Als je ons, en de ontwikkeling in cryptoland, een beetje volgt, weet je wat op dit moment een van de grootste problemen van onder andere Bitcoin is. Dat is namelijk de transactiesnelheid. Of beter, het ontbreken van snelheid. Waar digitale valuta als Bitcoin eigenlijk bedoeld zijn om snel en veilig te betalen zonder tussenkomst van bijvoorbeeld een bank of de overheid, lukt dat op dit moment niet. De gemiddelde transactietijd van een Bitcoin-transactie ligt rond het half uur.
Dat is niet zo erg als het gaat om (online) handelen van bijvoorbeeld investeerders onderling. Maar het wordt wel een probleem als jij je pizza of kop koffie af wil rekenen met Bitcoin. Niemand zit op een koude pizza of koffie te wachten (ja ik weet dat er ook ijskoffie bestaat maar die is tegen die tijd dan gesmolten). En dat gebeurt wel als je moet wachten tot je betaling is gevalideerd. Het nieuwe Lightning Network zegt daar de oplossing voor te hebben. Hoe? Dat lees je uiteraard weer hier.
Geduld moet je hebben als je op dit moment wil betalen met Bitcoin, of veel andere digitale valuta. Transactietijden van een half uur zijn niet vreemd, en langer is ook heel goed mogelijk. Tijdens de piek eind 2017, werden transacties vaak pas na uren, en soms dagen, gevalideerd.
Dat is al vervelend als jij op een exchange je digitale valuta wil kopen of verkopen, omdat dit kan betekenen dat je transactie tegen een andere koers wordt afgerekend als waar jij op gerekend had. En aangezien de digitale valuta niet altijd even stabiel zijn, kan een paar uur soms al een heel verschil maken.
Maar zoals gezegd, bij dit soort transacties is het vervelend als het lang duurt, maar dat kun je incalculeren en rekening mee houden. Het wordt pas echt vervelend, of beter gezegd niet te doen, als jij je wallet gebruikt om goederen te betalen die je meteen mee wil nemen.
Bitcoin werd ooit geïntroduceerd als hét wereldwijde betaalmiddel en als voorbeeld werd er een pizza mee betaald. Helaas is dat inmiddels een soort utopie geworden, je pizza betalen met Bitcoin. En niet alleen Bitcoin heeft hier last van, aangezien veel altcoins van dezelfde technologie gebruik maken, en soms zelfs van dezelfde blockchain, laat ook hier de transactiesnelheid te wensen over.
Het probleem is dan ook dat Bitcoin slechts 10 transacties per seconde kan verwerken. Daardoor ontstaat er al snel een achterstand in transacties, waardoor de transactietijd behoorlijk op kan lopen.
Er zijn al een aantal initiatieven die zeggen de oplossing voor het probleem te hebben. De in 2011 geïntroduceerde Litecoin biedt al een snellere blockchain aan, een transactie duurt hier op het moment nog 2,5 minuut. Dat is al tien maal sneller dan Bitcoin, maar nog te lang als jij in de winkel staat. Ethereum doet het op dit moment goed, evenals NEO en Nano, alle drie zitten ze momenteel ruim onder de halve minuut, namelijk tussen de 5 en 20 seconden. Dat is inderdaad ongeveer net zo snel als een pintransactie!
Ook projecten als Ripple en Stellar Lumens, die beloven snelle en betrouwbare transacties op de Blockchain te leveren. Maar begin dit jaar zag Zilliqa het licht, en dat zou toen de snelste blockchain tot dan toe. Transacties die letterlijk enkele seconden in beslag nemen, dat klinkt goed. Maar de ontwikkelingen staan niet stil dus een paar maanden later diende de concurrent zich aan: Lightning Network.
Allereerst is het belangrijk te vermelden dat het Lightning Network géén cryptocurrency noch een blockchain is. Het is een betaalnetwerk bóvenop de blockchain, en is dus breder inzetbaar dan enkel voor Bitcoin. Toch richt het zich nu vooralsnog vooral op Bitcoin. En het belooft transacties van cryptocurrencies met de ‘speed of lightning' dus zo snel als een bliksemschicht. Oftewel, de transactiesnelheid kan gemeten worden in milliseconden in plaats van seconden, of nog erger, minuten. Het netwerk zou in staat moeten zijn om miljoenen, zo niet miljarden, transacties per seconde te kunnen verwerken.
Dit doet Lightning Network door slimme contracten te sluiten op bestaande blockchains, en daarmee transacties off-blockchain af te handelen. Dat betekent dat transacties niet eerst door de hele blockchain hoeven, maar dat, als de transactie binnen zo'n bestaand slim contract past, deze onmiddellijk uitgevoerd kan worden. Effectief betekent dit wel een veiligheidsrisico, want dan zou in theorie een digitale munt vaker dan één keer uitgegeven kunnen worden, omdat de transactie niet (meteen) op de blockchain wordt verwerkt.
