gedrag liet zien.
Hoewel ze het verhaal betreurt, wil ze nog wel melden dat Charles het casino heeft geprobeerd te chanteren, door te dreigen naar de media te stappen en het verhaal daarbij steeds iets te veranderen. Wierda vindt dat het preventiebeleid niet gefaald heeft, maar dat Charles een luxeleven leidde, afgewogen keuzes maakte en daarbij geld verloor, maar dat dat niet aan het Holland Casino te wijten is.
Zoals wel uit het krantenbericht blijkt, maar we ook van iedereen horen, is een gokverslaving lastige materie. Sterker nog, elke verslaving is lastig. Voor de verslaafde zelf, voor zijn/haar naasten maar ook voor de omgeving.
Sommige verslaafden 'pik' je er zo uit. Maar er is een grote groep verslaafden, die voor de buitenwereld gewoon normaal functioneren. Waarbij de verslaving, zoals de gokverslaving van Charles, in eerste instantie weinig tot geen problemen veroorzaakt.
Het feit dat Charles 2 jaar heeft kunnen spelen en er duizenden euro's per week doorheen heeft kunnen jagen, maar waarbij blijkbaar de vaste lasten wel doorbetaald werden, wijst erop dat het geld er was. Dat hij niet direct geld verspeelde dat bedoeld was voor boodschappen of het betalen van de hypotheek.
Hij verspeelde al het spaargeld, zowel privé als zakelijk, dat van zijn zoon én hij begon geld te lenen. Laten we dit niet goedpraten, maar in hoeverre had íemand moeten zien dat het niet goed ging? Waarom wordt het casino aansprakelijk gesteld, terwijl zijn vrouw blijkbaar twee jaar lang nog geen bankafschrift bekeken had? Niet dat wij haar de schuld willen geven, maar het is wel heel gemakkelijk om dit geheel op het Holland Casino af te willen schuiven.
Aan de hand van het artikel zijn er door kamerlid Van Nispen (SP) Kamervragen gesteld aan Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming). Begin september zijn deze vragen, plus de antwoorden, gepubliceerd door de Rijksoverheid.
Het interessante van de antwoorden op deze vragen is dat ze een inkijkje geven in de bedrijfsvoering van het Holland Casino. Zaken die voorheen niet zo openlijk bekend waren, worden hier, in het kort, onthuld. En dat is natuurlijk interessante materie voor Onetimers!
Nadat Dekker antwoord heeft gegeven op de vraag of hij bekend is met de zaak dat 'Charles' een kwart miljoen heeft kunnen vergokken (ja dus), geeft hij in één reactie antwoord op drie vragen, die te maken hebben met het feit of Holland Casino al dan niet bijhoudt hoeveel iemand vergokt. Per bezoek of per periode van bijvoorbeeld een maand of jaar. En of het mogelijk is dat een speler na een bezoek een uitdraai krijgt.
Het antwoord is dat Holland Casino niet structureel bijhoudt wat een speler wint of verliest, en dat zo'n uitdraai dus ook niet mogelijk is.
De vragen van Van Nispen zijn erop gericht om het preventiebeleid aan de kaak te stellen, zoveel wordt wel duidelijk. Minister Dekker gaat hier dan ook op in in zijn reactie, hoewel het dus niet expliciet gevraagd wordt.
Het beleid van Holland Casino richt zich op vroege signalering van risico- en probleemgedrag, de analyse daarvoor maakt gebruik van verschillende indicatoren, zoals de bezoekfrequentie die wél vastgelegd wordt.
Wordt er geconstateerd dat er sprake kan zijn van verslaving, dan wordt het speelgedrag meer nauwkeurig bijgehouden, al is het dan nog steeds niet mogelijk om een exacte uitdraai te krijgen. Dit valt namelijk onder het verzamelen van bijzondere persoonsgegevens, en dit is het terrein van de GDPR. Die bepaalt dat dit enkel mag indien de situatie dit rechtvaardigt.
Aan de andere kant hebben vergunninghouders een wettelijke zorgplicht, waarvoor ze maatregelen en voorzieningen moeten treffen om kansspelverslaving zoveel mogelijk te voorkomen. Dekker benoemt ook nog dat de Ksa als toezichthouder op dit terrein bepaalt of Holland Casino aan alle wet- en regelgeving rondom het preventiebeleid voldoet.
Minister Dekker heeft deze vraag voorgelegd aan het Holland Casino, want dit heeft te maken met de bedrijfsvoering van het bedrijf.
staat overigens niet klaar bij binnenkomst en wordt ook niet actief aangeboden, maar als de speler, net als ieder ander, iets wil bestellen, is het voor de medewerker zichtbaar wat er vaak gedronken wordt.
Hierboven lazen we al dat Minister Dekker verwijst naar de Ksa als toezichthouder op het preventiebeleid. Dit antwoord wordt hier grotendeels herhaald.
Voor 2020 is bepaald dat het onderzoek van de Ksa naar het verslavingspreventiebeleid van het HC afrondt, maar ook dat zij actief toezicht blijven houden op de naleving.
