Afgelopen week was het eindelijk daar: het langverwachte jaarverslag van de Ksa. Niet verrassend staat het jaarverslag vrijwel helemaal in het teken van de Wet Koa (Kansspelen op afstand). Op 1 april 2021 trad deze wet in werking en vanaf 1 oktober 2021 mochten de eerste vergunde partijen de Nederlandse markt op.
Dat ging, zoals we weten, niet zonder slag of stoot. Er waren 10 partijen die een vergunning hebben gekregen, waarvan er een aantal klaarstonden om op 1 oktober de virtuele deuren te openen. Dit was echter ook de datum van invoering van CRUKS, de centrale database waarin je je als speler kunt inschrijven als je (tijdelijk) niet meer wil kunnen gokken. Alleen overheid en IT… Dat gaat niet altijd vlekkeloos, ook dit niet.
Dus het was 2 oktober toen we ons bij de eerste twee aanbieders aan konden melden: TOTO en BetCity. De andere, met uitzondering van LiveScoreBet dat zelfs nu nog niet online is, volgden in de dagen en weken erna. Inmiddels zijn er meer vergunninghouders bijgekomen, waarvan Jack's Online en ZEbet ook live zijn en we met smart wachten op de online casino's van 777, Circus en 711 en het aanbod van de Novamedia (het bedrijf achter de Goede Doelen Loterijen).
Nu het jaarverslag van de Ksa er is, inclusief cijfers over de vergunde (en illegale!) markt, is het tijd om de balans op te maken. En hoe kunnen we dat beter doen dan onze expert, TheGreatOne, te laten reageren op een aantal van deze cijfers?
Laten we beginnen met het eerste cijfer. Het aantal spelersaccounts. Begin februari 2022, dus 4 maanden na opening van de markt, waren er 634.000 geverifieerde spelersaccounts bij de verschillende aanbieders. Aangezien een speler accounts bij meerdere aanbieders kan hebben, is dit dus niet het aantal spelers.
Persoonlijk vind ik dit bijzonder weinig. In het voorwoord zegt René Jansen, voorzitter raad van bestuur, dat er voor opening van de markt zeker 1 miljoen Nederlanders wel eens online speelden. Er zijn zelfs schattingen die uitgaan van 2 miljoen. Wetende dat spelers vast bij meer dan 1 aanbieder een account hebben, is 634.000 in mijn ogen niet veel.
Zelf heb ik, en dat is misschien beroepsmatig en dus wat vertekend, accounts bij 9 verschillende aanbieders. Dat zal voor meer Onetimers gelden en ook op ons forum zitten veel spelers die bij meerdere casino's spelen. Ga je uit van een gemiddelde van 2 accounts per speler, dan zouden er iets meer dan 300.000 spelers zijn, ga je uit van 3 accounts per speler gemiddeld, dan zelfs maar 200.000….
Opvallend is verder dat 17% van de accounts op naam staat van een persoon tussen de 18 en 24 jaar, de zogenoemde jongeren, en dat dit dus een vrij hoog percentage is.
Ik vind het erg weinig accounts. Ik ging uit van 1,5 account gemiddeld per speler, waarbij wij het gemiddelde dan behoorlijk oprekken. Maar dan zou je 400.000 spelers hebben. Ga je uit van 1 miljoen, of misschien wel 2 miljoen, spelers voor opening van de markt, dan is dat nog niet de helft of zelfs minder dan een kwart.
Waar zijn al die spelers? Spelen ze niet? Spelen ze illegaal? Er is in ieder geval nog genoeg potentie. Als je bedenkt dat TOTO by far het grootste is, en misschien wel de helft van de accounts. Dan blijft er weinig over voor de anderen. Hoeveel accounts hebben die kleinere partijen? Jack's die pas later online kwam. Hoe lang houden die het vol, want er wordt wel handenvol geld uitgegeven aan reclame.
Ik snap het anderzijds ook wel hoor, want bij sommige aanbieders is het aanmelden nog steeds bijna niet te doen. Veel spelers haken denk ik daar op af. Wij zetten door, maar dat doet niet iedereen.
En als we het hebben over de jonge spelers, dat zijn er inderdaad best veel. Als ik om me heen kijk, zie ik die jonge gastjes vooral sportweddenschappen plaatsen. Voor een paar euro toch kunnen gokken. Wel bijzonder dat ze het doen, want ze mogen geen gebruikmaken van promoties. Aan de andere kant, zij zien de reclames overal ook.