Waarom we hier toch niet echt bang voor hoeven zijn volgens de kenners? Omdat Lightning Network gericht is op kleine transacties. Dus om inderdaad je kop koffie of je pizza af te rekenen. Dat zijn transacties van een paar cent tot hooguit een paar euro/dollar (of welke andere valuta dan ook). En dus gaat het om zo'n kleine bedragen dat hackers die echt niet gaan kraken om daarmee te knoeien.
Klinkt het off-chain verwerken van transacties je trouwens bekend in de oren? Dat kan kloppen, zowel Lisk als æternity gebruiken ook eenzelfde soort oplossing om de schaalbaarheidsproblemen van blockchains op te lossen. Maar beide ontwikkelden wel een eigen blockchain, of fork van een bestaande blockchain, waar Lightning Network een platform bovenop bestaande blockchains biedt.
Het idee achter het off-chain werken is bij Lightning Network in principe hetzelfde als bij Lisk en æternity. Je start een smart contract, zeg maar een soort betaalkanaal. Binnen dit contract kun je zo vaak als nodig transacties uitvoeren. Pas als het kanaal gesloten wordt, dus als het smart contract afloopt of als er niet langer aan de voorwaarden van het contract wordt gedaan, wordt de uiteindelijke balans bijgeschreven op de blockchain. Het netwerk van al die smart contracts, of betaalkanalen, is dus het Lightning Network.
De transacties die via het betaalkanaal plaatsvinden, zijn voor niemand te zien. Enkel degene die het smart contract aangaat, en dus het betaalkanaal opent, is bekend op de blockchain. Wat er vervolgens allemaal gebeurd voordat het betaalkanaal wordt gesloten/opgeheven, is volledig anoniem. Pas de uiteindelijke balans bepaalt wie wat krijgt, en maakt eventueel andere deelnemers bekend op de blockchain (en dan enkel als zijn of haar balans is verandert op het einde van de rit).
Het Lightning Network is overigens een initiatief van Bitcoin, die zelf naar een oplossing zocht voor hun eigen schaalbaarheidsprobleem.
Hoewel het dus een mooi initiatief is, wat ook wordt ondersteund door de groei van het aantal nodes, is er ook de nodige kritiek. Het netwerk bestaat sinds april 2018 met 29 nodes en een klein half jaar later zijn dat er al ruim 2000. Wat is er dan mis met het netwerk?
Allereerst: het afsluiten van een smart contract, en dus het openen en sluiten van een betaalkanaal, kost alsnog geld. In december 2017 lagen de transactiekosten op de Bitcoin Blockchain rond de $55, inmiddels is dit wel gedaald tot een dikke $1. Maar toch, om kleine betalingen te doen, is dat best veel geld, vooral als het geen openstaand betaalkanaal betreft. Gaat het één of enkele kleine transacties, dan is tweemaal $1 (voor openen en sluiten van het betaalkanaal) behoorlijk duur.
Ten tweede gaat het Lightning Network in tegen het decentrale karakter van Bitcoin. Door het opzetten van het netwerk creëer je een grote hub, die veel macht krijgt én gevoeliger is voor aanvallen van buitenaf. Persoonlijk vind ik dit een punt van kritiek waar misschien wat voor valt te zeggen, maar als je naar het grote plaatje, de ontwikkelingen en de toekomst kijkt, gaat het decentrale karakter er toch steeds meer af.
Dan zijn er nog wat gebruikerszaken die op kritiek stuiten. Zo staan de Bitcoins die je in het kanaal stort vast, je kunt die niet elders uitgeven. Dan moet je eerst het kanaal opheffen. Daarnaast is het kanaal na een grote transactie zo leeg, en dan werkt het kanaal niet meer. En je moet altijd online zijn voor een betaling met het Lightning Network. Beide partijen moeten namelijk akkoord geven voor een transactie.
Tja, er zijn zowel tegenstanders als voorstanders van het netwerk. Het is in ieder geval een stap van het team achter Bitcoin die de toekomst van de cryptomunt zou kunnen bepalen. Als ze niets doen, kan het maar zo zijn dat Bitcoin ten onder gaat aan zijn eigen succes én halsstarrigheid. Daarnaast zijn er andere projecten die inzetten op het falen van Bitcoin, en met oplossingen komen die Bitcoin zelf wellicht nooit kan implementeren.
Maar de criticasters hebben ook wel een aantal punten waarom het netwerk gedoemd is te mislukken. Vooralsnog groeit het netwerk en zijn de eerste cijfers dus veelbelovend. Of het dit vast kan houden, zal de toekomst uit moeten wijzen. In ieder geval heeft Bitcoin wel de aanval ingezet op zijn concurrenten, en rust dus niet op de lauweren.