Over individuele onderzoeken doet de Ksa geen (openbare) uitspraken.
In deze vragen wordt de mening van Minister Dekker over het beleid van het Holland Casino gevraagd. Het antwoord is vrij uitgebreid. Eerst worden de middelen benoemd die het HC heeft, zoals gesprekken, monitoring, entreebeperkingen, begeleiding naar zorg en in het uiterste geval een toegangsverbod. Het is wederom aan de Ksa om te beoordelen of dit voldoende is.
Wel ziet Dekker een mogelijke verbetering voor álle landgebonden casino's (dus ook de speelhallen) in het kader van borging van verslavingszorg. In de Wet Koa (Kansspelen op Afstand) is het eisenpakket dan ook aangescherpt. Hiermee krijgen casino's meer handvatten voor een gelaagd preventiebeleid, met als uiterste maatregel een onvrijwillige opname in het CRUKS. Ook moeten aanbieders zich blijven ontwikkelen op het gebied van verslavingsproblematiek.
We snappen deze vraag wel in dit kader. In de Telegraaf stelt de eerder genoemde Fred Sleutel als verslavingsexpert, dat een partner bij zulke gesprekken uitgenodigd zou moeten worden. In dit geval had dit volgens hem, hét verschil kunnen maken.
Dit laatste is nogal een uitspraak. De vrouw van Charles komt er pas na zo'n 2 jaar achter dat hun spaarrekening, en die van hun zoon, leeggeroofd is. Natuurlijk, een verslaafde, of die nu verslaafd is aan gokken of aan iets anders, doet zijn best om zijn gedrag te verstoppen. En dat lukt soms bijzonder goed, maar iedereen valt vroeger of later toch door de mand.
Ik waag te betwijfelen of Charles het gesprek was aangegaan als hij zijn vrouw mee had moeten nemen. We hebben het over een volwassen vent, die het in slechts 5 minuten aannemelijk heeft kunnen maken dat hij het geld heeft om te vergokken. Natuurlijk ben ik niet bij het gesprek geweest, maar we mogen aannemen dat de medewerker van het HC zich niet zomaar met een kluitje het riet in laat sturen.
Bovendien vraag ik me oprecht af of het, binnen alle wet- en regelgeving, mogelijk is om iemand te verplichten om iemand mee te nemen. We gaan er in Nederland prat op dat iedereen zo vrij mogelijk moet kunnen zijn in het nemen van beslissingen. Het is hier heel moeilijk om een volwassene iets tegen de zin te laten doen, denk maar aan gedwongen opname bij psychische problemen.
Het antwoord lijkt er omheen te draaien, maar het wordt duidelijk dat het Holland Casino inderdaad niet de optie heeft iemand te verplichten verslavingszorg aan te nemen. Wel worden alle opties uitgebreid besproken en wordt ook alle mogelijke hulp aangeboden, mits de speler dit wil.
Zo worden probleemspelers ook aangemoedigd om een vrijwillig entreeverbod aan te vragen. Daarnaast wordt gestimuleerd dat iemand, al dan niet samen met het casino, contact opneemt met hulpinstanties. Indien de speler akkoord is, kan Holland Casino ook voor de speler contact opnemen, maar dit gaat dus allemaal op vrijwillige basis.
Dit sluit aan bij wat ik hierboven al zei, dat het in Nederland vrij moeilijk is om iemand te verplichten zorg aan te nemen, in welke vorm ook, zolang diegene handelingsbekwaam en dus beslissingsbevoegd is. Het is, gezien de problematiek, begrijpelijk dat instanties én politici wellicht vinden dat dit anders zou moeten, maar hierin is vooralsnog gewoon niet voorzien en ik kan me voorstellen dat dit aanpassingen in de (grond)wet vereist, en dat is niet zo eenvoudig gedaan.
De pinautomaten in het Holland Casino kennen dezelfde limieten en voorwaarden als alle andere pinautomaten. Dit is namelijk bepaald door de banken en instanties die pinpassen en/of creditcards uitgeven. De consument kan deze limieten, in overleg met zijn eigen bank, desgewenst zelf aanpassen.
Het Holland Casino heeft hier dus geen invloed op.
Op de vraag of dit verstandig is in het licht van verslavingspreventie, beantwoordt Dekker dit met (wederom) een verwijzing naar de Ksa, die dit bepaalt en let op de uitvoering.
Een vraag die wij, via het forum, al beantwoord hebben gekregen, is of er inderdaad zoiets bestaat als een VIP Favorites Card. In tegenstelling tot wat sommigen misschien denken, heeft van het Onetime team niemand zo'n VIP card. Nee, ook TheGreatOne niet. Maar, via het forum hebben we vernomen dat ze daadwerkelijk bestaan.