Die spelers hebben in het laatste kwartaal van 2021 geleid tot een Bruto Spelresultaat van 185,5 miljoen euro. Dit bedrag komt tot stand door alle inzetten te nemen en daar de uitbetaalde prijzen van af te trekken. Dit is dus de omzet van casino's, hier moeten de kosten etc. nog van af.
De schatting was op voorhand 800 miljoen per jaar. Daar zit dit iets onder. En dat verbaast me eerlijk gezegd. We zaten in het laatste kwartaal toch deels in een lockdown, iedereen had verwacht dat er meer online gegokt zou worden. Dat lijkt dus niet, of in ieder geval minder dan verwacht, het geval te zijn geweest.
Het kan natuurlijk te maken hebben met de opstartproblemen. De markt is misschien pas later op stoom gekomen. Het zou me niet verbazen als meer dan de helft van dit bedrag alleen al in december is verdiend, dat zou dan de opmaat zijn naar dit jaar. Ik ben heel benieuwd naar de cijfers over Q1 of het eerste half jaar van 2022.
TheGreatOne over het Bruto Spelresultaat
In 2021 zijn er volgens het jaarverslag 33 vergunningsaanvragen gedaan voor online kansspelen. Daarvan zijn er 15 direct afgeketst en 18 in behandeling genomen, wat heeft geleid tot in het totaal 11 vergunningen in 2021 (Jack's Online meegeteld).
René Jansen noemt dit in zijn voorwoord dan ook specifiek, om te duiden hoe streng de aanvraag is. Hij verwacht in de zomer van 2022 een completer beeld, omdat dan meer aanvragen behandeld zijn en ook de aanbieders die op het strafbankje zitten, een aanvraag kunnen doen.
Dit sluit aan bij wat ik al langer van TheGreatOne, maar ook anderen, hoor. Het speelveld zal verder uitgebreid gaan worden.
Twee jaar terug gaf de Ksa aan dat er zo'n 170 geïnteresseerde partijen zich hadden gemeld, vorig jaar verwachtten ze 70 aanvragen. Dat zijn er dus minder dan de helft geworden, waarvan er maar 18 in behandeling genomen zijn en maar 11 toegekend zijn tot eind 2021.
Ik dacht wel toen ik deze cijfers zag: ‘Sjonge zo'n vergunningaanvraag is dus echt heel streng. Het is geen brood dat je bij de bakker om de hoek gaat halen zeg maar.'
Wat me dan misschien nog het meest verbaast is dat de partijen die een vergunning hebben gekregen, toch ook nog foutjes maken. Zijn ze door die strenge aanvraag heen, hebben ze hun zaakjes echt nog lang niet op orde. Je ziet wel dat de Ksa daar bovenop zit. Casino's zijn aangesproken op te hoge bonussen (max €250 is toegestaan), reclame maken tijdens wedstrijden, aanspreken van jongeren door ze bijvoorbeeld bonussen aan te bieden. Dat is nu allemaal wel opgelost maar zo zie je dat de vergunningverstrekking nog geen garantie is dat de regels 100% worden nageleefd.
TheGreatOne over de vergunningaanvragen
Over aanspreken gesproken… De Ksa heeft een belangrijke taak als toezichthouder en voert daarom geregeld onderzoeken uit om te kijken of iedereen zich aan de regels houdt. Een deel van die onderzoeken richt zich op het illegale online aanbod.
In 2021 werden er voor €2.171.250 boetes uitgedeeld. Een aantal partijen worden specifiek genoemd. Zo kreeg Virtual Coin Gaming uit Curaçao een boete van €600.000 voor onder andere het aanbieden van kansspelen aan minderjarigen.
Tipico uit Malta moest €531.250 betalen voor het aanbieden van kansspelen, waarbij de boete verhoogd is vanwege de bonusstructuur, het grote aanbod van spellen, het rekenen van een inactivity fee, het aanbieden van live betting én het niet uitvoeren van een leeftijdsverificatie.
N1 kreeg €500.000 boete voor het aanbieden van online kansspelen met Betchan, waarbij Nederland niet op de lijst van landen waar dit illegaal was, stond. Daarnaast richtten zij zich op de Nederlandse speler (met bijvoorbeeld de promocode ‘Amsterdam') en rekenden ook zij een inactivity fee.
