De nationale postcode loterij is samen met de Staatsloterij de grootste loterij die in Nederland wordt aangeboden qua deelnemers.
Het werkt zoals elke loterij, alleen je lotnummer is in dit geval je postcode. Dit betekent automatisch dat je buurtgenoten hetzelfde lot hebben als jou. Er zit wel bij elk lot een uniek extra lotnummer, bijvoorbeeld postcode 1234AA lotnummer 1.
De prijzen die vallen zijn wel op de gehele postcode, dus als er een prijs valt op je postcode heb je dezelfde prijs als je buren met dezelfde postcode. De uiteindelijke prijs op een bepaalde postcode wordt daarna gedeeld door het aantal loten met die postcode (je kunt meer dan 1 lot kopen) en daarna verdeeld over de betreffende loten.
Wat de Postcode Loterij erg knap doet, is mensen het gevoel van 'fear of missing out', FOMO, oftewel de angst om iets te missen, geven. Want stel nu dat er een flinke prijs op jouw postcode valt en jij speelt niet mee, dan zijn al jouw buren blij en pies jij naast de pot. Sterker nog, het is de belangrijkste reden voor veel deelnemers om mee te doen.
Het is ook de reden waarom mensen na een verhuizing mee blijven spelen op hun oude postcode - en voor de nieuwe een extra lot nemen. Want wat nu als de prijs op je oude postcode valt terwijl jij net jouw lotnummer gewijzigd hebt? Of dat ie op je nieuwe adres valt en jij nog meespeelt op je oude adres? Hierop speelt Postcode Loterij dus slim in om je de mogelijkheid te bieden op meerdere postcodes mee te spelen.
Buurman John Abdoelrahman in de winnende Steenderenstraat kan zijn balende gevoelens minder positief omschrijven. Zowel zijn onder- als bovenburen verkeren in feeststemming na het winnen van miljoenen, maar omdat Abdoelrahman geen lot had, gaat de miljoenenprijs aan hem voorbij. ,,Jarenlang heb ik met deze postcode 1107 LA meegespeeld. Maar het lot stond op naam van mijn ex-vrouw en toen zij vertrok, stopte zij ook de deelname”, zegt Abdoelrahman hoofdschuddend. ,,Ik heb er echt geen woorden voor hoe erg ik baal. Ik heb flink wat borrels moeten drinken om dit een beetje te vergeten.”
Uit: Metro 3 januari 2015
Kenmerkend is het verhaal van Kamal uit Sittard, die een straatprijs misliep omdat hij een maand niet had meegespeeld. Dat kwam dan weer omdat er tijdens het afschrijven van het bedrag voor zijn lot onvoldoende saldo op zijn rekening stond. Hij daagde de Postcode Loterij voor de rechter, maar verloor die zaak.
Bovenstaande druk is een belangrijke reden voor mensen om mee te spelen met de postcodeloterij, maar zijn de prijzen ook echt de moeite waard, of nog belangrijker, hoe is de kans op een prijs?
De winkans bij een normale trekking van de postcodeloterij is circa 1 op 7, maar de kans op een prijs bij de postcodekanjer (inmiddels ruim 50 miljoen euro) is maar 1 op 1.929. En de kans op de grote prijs bij de postcodekanjer van circa 25 miljoen euro voor jou en je buren was 1 op 242.000.
Als we kijken naar het uitkeringspercentage (hoeveel verdien je gemiddeld van je inleg terug) dan moeten we concluderen dat dit onder de 50% uit moet komen. En dan worden de cadeaus die als prijs worden weggegeven, tegen de adviesprijs berekend, terwijl Novamedia, het bedrijf achter de Postcode Loterij, hierop flinke kortingen van soms wel 70 tot 80% weet te bedingen. Houden we daar rekening mee, dan daalt het uitkeringspercentage naar zo'n 30 tot 35%!
Daar staat tegenover dat de Postcode Loterij een goededoelenloterij is, en er minimaal 40% van de inleg naar de vele goede doelen gaat. In de praktijk ligt dit percentage rond 50%, wat betekent dat van elk lot dat jij koopt (à €15 per trekking, 14 trekkingen per jaar) zo'n €7,50 naar de goede doelen gaat.
De Postcode Loterij is natuurlijk erg bekend in Nederland. Vrijwel iedereen heeft er wel eens van gehoord, en gemiddeld doen er per trekking zo'n 3 miljoen loten mee.
De bekendheid komt mede door alle reclame die ervoor wordt gemaakt. De loterij heeft een heel bataljon aan ambassadeurs, Bekende Nederlanders, die voor naamsbekendheid zorgen. Zo zijn onder andere Caroline Tensen, Nicolette van Dam, Quinty Trustful en Humberto Tan ambassadeur.
Internationale ambassadeurs zijn er ook: niemand minder dan George Clooney, Leonardo DiCaprio, Richard Branson, Rafael Nadal en Roger Federer hebben hun naam verbonden aan het merk.
Daarnaast zijn er verschillende televisieprogramma's die verbonden zijn aan de Postcode Loterij. Het meest bekend zijn 1 tegen 50 (voorheen 1 tegen 100) met Caroline Tensen, en Miljoenenjacht met Linda de Mol.
Voor de winkansen en het uitbetalingspercentage hoef je niet mee te doen aan de Postcode Loterij. Dan kun je beter een andere loterij - of nog beter, een ander kansspel zoals spelen in het online casino - spelen.
Aan de andere kant, je speelt automatisch mee en dan zullen veel mensen de €15 per maand niet snel missen. Wat je daarmee koopt is een goed gevoel omdat je goede doelen steunt, de droom om miljonair te kunnen worden (al is de kans zeer klein) maar vooral: niet het gevoel te hebben iets te moeten missen als de prijs in jouw straat valt.