Ook Minister Dekker geeft het bestaan van deze zogenoemde Diamond VIP Card toe, na dit bij het Holland Casino gecheckt te hebben. En deze werkt als volgt:
De Diamond VIP Card is bedoeld voor een heel selecte groep bezoekers. Holland Casino heeft hiervoor intern een aantal criteria waarmee bepaald wordt of het veilig en verantwoord is om een bepaalde speler zo'n kaart toe te kennen. Hiervoor wordt onder andere het beschikbare speelgedrag, informatie in het kader van verslavingspreventie en de Wet ter Voorkoming van Witwassen en Financiering van terrorisme, gebruikt.
Deze vraag stel ik mezelf na het lezen van het artikel in de Telegraaf en de antwoorden van Sander Dekker op de Kamervragen, oprecht af. Ik vind het namelijk heel ver gaan om Holland Casino aansprakelijk te stellen voor de gokverslaving en de daarmee verspeelde euro's van 'Charles'.
Aan de andere kant: er zijn gevallen bekend waarbij rokers, met succes, tabaksfabrikanten verantwoordelijk hebben gesteld voor hun verslaving en de daaruit voortvloeiende (gezondheids)problemen.
Maar vergelijk een gokverslaving met bijvoorbeeld een alcoholverslaving. Sigaretten zijn namelijk, ook in kleine hoeveelheden, problematisch in verband met de gezondheidsrisico's. Alcohol is, net als gokken, geen probleem mits er goed mee omgegaan wordt. Wie drinkt er niet eens een glaasje wijn, een biertje, of gaat elk weekend helemaal los? Zonder dat dit écht problemen oplevert?
Gokken is ook voor velen geen probleem, dan is het gewoon vermaak. En daar geef je dan geld aan uit dat je kunt missen, net als dat je dat zou uitgeven aan een concert, festival of een etentje.
Het wordt pas problematisch als je meer drinkt dan goed voor je is, en in het geval van gokken: als je meer gokt dan goed voor je is. Als je niet kunt stoppen. Wie is er verantwoordelijk? De drankproducent? De slijterij of supermarkt waar jij dag in, dag uit, je drank koopt? Nee. Die verantwoordelijkheid ligt bij jezelf. En dat geldt, vind ik kort gezegd, in vrijwel alle gevallen ook voor een gokverslaving. Mits de aanbieder zich aan de regels houdt, en dus een preventiebeleid heeft staan en dit uitvoert, zoals dit wettelijk is vastgesteld.
Toegeven dat je verslaafd bent is een moeilijke stap. Hulp zoeken nog moeilijker. Maar het werkt pas als jij daar aan toe bent, niet als een ander je ertoe zou dwingen. Er kan hooguit gewerkt worden aan bewustwording, maar als iemand het casino kan uitleggen hoe die aan het geld komt, is het niet aan het casino om dat heel hard in twijfel te trekken. Tenzij er indicatoren zijn dat er gelogen wordt.
Terug naar de sigaret. Er wordt steeds meer aan gedaan om roken te ontmoedigen. Van een vrijwel algeheel rookverbod, tot aan het verhogen van accijns en het uit het zicht halen van rookwaar in winkels. Als iemand er dan willens en wetens voor kiest om tóch dat pakje sigaretten te kopen, dan is dat een eigen keuze. En dus, als je een casino binnenstapt, dan is dat voor een volwassene alsnog een vrije, eigen keuze. Dat die keuze wordt ingegeven door een verslaving, kan worden gezien als dwang, maar die dwang wordt niet uitgevoerd door het casino.
Al met al, het is en blijft lastig. Hoever moeten casino's gaan om verslaving zoveel mogelijk tegen te gaan? En nog belangrijker: welke verantwoordelijkheid heb jij als persoon over je eigen gedrag? En in hoeverre kun je daar een ander verantwoordelijk voor stellen? Het blijft iets waar nooit 100% overeenstemming over bereikt zal worden door verschillende belanghebbenden.
Terug naar de antwoorden op de Kamervragen. Dat de Ksa verantwoordelijk is voor het handhaven en controleren van het preventiebeleid, is geen nieuws.
Dat er zoiets bestaat als de Diamond VIP Favorites Card is ook niet geheel nieuw, maar dat het zo zwart op wit wordt toegegeven, is wel nieuw. Als we het verhaal van 'Charles' mogen geloven dan kun je die VIP Card vergelijken met een VIP Manager in Las Vegas: dan is niets meer te gek.
En dat begint met het bijhouden van je favoriete drankje. Dat je nog steeds zelf moet bestellen, dat wel. Want dat zal wel beleid zijn: HC gaat niemand bewust dronken voeren... Dan zouden de antwoorden op de door mij gestelde vragen hierboven namelijk wel eens anders kunnen worden. Want dronken maak je vaak andere beslissingen dan nuchter, en jou dronken voeren zou dan wel als opzettelijke daad gezien kunnen worden om jou geld afhandig te maken.
En zo leidt een verhaal in de Telegraaf (dat door velen toch niet wordt gezien als een kwaliteitskrant) tot mooie antwoorden. Hoewel de aanleiding natuurlijk eigenlijk gewoon triest is. Dit verhaal kent geen winnaars.
geplaatst in 