Rhaging Rhino, ook uit Curaçao, moest 400.000 euro betalen voor luckydays, waarmee zij met iDEAL en Nederlandse ondersteuning zich richtten op de Nederlandse markt. Er waren voor 18 miljoen aan transacties via Nederlandse bankrekeningen te herleiden.
Tot slot onderzochten ze 22 affiliates, waarvan er 15 uiteindelijk aangesproken zijn. Die hebben hun website uit de lucht gehaald, of omgebouwd naar een affiliate voor het legale aanbod.
Ik moet eerlijk bekennen dat ik 2 miljoen in totaal en bedragen rond een half miljoen, niet zo veel vind. Ook 15 aangesproken affiliates vind ik weinig, als ik kijk wat er allemaal te vinden is met een simpele Google-search.
Volgens mij is 2 miljoen meer dan voorgaande jaren. Ik zei het hierboven al, de Ksa zit er bovenop. 400.000 euro voor zo'n Raging Rhino lijkt weinig op 18 miljoen, maar als ze 5% verdienen op die 18 miljoen, dus 9 ton, dan en daar moeten de kosten nog vanaf, dan is 4 ton een substantieel bedrag. Ik denk dat dat wel pijn doet.
Affiliates worden ook mondjesmaat aangepakt, maar 22 zijn er onderzocht en tegen 15 is opgetreden. dat vind ik weinig. Weet je hoeveel affiliates er zijn die het illegale aanbod aanprijzen? En er blijven er maar bijkomen. Bizar. Ik kan de Ksa zo een lijstje geven, maar eigenlijk hoeven ze daar ook alleen maar voor de googelen op ‘online casino', dan krijg je zo een lijst.
Wat mij betreft mag er nog wel meer opgetreden worden. Ook tegen affiliates. Ja, natuurlijk is dat in ons voordeel, maar het steekt een beetje dat zij op die manier geld blijven verdienen terwijl er tal van partijen zijn die het net zoals wij allemaal netjes proberen te doen.
Eind 2021 hadden 6727 mensen zich ingeschreven in CRUKS voor een tijdelijke of permanente ban op gokken. 8 maart 2022 was dit aantal opgelopen tot 10.022. Daarmee mogen we concluderen dat er gemiddeld ongeveer 2.000 inschrijvingen per maand zijn.
Nu is het lastig te zeggen hoe groot de groep is ten opzichte van het aantal spelers. Enerzijds omdat we dus, zoals we hierboven zagen, niet weten hoeveel online spelers er daadwerkelijk zijn. Anderzijds omdat het ook gaat om spelers in het fysieke casino, en dat zijn er ook enkele miljoenen per jaar.
CRUKS wordt gemiddeld 18 miljoen keer per maand geraadpleegd. Raadplegen gebeurt elke keer dat je inlogt in het online casino, maar ook wanneer je als speler naar het casino of de speelhal gaat.
Ook hier zegt mijn gevoel dat dit aantal bijzonder weinig is. Vooral als ik het afzet tegen de enorme ophef die er is rondom reclame voor (online) kansspelen. Daarover zegt René Jansen ook dat de reclames nodig zijn voor de kanalisatie, en dat het eigelijk aan de markt is om de balans te zoeken tussen dit doel en de zorgvuldigheid van reclames. De Ksa heeft een beperkte rol hierin, in ieder geval conform de huidige Wet Koa.
Hoeveel probleemspelers zijn er volgens de schattingen? 162.000 tot 270.000? En dan nog een groep van 300.000 tot 400.000 spelers met een risico. Dan is 10.000 inschrijvingen toch bijzonder weinig? Je zou verwachten dat iedereen die al bekend is met de problemen en daarvoor in behandeling is, zich ingeschreven zou hebben?
Dus waar is de rest? Waarom staan er niet al 100.000 spelers ingeschreven? Ik heb de antwoorden ook niet. Ik hoop dat de database gaat werken zoals bedoeld is, want ik vind het wel een krachtig middel.
TheGreatOne over CRUKS
Ook Loket Kansspel is nieuw. Dit is de plek waar spelers informatie kunnen vinden over het spel, maar ook hulp kunnen krijgen als ze in de problemen zitten. Loket Kansspel bestaat uit een website waarop informatie te vinden is, en een team waarmee spelers contact op kunnen nemen. Het is de opvolger van gokkeninfo.nl.
