168 miljoen aan kansspelbelasting toont de onvermijdelijke spagaat van de overheid aan

De cold hard cijfers

Wanneer we doodsimpel rekenen kunnen we de eerste zes maanden van de online kansspelmarkt onderverdelen in twee kwartalen. In de laatste kwartaal van 2021 werd er een bruto spelresultaat van 185 miljoen euro genoteerd.

Het bruto spelresultaat is de omzet die de online aanbieders gemaakt hebben – voor belastingen. Dit bedrag is het verschil tussen alle stortingen die wij, de spelers, bij de diverse aanbieders gedaan hebben minus het geld dat we gewonnen hebben. Kort gezegd kun je stellen dat wij met z'n allen in drie maanden legaal gokken 185 miljoen euro verloren hebben. 

Over die 185 miljoen dienen de vergunde aanbieders 29% aan kansspelbelasting te betalen. Dit komt neer op een bedrag van dik 53 miljoen euro. Kassa voor mevrouw Kaag en collega's. 

Omdat dit bedrag als bruto spelresultaat wordt vermeld in het jaarverslag van de KSA, kunnen we aannemen dat dit puur om de nieuwe vergunde online kansspelmarkt gaat.

In het totaal werd er in het vierde kwartaal van 2021 130 miljoen euro overgemaakt naar de Schatkist der Nederlanden (online en offline aanbieders samen), een flinke toename ten opzichte van het tweede en derde kwartaal 2021 toen er respectievelijk 51 en 103 miljoen aan kansspelbelasting betaald werd.

Enige nuancering is op zijn plaats

Laten we direct een aantal nuances aanbrengen. Het bedrag van 168 miljoen euro aan kansspelbelasting wordt niet alleen overgemaakt door de vergunde online aanbieders, maar ook door bijvoorbeeld de landbased casino's, de Vriendenloterij, Staatsloterij en Postcode Loterij. Hoe groot het aandeel van online casino's en bookmakers is, kunnen we op dit moment niet vast stellen. 

Een andere nuance is dat er in het eerste kwartaal van 2022 een flink aantal nieuwe aanbieders hun KSA-vergunning kreeg uitgereikt. Onder andere Circus, Zebet, LiveScoreBet, 777 en 711 kwamen in deze periode online. Het zou dus kunnen dat er in deze tijd meer gespeeld is om de nieuwe partijen op de markt eens te testen.

Als dat het geval zou zijn, zou er dus meer gegokt zijn omdat de KSA nieuwe partijen op de markt toe heeft gelaten. Dat zou wel enigszins haaks op de doelstelling staan om gokken te ontmoedigen. 

Daarnaast werd er in het laatste kwartaal van 2021 en het eerste kwartaal van 2022 nog en masse reclame gemaakt voor online casino's. De aanbieders vielen zowat over elkaar heen in de marketing tombola.

Holland Casino besteedde in het laatste kwartaal van 2021 €6,4 miljoen aan reclames. TOTO €4,6 miljoen. In 2022 schakelden deze ‘staatsaanbieders' flink terug in hun marketinguitgaven.

Cijfers van onderzoeksbureau Nielsen tonen aan dat BetCity in de periode van 1 oktober 2021 tot en met 31 mei 2022 ruim 18,9 miljoen euro uitgaf aan commercials. Kansino volgde op de tweede plaats met een marketingkostenpost van net geen 18 miljoen euro.

Spagaat voor de overheid

Juist dat vertrouwen in de markt brengt politiek en overheid in een flinke spagaat. Enerzijds moeten zij maatregelen nemen die als doel zouden moeten hebben om het gokken te ontmoedigen, te beperken en te kanaliseren naar het legale aanbod.

Anderzijds verdienen zij flink geld aan de vergunningaanvragen en de kansspelbelasting. Ze willen voorkomen dat aanbieders elkaar overschreeuwen om spelers te overtuigen om bij hen te komen gokken, maar willen tegelijkertijd zo weinig mogelijk aanbieders afschrikken. 

Een diverse en concurrerende online kansspelmarkt creëren zodat de schatkist extra gevuld wordt. Dat is het financiële objectief van de overheid. In een tijd dat het kabinet Rutte IV zich van crisis naar crisis sleept en de rekening van alle crises zo'n beetje onbeheersbaar lijkt, zijn de gokinkomsten meer dan welkom.

Om dan tegelijkertijd dusdanige commerciële en marketingbeperkingen op te leggen aan diezelfde aanbieders om kwetsbare groepen in de samenleving te beschermen tegen de verleidingen van het gokken is een wankel evenwicht. Een evenwicht dat zonder kunstgrepen niet in stand te houden is. Ik ben benieuwd welke kant de weegschaal uit gaat slaan.