Via WhatsApp en chat is het loket dagelijks te bereiken van 8u tot middernacht, telefonisch is dat 24/7. Ook naasten van spelers kunnen hier terecht voor hulp en advies.
In de eerste drie maanden (dus van 1 oktober tot 31 december 2021) hebben spelers in totaal 679 keer contact opgenomen met Loket Kansspel. 425 keer was dit voor informatie, 254 met een (concrete) hulpvraag.
Ik vind dit, wederom, weinig. Dat zijn nog geen 100 mensen per maand gemiddeld die concreet om hulp vragen op de plek die daarvoor bedoeld is. Ook dit strookt voor mijn gevoel totaal niet met de ophef rondom reclame. Ik vermoed dat het aantal hulpvragen echter wel hoger is, maar dat die dus op een andere plek terechtkomen. Maar als er veel geld gaat in Loket Kansspel, is het wel de vraag of het dit waard is.
Ik kan hier niet zoveel over zeggen. Bij Onetime krijgen we denk ik meer vragen, op de hotline en het forum. Is de drempel bij Loket Kansspel te hoog? Iedereen zou het toch moeten kennen, het staat bij elk online casino aangegeven. Misschien moet het nog groeien. Ik vind het bijzonder dat het tot nu toe zo weinig doet.
TheGreatOne over Loket Kansspel
Er is ook onderzocht hoeveel er online gegokt wordt. De tendens is dat dit per 1 oktober 2021 meer geworden is, een logisch gevolg van de opening van de markt. Er is ook een verschuiving zichtbaar naar het legale aanbod.
Voor 1 oktober, toen alleen spelen bij TOTO en ZEturf legaal was, brachten Nederlanders ongeveer 5000 per dag door met online gokken. Na 1 oktober is dit gestegen tot 75.000 tot 125.000 uur per dag.
Gokken bij de top 100 illegale aanbieders daalde (wat natuurlijk ook de bedoeling is) van 60.000 tot 80.000 uur per dag voor 1 oktober naar 25.000 tot 50.000 per dag.
We kunnen dus twee dingen concluderen: we brengen in het algemeen meer tijd door per maand met online gokken, maar daarvan is een kwart tot een derde nog wel bij het illegale aanbod. Dat was echter meer dan 90%, dus het begin is gemaakt maar er is nog zeker werk aan de winkel.
Wat me hierin het meest verbaasd is dat er dus nog relatief veel bij het illegale aanbod gegokt wordt. Is het aanbod dan echt aantrekkelijker met bonussen, autospin, geen CRUKS? Terwijl storten en uitbetalen steeds lastiger wordt. Maar ja, misschien spelen de affiliates hier dan nog wel een rol in.
Ik denk dat er een omslag kan gaan plaatsvinden als de grote jongens hun vergunning hier krijgen. Laten we het hopen, voor de kanalisatie is dat wel nodig.
TheGreatOne over hoeveel er online gegokt wordt, in uren
De laatste cijfers die we bespreken, gaan niet over online gokken. Het gaat om het aantal vergunningen dat verleend is in de landbased sector, buiten Holland Casino om. De cijfers staan overzichtelijk in een tabel, wat opvalt is dat er in 2021 volgens de Ksa bijna 100 speelhallen extra bijgekomen zijn. In coronatijd… Laat die even bezinken.
Speelautomaten in Nederland | 2021 | 2020 |
Aantal automaten in speelhallen | 17.131 | 16.993 |
Speelhallen in Nederland | 391 | 296 |
Aantal automaten in horeca | 13.779 | 14.653 |
Horecalocaties met gokkasten | 6.495 | 6.896 |
Aantal vergunninghouders | 639 | 669 |
Ik zag dit eerder voorbijkomen en ik ben gelijk in lachen uitgebarsten. Dit klopt natuurlijk niet. Ik ben afgelopen jaar in een stuk of 8 nieuwe speelhallen geweest, dan zouden er dus nog zo'n 90 zijn die ik niet ken. Nee joh, dit moet een fout (typfoutje?) zijn, dat kan niet anders.
De Ksa mag me wel bellen hoor, ik neem ze wel mee op speelhallentour. Mogen ze ze zelf gaan tellen :-)
TheGreatOne over de speelhallen
TheGreatOne sluit af met te zeggen dat het wel fijn is, zo'n duidelijk, eerlijk en compleet rapport met al die cijfers. Daar sluit ik me bij aan!